Omgaan met motivatie
Wat is het?
Motivatie gaat over je wil om je aan te zetten tot bepaald gedrag. Eigenlijk word je je pas bewust van je motivatie als je het ‘kwijtraakt’. Erg onhandig tijdens je studie! Bij het verliezen van je motivatie kunnen verschillende factoren een rol spelen. Heel algemeen gezegd, is er vaak sprake van té veel druk (spanning) of juist te weinig druk (spanning) om iets te doen. Deze druk (spanning) kan vanuit jezelf komen, of van buiten jezelf.
Een paar voorbeelden kunnen dit helpen verduidelijken:
- Je hebt morgen een deadline voor je essay, maar bent nog lang niet ver genoeg, omdat je het perfect wil doen. In dit voorbeeld is de druk duidelijk te hoog en is deze intern ontstaan door de hoge lat die je hebt gecreëerd voor jezelf. Het is moeilijk om te beginnen aan iets wat aan zulke hoge eisen moet voldoen (motivatieverlies). Vervolgens is de druk ook extern geworden, want je docent verwacht morgen het essay. Het wordt een onhaalbaar doel, ‘het heeft toch geen zin meer’ zeg je tegen jezelf, en je motivatie is tot een nulpunt gedaald.
- Een ander voorbeeld is de opdracht die over 6 maanden ingeleverd moet worden. ‘Ik heb nog tijd genoeg, ik begin volgende week wel’, vertel je jezelf. Ook hier is het moeilijk om te beginnen, omdat de druk zowel vanuit jezelf, als van buitenaf erg laag is. Zo laag zelfs dat het moeilijk is jezelf te motiveren. Motivatieverlies kan dus leiden tot uitstelgedrag.
In deze voorbeelden zie je ook terug hoe motivatieverlies leidt tot uitstelgedrag.
Daarnaast maken we een onderscheid tussen autonome motivatie (je wil het zelf omdat je het leuk of interessant vindt, het belangrijk vindt of zo je doelen kunt behalen), motivatie vanuit het moeten (van jezelf of van anderen uit je omgeving) of a-motivatie (dan zie je geen redenen meer om door te gaan met de activiteit). Over het algemeen geldt dat autonome motivatie het sterkste leidt tot het gewenste gedrag en je gelukkig voelen. Een goed voorbeeld hiervan is stoppen met roken, dat vraagt veel discipline en wilskracht. Als je zelf de knoop hebt doorgehakt dat je echt níet meer wil roken omdat je gezonder wilt leven, lukt het je vaak beter dan dat je besloten hebt te stoppen omdat je partner dat graag wil.
Wat kun je zelf doen?
Wat kan helpen is om jezelf af te vragen ‘Wil ík het wel echt en waarom?’. Met die eerste vraag kun je ontdekken of je motivatie uit jezelf komt of buiten jezelf ligt. Met de ‘Waarom?’- vraag, en stel deze gerust meerdere malen, kun je uitvinden wat de belangrijkste (ontbrekende) drijfveer achter je motivatie is.
Daarnaast helpt het om regelmatig stil te staan bij wat voor jou belangrijk is, wat jouw doelen zijn en wat jouw nieuwsgierigheid en interesse wekt. Wanneer je dit ook meeneemt in keuzes die je voor jezelf maakt zal het makkelijker zijn om dingen vol te houden. Ook heeft dit een positief effect op jouw welzijn.
Je kunt ook last hebben van motivatieverlies door depressie of somberheid. Lees op deze pagina wat dit betekent en welke stappen je kunt zetten.
