Warm Welkom

Studentenwelzijn & motivatie

Handreiking voor binding en begeleiding in de eerste weken in studiejaar 2020-2021

Eerstejaarsstudenten krijgen het komende studiejaar een andere start vanwege alle coronamaatregelen. Hieronder worden -per fase- enkele handreikingen gedaan met betrekking tot de begeleiding van studenten, die het komend studiejaar starten met hun studie.

Bezetting gebouwen vanaf september 2020

Het onderwijs voor alle studenten wordt de komende periode een combinatie van on- en offline lessen (blended). Bij het inplannen van lessen op de campussen ligt de prioriteit bij onderwijs aan onze eerstejaars, praktijkonderwijs en afstudeerders.

Warm ontvangst voor eerstejaars studenten

Specifiek voor de eerstejaars is een warm welkom in deze tijd nóg meer van belang dan anders. Met tijdige informatievoorziening, sociale integratie, goede begeleiding en reflectie op de eerste ervaringen op het hbo in het algemeen en specifiek bij de opleiding.

Deze handreiking is tot stand gekomen met medewerking van de projectgroep “Warm welkom”, en (her)ontwerpers van de opleidingen Co-IEMES, Learning College en de minor minor Data Driven Business Lab.

Het nu niet meer verplichte SKC-gesprek / moment kan worden ingezet om de klas of de studiegroep en de studentcoach alvast online kennis te laten maken.
Verder is het niet alleen van belang om studenten goed te informeren (via www.fontys.nl/goedestart) over alle activiteiten die in de eerste weken worden georganiseerd, maar ook om ze aan te moedigen om hieraan deel te nemen.
Schakel de studievereniging in om studenten alvast kennis te laten maken met de opleiding en hun medestudenten. Richt vragenuurtjes of chatmomenten in voor aankomende studenten, zodat ze alvast hun vragen kunnen stellen (aan ouderejaars en aan docenten) over de start van de studie.

In de introductieweek kunnen studenten zowel fysiek als online kennismaken met elkaar, hun toekomstige docenten, ouderejaars studenten en hun opleiding. Het fysiek ontmoeten zal zich in die week beperken tot een dagdeel. Onderdeel van deze ontmoeting is een kennismakingsactiviteit in en over de studentenstad (Eindhoven introduceert zich in het Klokgebouw, Tilburg in de Spoorzone en Venlo........). Op www.fontys.nl/goedestart komt op opleidingsniveau te staan wat er allemaal georganiseerd wordt.
Denk bij kennismaking aan activiteiten als: Online kennismakingsspellen, een kahoot over de opleiding of het toekomstige werkveld, een virtuele tour door het gebouw van de opleiding, een filmpje van je studentcoach / het docententeam.
Sociale binding is heel belangrijk om succesvol te studeren. Daarom is het een goed idee dat het introductiegroepje hetzelfde groepje is als, of onderdeel uitmaakt van, de studiegroep waarmee studenten hun eerste halve jaar van de opleiding doorlopen.

Zijn twee dingen belangrijk:

1) studenten leren elkaar en hun docenten goed kennen;

2) studenten krijgen een goed beeld van hun opleiding en van hun beroep. Verder krijgen ze een goed beeld van wat er van hen verwacht wordt m.b.t. studeren. Welke opdrachten of onderwijsvormen kunnen ze verwachten en wat wordt er van hen verwacht in hun aanpak en samenwerking met anderen.

Een belangrijke vorm die kan helpen bij zowel de binding als bij het leren kennen van de opleiding / het beroep is om studenten aan de slag laten gaan met authentieke opdrachten:

Werk aan opdrachten waarbij studenten zelf aan zet zijn, iets van zichzelf moeten laten zien en moeten samenwerken, organiseren en plannen.
Zorg voor voldoende “hulpbronnen”, maar laat studenten hier zelf het voortouw in nemen of om vragen. Er wordt een actieve inbreng van de student verwacht.
Start (de dag of de hele opdracht) gezamenlijk op en sluit gezamenlijk af met studenten én docenten.
Voor sommige opdrachten is het goed / gemakkelijk om in kleine groepjes te werken, dit is ook goed voor de sociale binding. Voor andere opdrachten, en voor het leerproces in het algemeen, is het ook goed als er een grotere groep is. In een grotere groep ontstaan eerder verschillen, die kunnen leiden tot meer leren, zowel inhoudelijk als sociaal.

Elkaar leren kennen (Sociale binding)

Laat studenten starten in hun (project)groep (liefst hun introductiegroep) en ga gefaseerd naar grotere groepen (rekening houdend met 1,5 meter-norm)
Online startmoment van het studiejaar met eenduidige informatie over bij wie en waar studenten waarvoor moeten zijn (bijvoorbeeld studentcoach, bedrijfsbureau, ICT-vraagstukken, onderwijsinformatie, www.fontys.nl/fontyshelpt), zodat ze wegwijs raken binnen de opleiding en kunnen starten met studeren;
Geef een kleine groep studenten een gerichte vraag of opdracht om met drie docenten in gesprek te gaan over een bepaald vak of een bepaald actueel thema binnen de opleiding.
Virtuele tours;
(1-op-1) chats met ouderejaars;
Dagstart en –afsluiter organiseren om structuur aan te bieden;
Extra online sparmoment met docenten organiseren waarbij studenten kunnen ‘inlopen’ voor korte vragen;
Ouderejaars buddy laten zijn voor startende studenten. De studievereniging zou hierbij een rol kunnen spelen;
Groepsmoment(en) inplannen vanuit de studentcoach om te polsen hoe het met de groep gaat, wat de eerste ervaringen zijn met het studeren en wat er verder nodig is;
In de klas/groep werken met studiebuddy’s, waarbij startende studenten elkaar verder helpen;
Inspiratie en handvatten voor medewerkers zijn terug te vinden op www.fontys.nl/studentcoaching.

