Cursusprogramma

Introductie, door Floor Beckers

Welkom bij de cursus Foodjournalistiek! “Life is like a sandwich: you have to fill it with the best ingredients.” En hoe kun je dat beter doen dan als foodjournalist? De komende maanden vertellen ’s lands leukste eet-experts je over alle kanten van het vak. Bovendien zit je hier in het hoofdkantoor van uitgeverij Hearst letterlijk bovenop het laatste nieuws en de lekkerste trends in de foodwereld. De cursus wordt vanavond afgetrapt met een warm welkom door cursuscoördinator Floor, die met jullie haarfijn zal uitleggen hoe het er de komende weken aan toe gaat. Heb je vragen over het verloop of de inhoud van de cursus? Shoot!

Lezing: Wat eten we morgen? Door Samuel Levie

De tweede spreker van vanavond is Samuel Levie, oprichter van de Youth Food Movement, campagnebureau Food Cabinet én worstmakerij Brandt & Levie. Hij zet zich in voor een duurzamer voedselsysteem. Want hoe zorgen we dat we met z’n allen lekker blijven eten zonder dat het ten koste gaat van onze planeet? Samuel heeft een grote visie op deze mondiale voedselproblematiek die hij maar al te graag deelt met iedereen die het wil horen (én degenen die hun oren dichthouden). De grootste (inter)nationale problemen en ethische vraagstukken in de voedingsindustrie komen voorbij.

Lezing: interviewtechnieken, door Theo Dersjant

In het tweede deel van deze avond gaan we dieper in op een van de leukste maar moeilijkste journalistieke vormen: het interview. Een van de thuisopdrachten tijdens deze cursus is een interview: wie zou jij willen interviewen en waarom? Het kan een kok zijn, een CEO van een restaurantketen, een sommelier, een trendwatcher, een hoofdredacteur van een eettijdschrift, een foodjournalist, een fotograaf - wat jij wilt! Schrijver en Fontys-docent Theo Dersjant zat tien jaar in de jury van De Tegel, de belangrijkste prijs voor Nederlandse journalistiek, in de categorie Beste Interview. Wie beter kan jou de nodige handvatten aanreiken voor deze grande dame van de journalistieke vormen? Van de voorbereiding op het interview tot het soort vragen, de struikelblokken die je kunt tegenkomen en de uiteindelijke uitwerking van je artikel: alles komt voorbij.

Lezing: food design, door Marije Vogelzang

Toen ze klein was, wilde Marije Vogelzang graag iets tussen boer en fee in worden. En hoewel dat als een onmogelijke missie klinkt, zou je kunnen zeggen dat ze het heeft waargemaakt: Marije Vogelzang studeerde aan de Design Academy Eindhoven en is eating designer. Geen food designer, want zoals ze zelf zegt, voedsel is al perfect ontworpen door de natuur. Bovendien is eten als handeling en de zintuigen die daarbij een rol spelen wat haar het meest interesseert. Ze had verschillende experimentele restaurants, maakt installaties, geeft lezingen en workshops. Al haar werk heeft in elk geval één ding gemeen: het zet je aan het denken.

Workshop: Search Engine Optimization, door Maria de Wit

 Digital content strateeg Maria de Wit, onder meer oprichter van ELLE.nl met 1,5 miljoen unieke bezoekers per maand, laat je zien hoe je technisch goede online content maakt. Technisch? Ja. Een leuk journalistiek inhoudelijk artikel heeft online meer nodig om te gaan vliegen. Maria geeft een interactieve stoomcursus SEO (search engine optimization) waarmee je jouw online nieuwsartikel kunt verheffen tot meer dan wat bits en bytes. Wie SEO goed beheerst, is heer en meester in Google en daarmee de concurrent mijlen voor. Dat geldt niet alleen voor (nieuws)media maar voor elk bedrijf en elke website.

Workshop: slimme digitale content creëren, door Lydian Coppus

Je zou denken: een goed verhaal is een goed verhaal, ongeacht waar je het vertelt. Mis. Er is een wereld van verschil tussen content online en content in print. Anno 2022 is de kans groter dat je voor een (persoonlijke) website of nieuwssite gaat schrijven dan voor printmedia. Digitale content verdient je volle aandacht. Schrijfexpert Lydian laat met een aantal simpele oefeningen zien hoe jouw artikel gaat opvallen in de digitale overload die we allemaal dagelijks consumeren. Je leert een aantal snelle trucs, waaronder de bucket brigade en PAS-methode, die je kunt inzetten om te zorgen dat jouw tekst wordt gelezen. Klinkt ingewikkeld, maar is een kwestie van weten én doen.

Foodforum Floriade 2022

Elke tien jaar wordt er in Nederland de Floriade georganiseerd; een enorme wereldtuinbouwtentoonstelling. Het is dit jaar de zevende keer dat de Floriade plaatsvindt, en dit keer strijkt hij neer in Flevoland. We bezoeken tijdens de excursie het Floriade Food Forum; een paviljoen waar je kunt zien en ervaren hoe er in Flevoland aan ons voedsel van morgen wordt gewerkt.

