Hoe te handelen
bij (vermoeden van) psychische crisis of nood van een student? Op deze pagina vind je informatie, een stappenplan en handige links.
Vermoed je dat iemand die je kent aan zelfmoord denkt? Dan is het belangrijk dat je er met diegene over praat. Maar misschien vind je zelfmoord geen makkelijk onderwerp. Wat zeg je wel, en wat beter niet? Via de pagina van 113zelfmoordpreventie leer je welke vragen je kan stellen, en wat je vervolgens kan doen.
Tips om te praten
Belangrijk is dat de student tijdig contact op te nemen met de eigen huisarts.
Stappenplan
Stap 1: Wat is de ernst van de situatie?
Probeer de situatie in te schatten naar aanleiding van het gesprek dat je hebt gevoerd, of stel er directe vragen over aan de student. Het stellen van een directe vraag over suïcide gedachten of -plannen, zorgt er niet voor dat de student daadwerkelijk tot actie over gaat. De student heeft deze gedachten ook zonder jouw inmenging en voelt zich waarschijnlijk juist opgelucht dat hij/zij er met iemand over kan praten.
Belangrijk is dat de student tijdig contact op te nemen met de eigen huisarts.
Noteer de afspraken met je student, zodat er bewijslast is.
Bespreek de casus met je collega’s, je hoeft dit niet alleen te dragen.
Licht
De student heeft af en toe suïcidegedachten, kan nog aan andere dingen denken, realiseert zich de gevolgen voor vrienden en familie. Nog geen duidelijke plannen of voorbereidingen.
Midden
De student heeft vaak gedachten en beelden van suïcide, gevoelens van wanhoop, heeft een duidelijk plan met voorbereidingen, denkt dat het voor anderen beter is als hij/zij er niet meer is. Afscheidsbrieven zijn soms overwogen of geschreven.
Zwaar
De student denkt alleen maar aan suïcide, enorme gevoelens van wanhoop, geen oog voor gevolgen voor anderen, er is een duidelijk plan, mogelijk reeds geoefend. Elk moment kan een impulsdoorbraak leiden tot suïcide.
Stap 2: Wat te doen
Licht
Vraag door en bespreek opties, zowel binnen als buiten Fontys (studentenpsycholoog, huisarts).
Bespreek bij wie de student verder terecht kan. Voorbeeldvraag: “heb je iemand bij wie je terecht kunt?” (ouders, vrienden, etc).
In een concrete levensbedreigende situatie schakel je altijd de hulpdiensten in via 112 of bel je met de dichtstbijzijnde huisarts(enpost). Desgewenst schakel je met een Bhv’er/meldkamer ter plaatse voor begeleiding bij ontvangst hulpdiensten.
Geen acute, levensbedreigende situatie? Verwijs de student op basis van bovenstaande signalen altijd door naar de eigen huisarts.
Maak een vervolgafspraak met de student en kom terug op gemaakte afspraken. Vraag de student om in de tussentijd met zijn studentcoach in gesprek te gaan.
Zorg dat je weet welke collega binnen je instituut ervaring en affiniteit heeft met de signalering en begeleiding van studenten met sombere gedachten en schakel deze in afstemming met de student in.
Midden
Bespreek bij wie de student verder terecht kan. Voorbeeldvraag: “heb je iemand bij wie je terecht kunt?” (ouders, vrienden, etc).
In een concrete levensbedreigende situatie schakel je altijd de hulpdiensten in via 112 of bel je met de dichtstbijzijnde huisarts(enpost). Desgewenst schakel je met een Bhv’er/meldkamer ter plaatse voor begeleiding bij ontvangst hulpdiensten.
Maak een vervolgafspraak met de student en kom terug op gemaakte afspraken. Vraag de student om in de tussentijd met zijn studentcoach in gesprek te gaan.
Zorg dat je weet welke collega binnen je instituut ervaring en affiniteit heeft met de signalering en begeleiding van studenten met sombere gedachten en schakel deze in afstemming met de student in.
Zwaar
In een concrete levensbedreigende situatie schakel je altijd de hulpdiensten in via 112 of bel je met de dichtstbijzijnde huisarts(enpost). Desgewenst schakel je met een Bhv’er/meldkamer ter plaatse voor begeleiding bij ontvangst hulpdiensten.
Geen acute, levensbedreigende situatie? Verwijs de student op basis van bovenstaande signalen altijd door naar de eigen huisarts.
Bespreek of er iemand is die de student op kan komen halen. Neem indien nodig contact op met ouders (in overleg met student).
Indien niemand de student kan ophalen: Bel huisarts(enpost).
