Omgaan met concentratieproblemen
Wat is het?
Om je goed te kunnen concentreren is het belangrijk dat er aan een aantal basisvoorwaarden wordt voldaan. Zowel fysiek; dus dat je goed uitgeslapen bent, een gezond eetpatroon hebt en voldoende water drinkt, maar ook praktisch; dat de ruimte om je heen rustig, opgeruimd en licht is en er weinig afleiding is van bijvoorbeeld omgevingsgeluid of notificaties op je telefoon of laptop. En mentaal, want in periodes waarin je veel aan je hoofd hebt is het lastig om je te focussen. Dit kan voelen als stress, en dat klopt ook, eigenlijk word je overvraagd, er zijn te veel zaken die je aandacht vragen. Als je daardoor niet alles de aandacht kan geven die het nodig heeft, stijgt de spanning en voel je je dus gespannen en gestrest. Het is goed om hier rekening mee te houden bij jezelf. In tijden van stress ben je minder belastbaar en zal je je minder goed kunnen concentreren. Daar heeft iedereen wel eens last van en is (hopelijk) van tijdelijke aard.
Wanneer je moeite hebt met concentreren merk je dat het lastig is om langere tijd op een taak te focussen. Het gevolg hiervan kan zijn dat je gaat uitstellen om aan taken te beginnen, om te voorkomen dat het niet lukt om ze te volbrengen. Ook kun je merken dat je ‘afdwaalt’, ineens ben je toch weer op je telefoon aan scrollen of op YouTube aan het kijken, terwijl je eigenlijk aan school wilde werken. Dat heeft er mee te maken dat sterkere prikkels (zoals van social media) je aandacht beter weten te trekken én vast weten te houden, dan de prikkels die je ervaart bij het lezen van een lang wetenschappelijk artikel.
Wat kun je zelf doen?
Zoals beschreven is het belangrijk dat er aan een aantal basisvoorwaarden wordt voldaan, zowel fysiek, praktisch als mentaal.
Fysiek
- Een goed slaappatroon en slaaphygiëne (zie topic ‘Slaapproblemen’)
- Vermoeidheid is de meest voorkomende oorzaak van concentratieproblemen
- Een gezond eetpatroon en genoeg water drinken
- Voorkom ‘suikerdips’
Praktisch
- Een rustige werkplek, waar je ongestoord kan werken, bij voorkeur een andere plek dan de plek waar je ook ontspant. Met voldoende (dag)licht, om je brein wakker te houden.
- Soms kunnen noise canceling headphones handig zijn.
Mentaal
- Zorg voor pen en papier in de buurt, zodra je iets bedenkt wat je afleidt, schrijf het op, zodat je hier op een later moment mee aan de slag kunt.
- Ademhalingsoefeningen of mindfulness kunnen helpen
- Soms hebben concentratieproblemen echter een langdurig karakter en kan het zinvol zijn om hulp te zoeken. Als je bijvoorbeeld al je hele leven problemen hebt met concentreren, kan het zijn dat er sprake is van een aandachtstekortstoornis met of zonder hyperactiviteit (ADHD of ADD). Deze diagnose valt onder de ontwikkelingsstoornissen, wat betekent dat dit al van jongs af aan aanwezig is. Om dit vast te kunnen stellen is er een uitgebreid onderzoek nodig, vaak binnen een psychologenpraktijk of GGZ instelling, en hiervoor heb je een verwijsbrief nodig van de huisarts. Als de diagnose wordt gesteld, volgt er meestal een behandeling die bestaat uit medicatie en coaching.