Workshop: Je eigen stijl als foodjournalist, door Yvette van Boven

Je eet waarschijnlijk liever een tagliatelle al ragú bij een Italiaan met slechts 5 pasta’s op het menu, dan bij een restaurant dat ook Thaise curry’s en hamburgers serveert. Het is tenslotte vrijwel onmogelijk om alles even goed te kunnen. Ook als eetschrijver of culinair journalist kan het een voordeel zijn om je te specialiseren in één onderwerp of gebied. Yvette van Boven, Nederlands (nog) ongekroonde koningin van home cooking, legt uit waarom het zo belangrijk is om je eigen stijl te ontwikkelen en te (h)erkennen, en hoe zij dat zelf heeft gedaan.

Lezing: de kracht van eindredactie, door Kalinka Hählen

Tijdens het eerste deel van de avond leert freelance journalist en eindredacteur Kalinka Hählen, werkzaam voor onder andere ELLE, ELLE Eten en LINDA., je de kneepjes van het eindredactievak: de kracht van een pakkende kop en intro. De focus ligt op het spelen met taal, mindmapping rondom een thema en het leren samenvatten van teksten. Wie deze subtiele vorm van verleiding beheerst, zal elke lezer zijn verhaal in kunnen trekken.

Lezing: het belang van PR, door Typhoon Hospitality

Stel: je hebt uitgevonden hoe je overheerlijke, gezonde chocolademousse maakt van tofu, en je wilt je product op de markt brengen. Of je hebt een kookboek geschreven over de zuid-Siberische keuken wat iedereen écht móet lezen. Hoe zorg je dat jouw lumineuze ideeën het juiste publiek bereiken? En dan bedoelen we dus niet alleen je eigen volgers. Een PR-bureau helpt jou met het vergroten van je bereik en met het aanspreken van de juiste mensen. Typhoon hospitality, werkzaam voor restaurants als Izakaya, Jansz. En Neni en merken als Gault Millau en Bacardi, vertelt je over het belang en de ins & outs van goeie PR. Want goeie PR is het halve werk.

Lezing: Ondernemen in de foodwereld, door Daan Faber / Mister Kitchen

Mister Kitchen bestaat niet uit één mister, maar uit drie: vrienden Daan, Maarten en Igor ontwikkelden in hun studententijd een grote liefde voor eten en koken. Na hun afstuderen ging ieder zijn eigen weg, maar jaren later kwamen ze weer bij elkaar en ontstond Mister Kitchen, een creatieve foodbusiness verantwoordelijk voor een hele trits aan lumineuze culinaire ideeën en producten: van reportages in foodmagazines tot pindakaas, pizzabodems én het immens populaire Rollende Keukens festival. Kortom: ondernemers in hart en nieren, die jou uitstekend kunnen vertellen hoe dat nou precies werkt, een business opzetten in de foodwereld.

Workshop: foodfotografie en -styling met je smartphone, door Hester Oppedijk van Veen

Iedereen met - en misschien zelfs zonder - internet kan een foodblog beginnen. Maar wil je van je hobby je beroep maken, dan is het knokken geblazen: de concurrentie is groot, wat het lastig maakt écht op te vallen in het foodblogoerwoud. De foto’s op je pagina zijn je belangrijkste visitekaartje. Is je fotografie on point, dan heb je een streepje voor. Hester Oppedijk van Veen gaat jullie de fijne kneepjes van het foodfotografievak bijbrengen. Zij is foodstylist, propstylist en receptontwikkelaar (alles in één dus - een betere docent kun je je niet wensen) en werkte onder andere voor Magimix, Tefal, Dr. Oetker, Dille & Kamille en Food & Media. Om allemaal genoeg tijd en ruimte te hebben, splitsen we de groep op in tweeën. Inschrijven voor een tijdslot kan via het van te voren gedeelde Google Doc. Let op: je zal voor vandaag zelf het een en ander aan stylingproducten mee moeten nemen. Meer info daarover volgt.

Lezing: verschillende digitale media, door Monique van Loon

Een jaar of tien, vijftien geleden kwamen de eerste foodblogs op - zo’n beetje de enige online vorm van schrijven over eten. Tegenwoordig is de keuze nogal reuze: blogs, platforms, social media - allemaal verschillende digitale media, die elk een eigen aanpak vragen. En dan hebben we het niet alleen over schrijfstijl, zoals Lydian jullie op avond 3 heeft geleerd. Monique van Loon, bekend van Culy.nl, als voormalig hoofdredacteur van Miljuschka én natuurlijk van haar zalige rubriek in het wekelijkse magazine van het Parool, heeft ervaring met zo’n beetje elk (digitaal) medium en legt jullie haarfijn uit wat voor welk medium de do’s en don’t zijn.