Maak een concrete afspraak: “kan ik er op vertrouwen dat je jezelf niets aandoet?”
Maak een vervolgafspraak met de student en kom terug op gemaakte afspraken
Waar hebben we het over bij (vermoeden van) suïcidedreiging?
De druk van het studerende en sociale leven is niet voor iedereen alleen maar leuk. Het vraagt een goede aanpak, discipline en focus. Dit lukt niet voor alle studenten. Studenten kunnen gaan piekeren en er kunnen sombere gedachtes ontstaan. Soms is daar een duidelijke aanleiding voor, en soms ook niet. Een studentenpsycholoog van Fontys kan met de student exploreren hoe de somberheid eruit ziet en wat de oorzaak is.
Bijvoorbeeld als er sprake is van een ontregeld slaapritme, gedurende de hele dag een sombere stemming, duidelijk verminderde interesse & plezier in activiteiten, vermoeidheid of verlies van energie gedurende de dagen, gevoelens van waardeloosheid en gedachtes aan de dood.
De huisarts kan de student verwijzen naar verdere hulpverlening en therapie. De studentenpsychologen van Fontys denken graag met de student en jou als studentcoach mee. We bieden geen langdurige therapie, want dit is vaak wel wenselijk voor deze problematiek.
Wat kun je doen als studentcoach?
Verwijs de student tijdig door naar de eigen huisarts. Als een student al een externe behandelaar heeft, verwijs de student daar naar toe.
Neem op een rustig moment en regelmatig het “Handelingsrichtlijn bij (vermoeden van) suïcide” door. Hier staat beschreven hoe te handelen bij (vermoeden van) psychische crisis of nood van een student met een duidelijk stappenplan én er staan handige tips wat te doen.
Sla de telefoonnummers die opgenomen staan in het handelingsrichtlijn (inclusief het telefoonnummer van de dichtstbijzijnde huisartsenpost van je werklocatie) op in je werktelefoon.
Attendeer je collega’s op de deze website en deel deze informatie.
Bespreek casussen met collega’s en eventueel leidinggevende.
Bespreek in het team wie van de collega’s ervaring en affiniteit heeft met de signalering en begeleiding van studenten met sombere gedachten. Deze collega kan de rol van eerste contactpersoon binnen de opleiding c.q. instituut zijn rondom deze thematiek. Zorg dat iedereen dit ook weet en hoe de collega te bereiken is.
Verder advies nodig?
Voor verder advies (bijvoorbeeld over het vervolg na het inschakelen van hulp, maak je een afspraak met een studentendecaan of studentenpsycholoog, via 08850 8000 (werkdagen 08:30-17:00).
Ben je ervan bewust dat de studentenpsycholoog/studentendecaan meestal niet direct in de gelegenheid is om je te woord te staan. Meestal vindt overleg de volgende werkdag plaats.
Tips en doorverwijzing
Beloof geen geheimhouding
Deel je zorg
Bel je leidinggevende ondanks dat het avond is
Niet iedere uitspraak tot suïcide leidt tot actie, het kan een reactie zijn op ervaren stress. Probeer het in de context te plaatsen: BSA komt er aan, veel tentamens, etc. Sommige uitspraken horen bij de leeftijd/fase. Neem de student altijd serieus in zijn/haar gevoel en verwijs door naar een studentendecaan en/of studentenpsycholoog, maar zeer zeker ook naar de eigen huisarts of behandelaar (indien van toepassing)
Leg altijd overlegmoment(en) en beslissing(en) vast
Mocht je een unheimisch gevoel overhouden aan een gesprek met een student, probeer dan de student nog te spreken (telefonisch of in persoon). Kijk of je bevestiging kunt krijgen van je onderbuikgevoel
Mocht je onderbuikgevoel bevestigd worden, bespreek dan de opties voor hulp binnen en buiten Fontys
De doorverwijzing ligt geheel aan de situatie die zich voordoet.
Verwijs de student tijdig door naar de eigen huisarts of naar de externe behandelaar als een student die heeft.
Bij twijfel overleg met een studentenpsycholoog via 08850-80000 of stuur een e-mail naar istudent@fontys.nl. Zij raadplegen een beschikbare studentenpsycholoog. Let daar bij op dat een studentenpsycholoog kortdurend werkt.
Overleg kan ook met 113 zelfmoordpreventie: www.113.nl of telefonisch via 0800-0113.
Bij acute onveiligheid op een Fontys locatie: neem contact op met het interne noodnummer 08850-77119 (meldkamer)! De meldkamer schakelt snel met hulpdiensten en verleent toegang aan de poort.
Bij acute onveiligheid buiten een Fontys locatie: bel 112!
