5. Uitdagend gedrag en verbondenheid
Toelichting
Soms treedt uitdagend gedrag toch op. Een eerste stap is altijd om te proberen te begrijpen waarom de leerling bepaald gedrag vertoont. Bijna altijd probeert de leerling iets te vermijden of iets te bereiken met zijn gedrag. De diepere oorzaak van het gedrag is niet altijd binnen school te vinden, maar soms is er wel sprake van iets in de klas wat het gedrag oproept, een trigger. Inzicht in de aanleiding van het ongewenste gedrag, kan helpen om dit gedrag te voorkomen.
Vaak laat een leerling met uitdagend gedrag zijn of haar onvermogen zien om zich op een adequate manier uit te drukken of iets voor elkaar te krijgen. Regelmatig spelen eerdere, negatieve ervaringen een grote rol. Soms komen de leerkracht en leerling in een negatieve spiraal, omdat de leerling met zijn negatieve gedrag afwijzing oproept. Door hier boven te gaan staan, positieve aspecten in het gedrag van leerlingen te bekrachtigen en te bedenken welk ander gedrag van de leerkracht de leerling kan helpen, kan de leerkracht de spiraal doorbreken. Hierbij kun je hulp vragen, bijvoorbeeld van een intern begeleider. Als leerkracht geef je de leerling inzicht in het feit dat zijn gedrag ongewenste effecten heeft en je laat hem zien met welk alternatief gedrag hij betere resultaten bereikt. Een vertrouwensbasis is daarvoor noodzakelijk. Je bereikt dit door de leerling voortdurend te laten merken dat je altijd, onvoorwaardelijk en oprecht achter de leerling staat, voor hem klaarstaat en het beste met hem voor hebt, ook als hij uitdagend gedrag vertoont. Bied de leerling steeds weer een nieuwe kans en straal vertrouwen uit in de ontwikkelmogelijkheden van de leerling.
Leerlingen met uitdagend gedrag hebben vooral hulp nodig in sociale situaties met medeleerlingen en met de leerkracht zelf. Behulpzaam daarbij is: duidelijk communiceren wat je verwacht, voordoen (modelling) en positief bekrachtigen van gewenst gedrag. Indien er een incident besproken moet worden met de klas, bespreek dan vooraf met de leerling wat er besproken gaat worden en op welke manier.
