Lieke

In gesprek met Lieke Jacobs

"Van relatie naar prestatie!"

Wat is je achtergrond/ opleiding met betrekking tot gedragsproblemen en waarom heeft het je interesse?

Ik ben gestart met MBO onderwijsassistent, waarbij ik twee keer een half jaar full time stage heb mogen lopen. Ik merkte tijdens deze stages dat ik kinderen met speciale onderwijsbehoeften interessant vond. Waarom gedragen kinderen zich zoals ze zich gedragen? Waar komt het vandaan? Wat vragen ze van mij waardoor ze weer verder kunnen? Dit heeft er toe geleid dat ik tijdens mijn PABO opleiding gekozen heb voor de Minor Special Needs en uiteindelijk ook de Master SEN heb gevolgd, waarbij ik gespecialiseerd ben op gedrag.

Wat vind jij belangrijk voor het voorkomen van uitdagend gedrag?

Door in de huid van kinderen te kruipen, probeer ik kinderen en hun gedrag te begrijpen. Daarin probeer ik dan ook preventief te handelen, voorwaarden scheppen, zodat kinderen zo min mogelijk spanning opbouwen en dus kunnen functioneren binnen een bepaald systeem. Ik benoem in de klas vaak de stappen die ik zet en waarom. Ik doe dit, omdat kinderen dan weten dat keuzes gemaakt zijn met een reden, waardoor het ook begrepen wordt. Lukt dit niet en laat het kind uitdagend gedrag zien, probeer ik door gesprekken met het kind en observaties er achter te komen waarom dit kind dit gedrag laat zien. Het liefst betrek ik ook de ouders hierbij. Gedrag komt altijd ergens vandaan. Het is aan mij te achterhalen wat het probleem is.

Wat vind jij belangrijk om te doen als er toch sprake is van uitdagend gedrag?

Ik vind het belangrijk om te allen tijde rustig te blijven. Ik probeer met het kind te praten, zodat het zich gehoord en gezien voelt en we samen tot een oplossing kunnen komen die goed voelt. Ik benoem de dingen die ik zie en vraag of dit klopt. Ik probeer te levelen met het kind: “Volgens mij ben je ontzettend kwaad. Kan je me vertellen hoe dat komt. Wat is er allemaal gebeurd?” Ouders betrek ik er graag bij. Zij zijn experts als het gaat om hun kind. Ik heb een kind maar één jaar in de klas. Zij kennen hun kinderen al vanaf de geboorte. Het is belangrijk uit te dragen dat iedereen het beste wil voor jouw leerling. Wat heeft het kind nodig en waar kunnen we aan gaan werken, zodat het beter wordt? Samen kom je verder dan alleen.

Wat vind je zelf typerend voor jou als leraar, als het gaat om leerlingen met gedragsproblemen?

Ik geef kinderen duidelijke kaders. Er is veel vrijheid, binnen bepaalde grenzen. Als kinderen over mijn grens gaan, dan benoem ik dit en vertel ik wat ik wel verwacht. Je doet nu dit en daar heb ik last van, ik wil dat je in het vervolg… Gewenst gedrag benoemen geeft kinderen inzicht en duidelijkheid in wat ik verwacht. Kinderen krijgen bij mij altijd veel kansen. Als de grens op een gegeven moment bereikt is, benoem ik ook dat een kind zijn laatste kans krijgt of er volgt een consequentie. Wordt die laatste kans niet goed benut, dan komt die consequentie ook. Je bent op deze manier duidelijk en kinderen weten dat er een grens is. Achteraf ga ik dan wel het gesprek aan. Waar komt je gedrag vandaan? Heb je ergens last van? Wat kunnen we er aan doen zodat het in het vervolg wel lukt? Gedrag komt altijd ergens vandaan. Het is aan ons als professionals om die gedragingen inzichtelijk te maken en te begeleiden. Een kind is nooit vervelend, omdat het vervelend wil zijn.

Hoe typeren leerlingen jou? Kun je dat verklaren?

Kinderen zien me als een vrolijke, optimistische en positieve leerkracht. Ik sta iedere dag met een vrolijke lach de kinderen op te wachten. Een high five hier, een ‘goedemorgen’ daar. Kinderen worden gezien en dat voelen ze. Door de dag heen, probeer ik kinderen te blijven boeien. Zie ik dat de concentratie wat afzwakt, ben ik verantwoordelijk dit te keren. Kan de werkvorm iets anders, waardoor kinderen wel weer die energie krijgen en vasthouden? Altijd blijven kijken naar de groep vind ik belangrijk. Wat zie ik? Zie ik een actieve houding? Mooi, dan benoem ik dit ook, met daarnaast wat het ze oplevert. “Ik zie dat je deze sommen moeilijk vindt, maar je blijft actief meedoen, fouten maken en daar leer je van. Ik ben trots op je.” Deze positieve feedback zorgt ervoor dat kinderen het beste uit zichzelf halen voor mij, maar zeker ook voor henzelf. Ik luister naar wat er speelt. Komen kinderen mopperend binnen na het buiten spelen, gaan we even zitten samen en bespreken we wat er is gebeurd. Zijn er afspraken niet duidelijk? Dan zorgen we er samen voor dat dit wel weer is, zodat ze een volgende keer meteen verder kunnen.

Kinderen voelen ook gelijkheid binnen de groep. Iedereen is uniek en mag zichzelf zijn. Ondanks dat je altijd voorkeuren zult hebben voor bepaalde kinderen, mag je dit niet uitdragen. Een kind moet altijd het gevoel hebben dat hij of zij goed is zoals hij of zij is. Een kind moet weten en voelen dat het fouten mag maken. Laatst las ik ‘als je negatief denkt over een kind, wéét het dat’ en dat is ook echt zo. Ik geef aan dat ik zelf ook fouten maak en sommige dingen spannend vind. Ik ga die niet uit de weg, maar wil ervan leren. Die verwachting heb ik ook van kinderen en dat weten ze ook. Het is mijn taak om bij ieder kind het beste uit zichzelf te halen. En dan doel ik zeker niet alleen maar op productdoelen en Citodoelen, maar juist ook op het innerlijk van het kind. Welke gevoelens zijn er, hoe sta je in de groep? Die open sfeer creëren waarbij alles gezegd kan en mag worden zorgt ervoor dat kinderen beter gaan leren. Van relatie naar prestatie!

Kernwoorden die Lieke typeren:

• Vrijheid binnen duidelijke kaders
• Betrekken van ouders
• Altijd meerdere kansen
• Positief en open
• Gelijkheid