Opdrachtideeën om te kunnen werken aan sociale binding én aan opleidings- en beroepsbeeld

Nu volgen voorbeelden van nog verder uit te werken opdrachten met als doelstelling dat studenten elkaar beter leren kennen én kunnen nadenken over hun beeld van het beroep doordat ze daar met elkaar hierop kunnen reflecteren.

Breng ons naar jouw favoriete plek en laat ons vervolgens zien of horen of weten: Wie ben jij? / Waarom heb je voor deze plek gekozen? / Wat heb jij met “dit vak”? (docent of communicatie of journalist of…)
Laat studenten samen voor drie ochtenden een programma maken rond deze plekken en erover nadenken hoe binnen dat programma iedereen betrokken blijft.
Deze favoriete plekken kunnen fysiek (denk ook buiten het onderwijsgebouw, maar houd rekening met “veilig reizen”), maar ook virtueel zijn.
Omdat studenten dit zelf moeten organiseren en regelen, ontstaat er meteen leren én elkaar leren kennen.

Een andere openingsvraag of opdracht met een vergelijkbare invulling kan zijn:

Introduceer ons aan je held/ je voorbeeld / je icoon in dit vak?
Loop een week mee in het vakgebied (on- of offline) noteer alles wat je opvalt en/of verbaast. Bedenk een manier om dit online met ons te delen.
Organiseer “campfire meetings” bij iemand met een grote tuin of bijvoorbeeld bij de scouting (wellicht met een echt kampvuur). Deel met elkaar de vraag "waar kom ik vandaan".
Laat studenten nadenken over hun eigen (subjectieve) beeld van het beroep: (Wat denk je dat het beroep inhoudt? Waar denk je aan? Wat spreekt je aan? Wat lijkt je juist lastig?) Laat ze dit beeld vervolgens bij docenten toetsen.

Placeholder for Fontys video — “Propedeuse studenten Bedrijfskunde worden in “workstations: skills” aan het werk gezet om te oefenen met professionele- en studievaardigheden. Deze skills zetten ze daarna meteen in hun project. Op deze manier krijgen de studenten gereedschap om hun Bedrijfskundige gereedschapskist voor hun professioneel vakmanschap te vullen. Naast kennis zijn in ons werkveld vaardigheden uiteraard belangrijk, studenten leren vanaf blok 1 te werken aan deze gevraagde vaardigheden en aan hun persoonlijke ontwikkeling.” Lees hier hoe wij het aanpakken.

Sabine Snippen

Meer tools en handreikingen

Studentenwelzijn en begeleiding

Naast deze handreiking zijn er meer handreikingen beschikbaar vanuit het project Warm welkom zoals: 'Studentenbegeleiding in eerste 100 dagen', 'Gespreksdocument voor de studentcoach" etc

Zie toolkit studentenwelzijn

Tips van studenten voor eerstejaars

Om eerstejaars studenten te helpen bij hun start hebben onze huidige studenten adviezen geformuleerd. Op de 'Goede start' pagina's van de instituten worden deze tips gedeeld.

Bekijk hun tips

Fontys.nl/studentcoaching

Soms zijn de thema’s waar je mee te maken krijgt als het gaat om studentenwelzijn behoorlijk pittig. Denk aan suïcide dreiging, verlies- en rouwverwerking. Heftige onderwerpen waarbij het soms fijn is om wat houvast te hebben, zodat je weet hoe je het beste kunt reageren of welke stappen je kunt zetten. Om je hierbij te helpen, is er een aantal handreikingen opgesteld over deze onderwerpen en is er altijd de mogelijkheidom te sparren als je twijfelt of een vraag hebt over studentbegeleiding. We helpen je graag!

meer over studentcoaching

Bovenstaande suggesties zijn verschillend van aard en van omvang. Het is belangrijk om bij het samenstellen van het programma heldere keuzes te maken, die passen bij de opleiding. Zo krijgen studenten een goed beeld van de opleiding, worden ze ondergedompeld in de manier van studeren die wordt gevraagd en maken ze echt contact met de studenten en docenten waarmee ze komend jaar tot een succes kunnen maken. Een tip is om ouderejaars studenten actief in te zetten bij de start van de eerstejaars als buddy, als vraagbaak, als organisatoren van sociale activiteiten en als kritische adviseurs bij het samenstellen van het programma van de eerste weken. Hiermee kan iedere opleiding het meest passende introductietraject voor hun eerstejaars vormgeven, zodat alle startende studenten de binding met de opleiding kunnen gaan ervaren die zo belangrijk is voor hun studiesucces.