Lex van der Steen

De afgelopen vier jaar zijn in sneltreinvaart voorbij gegaan. En hoewel ik ergens nog net wat meer had willen genieten van deze bruisende plek, is dit gevoel van vluchtigheid en een te vroeg afscheid ongetwijfeld een indicatie van een fantastische ervaring. Ervaring en transformatie. Misschien dat het vanzelfsprekend is en dat ik de lezer verveel met mijn sentiment, maar ik zou deze regels teniet doen wanneer ik hier niet zou opmerken dat ik geloof dat de dynamiek en levendigheid van de ABV, en FHK voor zover ik kan spreken, voor een groot deel gedragen worden door de toewijding en oprechte passie van de docenten. Bij deze spreek ik een grote dank naar hen uit.

Wat misschien het belangrijkste is om op te merken over mijn ervaring van deze opleiding is dat je jezelf constant tegenkomt, en zodoende leert kennen. Dat naast de kennis en vaardigheden rondom het makerschap en docentschap, ik hoofdzakelijk geleerd heb over wie ik ben, wat ik kan en vooral wat ik wil. Door de hele opleiding heen heeft filosofie een belangrijke rol gespeeld in dat proces en vandaar dat ik ervoor kies hierna verder te studeren binnen dat vakgebied.

Ook in mijn afstudeerproces heeft de filosofie zijn rol opgeëist. Ik kan zelfs stellen dat de kern van mijn onderzoek bij de filosofie ligt en dat educatie, kunst en ecologie daar omheen draaien. Ik heb daarin namelijk gekeken naar een nieuwe filosofische stroming die de wereld fundamenteel op een bepaalde wijze bekijkt, en hoe deze manier van kijken kunst, onderwijs en ecologie met elkaar kan verbinden. Dat resulteerde uiteindelijk in een voorstel voor een kunstonderwijs dat “zo min mogelijk onderwijs is, en zo veel mogelijk kunst”. Het doen van dergelijk onderzoek is iets waarvan ik zeker weet dat ik er graag mee verder ga in de toekomst.

Nominatie Jacques de Leeuw Prijs 2020
Lex van der Steen
Academie voor Beeldende Vorming

"Als je naar objecten gaat luisteren, wat hoor je dan? Wat is de potentie van onderwijs in de trein?
De vragen die Lex stelt spreken tot de verbeelding. Lex voedt zijn denken met filosofische teksten die onder meer rekenschap geven van de ecologische crisis waar we ons in bevinden. De omgang van de mens met de wereld tekent de aarde. Lex voelt zich geroepen gehoor te geven aan de objecten die - in de door de mens getekende wereld - leven: wat zien, horen en voelen zij?
Een filosoof die hem daarbij inspireert is Graham Harman die ons met zijn ‘Object-Oriented Ontologie (OOO)’ uitdaagt vanuit een ander perspectief te kijken naar de wereld waar we vandaag de dag in leven. OOO probeert na te gaan wat het kan betekenen in ons denken niet de menselijke gerichtheid op de wereld centraal te stellen, maar de objecten waarmee we de wereld delen. De objecten hebben hun eigen onderlinge relaties. Lex vraagt zich af wat dit vertrekpunt de kunsteducatie kan brengen.
In een essayistische zoektocht in woord en beeld onderzoekt hij hoe de objecten tot hem spreken. Een ‘pittoreske’ (een term die Lex hier aan koppelt) roestige uitlaatpijp onderwerpt hij aan een nader onderzoek door er een mal van te maken: kun je het ‘pittoreske’ in een kopie waarborgen? In het maken van de mal ontdekt hij hoe spannend de marge van zijn beeldonderzoek kan zijn: dat wat buiten het kader van de intentie gebeurt. Dus niet onderzoeken waar het ‘pittoreske’ in gelegen is, maar opnieuw luisteren naar het object, er de dialoog mee aan gaan. Al luisterend concludeert hij dat er een mal van de mal moet komen en daar dan weer een mal van. Hij wil zich inleven in de objecten, ook al zijn ze onbereikbaar. Juist in die tegenspraak hoopt hij iets te vinden dat van waarde is.

In het derde studiejaar richtte Lex samen met een aantal (voormalig) klasgenoten het kunstenaarsinitiatief Kwark op. Het is de intrinsieke motivatie, de wil tot weten, ervaren en luisteren! die hem drijft in de initiatieven die hij omarmt.

Buiten de academie is dansen voor hem een belangrijke verrijking die de fascinatie voor het lichamelijke binnen zijn werk misschien mede voedt."