Lezing: recenseren, door Hiske Versprille

Het stikt van de recensiewebsites, maar wat is nou waar? En wat is gewoon de som van mensen met een mening en een internetverbinding? “Het eten is er goed” is namelijk de grootste dooddoener. Wat was er dan ‘goed’: de bereiding, de smaak, de textuur, de combinatie, de plating…? Een goede recensie is een van de moeilijkste journalistieke vormen en vergt veel vakkennis en een kritische blik. Hiske Versprille, foodjournalist en culinair recensent van De Volkskrant, laat zien hoe je onderscheid maakt tussen smaak en kwaliteit, en legt het verschil uit tussen een professionele recensie en een user generated content website als IENS.

Lezing: kookboeken maken, door Jonah Freud

Soms hoor je in de media dat print ‘dood’ is. Niets is minder waar. Sterker nog, print beleeft een ware renaissance in bepaalde delen van de uitgeversbusiness. Misschien wel het hoogst haalbare voor alle foodfotografen, foodbloggers, foodjournalisten en koks: een eigen kookboek. Tijdschriften mogen het lastig hebben, boeken – en vooral kookboeken – zijn niet aan de slepen. ‘Sex sells’ is het oude gezegde, maar anno 2022 is het accurater om te zeggen: food sells. Wie beter dan Jonah Freud, uitgever en eigenaar van De Kookboekhandel in Amsterdam, kan uitleggen waarom kookboeken zo populair zijn. En wat de vereisten zijn voor een – let op! – succesvol kookboek.

College tour: een uurtje met Ersin Kiris (onder voorbehoud)

Naast de dagelijkse dosis YouTube-filmpjes is er ook een enorme doelgroep die zich interesseert in fooddocumentaires met een maatschappelijke grondslag. Presentator en documentairemaker Ersin Kiris – bekend van onder meer Keuringsdienst van Waarde – legt aan de hand van jullie vragen uit hoe een culinair tv-programma redactioneel tot stand komt. Wie bepaalt het onderwerp? Waar komt het budget vandaan? En welke banen zijn er in deze industrie? Hierbij geldt: #durftevragen. Een goede journalist doet zij of haar research en weet de juiste vragen te stellen om een verrassend antwoord te krijgen.

Lezing: de basis van een goede foodvideo, door Foodtube

Foodchannels op YouTube, voedseldocumentaires en kookprogramma’s op televisie… Eten is bij uitstek een onderwerp dat zich leent voor visuele media en bewegend beeld. Als een tv-kok een taart uit de oven haalt, kun je hem thuis bijna ruiken. Leonie ter Veld, auteur, vlogger en oprichter van het succesvolle ‘Gewoon wat een studentje ’s avonds eet’-platform, vertelt jou wat de kracht van videojournalistiek is in de foodbusiness.

Lezing: receptontwikkeling, door Ajda Mehmet

Een beetje improviseren in de keuken gaat vast veel van jullie goed af. Maar als je enthousiaste gasten vervolgens om een recept vragen, moet je ze al gauw teleurstellen. Géén idee meer wat je precies hebt gebruikt, en in welke hoeveelheden. Grote kans ook dat het volgende keer dat je het maakt heel anders smaakt. Hoe stel je nu eigenlijk een goed recept op? Waar moet je aan denken, en hoe zorg je dat iedere leek er ook daadwerkelijk iets lekkers van kan maken, zonder twee A4-tjes met instructies vol te schrijven? Ajda Mehmet is foodstylist en -schrijver en werkte onder andere voor Happinezz, Delicious., Jamie Magazine en natuurlijk ELLE a Table, en legt haarfijn uit waar een goed recept aan moet voldoen.

Lezing: de sterrenchef en zijn PR-machine, door Emile van der Staak

De generatie koks vóór Emile van der Staak, chef van restaurant De Nieuwe Winkel in Nijmegen, was vooral bezig met wat op het bord lag, haalde spullen uit de hele wereld. Nu willen koks meer en meer weten waar hun eten vandaan komt en zoeken het zo dicht mogelijk bij huis. Emile is bedenker en aanvoerder van ‘Botanische Gastronomie’: een op planten gebaseerde keuken. Sinds mei 2022 is De Nieuwe Winkel trotse voerder van maar liefst twee Michelinsterren én een groene ster, die restaurants en chefs bekroont die zichzelf aansprakelijk stellen voor hun normen op vlak van ethiek en milieu. Dat is gerust een gastronomische revolutie te noemen: het laat zien dat een geweldige culinaire avond allang niet meer op het gebruik van vis en vlees gestoeld is.

Workshop: wijn proeven, door Esmee Langereis

Ter afsluiting van de de cursus hebben we onder leiding van wijnjournalist Esmee Langereis, bekend als co-schrijver van de wijngids ‘De Grote Hamersma’, een wijnproeverij met een minicursus schrijven over wijn. Slokje nemen, rond laten gaan in je mond, beetje zuurstof erbij zuigen en uitspugen. Of niet. En dan: wat proef je? Hoe omschrijf je dat? Móeilijk. Esmee helpt je op weg. Deze proeverij eindigt uiteraard met bubbels, want je ontvangt na afloop ook het officiële certificaat van Fontys hogeschool voor journalistiek. Gefeliciteerd!