Assertiviteit
Wat is het?
Assertiviteit is het opkomen voor je persoonlijke belangen, het uitdrukking geven aan (uiten van) je gevoelens, gedachten en wensen op een aan de situatie aangepaste manier. M.a.w. het durven zeggen wat je denkt, voelt en wilt en het daardoor opkomen voor jezelf op een manier die iets oplevert. Dit op basis van respect. Respect voor je eigen belang en respect voor de belangen van de ander. In principe is assertiviteit gericht op het openhouden van de communicatie (omgang) met anderen en meestal zal assertiviteit (door eerlijkheid, directheid en openheid) de communicatie stimuleren.
Assertiviteit is wél: vragen om iets, waarbij je de mogelijkheid openhoudt om tot een compromis te komen als er twee belangen botsen. Assertiviteit is niet: ten koste van alles je zin krijgen, of de ander overdonderen. Assertiviteit is dus wezenlijk iets anders dan egoïsme of agressie. De uitgangspositie om assertief te kunnen zijn is de houding: “Ik heb het recht om te voelen, te denken en wensen wat ik wil en om hierover met anderen te praten!”
Er zijn 3 vormen van assertiviteit
- Subassertiviteit is het opzijschuiven van je eigen belangen om het anderen naar de zin te maken, conflicten te vermijden etc. Bij subassertiviteit doe je dit door je mond te houden, je onderdanig op te stellen, de ander naar de mond te praten, toe te geven terwijl je weet dat je het anders wilt.
- Agressiviteit is het opzij schuiven van het respect van anderen. Dit doe je door wensen en behoeften aan anderen op te leggen: je gaat in de aanval op ongepaste momenten, je eist, overdondert, domineert de ander, walst de ander plat.
- Assertiviteit is met respect durven zeggen wat je denkt, voelt en wilt en daardoor opkomen voor jezelf op een manier die iets oplevert.
Een aantal tips
Hieronder volgen een aantal tips (10 tips om assertiever te worden - Brout). Niet dat jij daarmee meteen 100% assertief zult zijn, deze geven jou wellicht richting om meer assertief te kunnen zijn (en oefening baart kunst!).
- Veel mensen spreken anderen liever niet tegen omdat ze bang zijn voor de gevolgen. Wat zal de ander wel niet denken en wat als…. (vul op de stippellijn maar allerlei rampscenario’s in). Probeer zaken eens van de andere kant te bekijken. Wie zegt dat de ander boos wordt, misschien is hij juist wel heel blij dat je aangeeft wat jou bezig houdt. En hoe groot de kans op rampscenario’s is, kun je alleen maar inschatten nadat je een keer met assertief gedrag geëxperimenteerd hebt.
- Je assertief gedragen is eng als je het niet vaak doet. Waarschijnlijk voel je je hart kloppen en je bloed racen wanneer je op het punt staat om tegen iemand in te gaan. Probeer je op dat moment te ontspannen. Door je te ontspannen wordt deze angst vanzelf minder. Dit kun je bijvoorbeeld doen door je spieren eerst aan te spannen en ze daarna weer te ontspannen. Je kunt namelijk niet tegelijk gespannen en ontspannen zijn.
- In veel gevallen kun je assertief gedrag voorbereiden: als je er in bepaalde situaties steeds weer moeite mee hebt om assertief te zijn bijvoorbeeld, of wanneer je vooraf weet dat je assertief zult moeten zijn. In die gevallen kun je thuis al op een gepaste reactie oefenen. Dan weet je in ieder geval dat je het in je hebt waardoor je sterker in je schoenen zult staan.
- Zijn er mensen in je omgeving die wel assertief zijn? Kijk dan eens naar hoe zij zich gedragen. Kijk naar de manier waarop ze zich bewegen en welke woorden ze gebruiken. Je steekt er niet alleen van op hoe het moet, maar vooral dat het kan.
Uit onderzoek blijkt dat gedragstraining (dus het oefenen met assertief gedrag) verreweg het belangrijkste bestandsdeel is van elke assertiviteitstraining. Dit is moeilijk om van papier te oefenen. Dat is alleen in een training of in een coaching goed te bereiken.
Podcasts over omgaan met assertiviteit
Happy@Work - Train jouw assertiviteit
Trainingen
We bieden verschillende trainingen aan voor studenten, wellicht is een van onderstaande trainingen interessant voor jou.
Assertiviteit
Heb je moeite met het opkomen voor jezelf? Durf je geen gesprek te beginnen, initiatief te tonen, kritiek te geven of te ontvangen? Vind je het lastig om ’nee’ te zeggen of ben je bang je mening te geven in een groep? Als je één van deze thema’s herkent, is de training assertiviteit misschien wat voor jou.
Meer info en data
Zelf aan de slag
Wil je iets veranderen in je leven? En ook weten hoe jij deze verandering vast kunt houden? Deze module helpt je te onderzoeken wat en waarop je precies wil veranderen, hoe je succesval kan veranderen én dit nieuwe gedrag vast kunt houden. Op naar een, hopelijk, succesvolle verandering in je leven!
naar module Succesvol veranderen
Contact team Studentenbegeleiding
- Als je graag met iemand wil praten over het thema assertiviteit, maak dan een afspraak met je huisarts of een studentenpsycholoog.
- Indien je mentale welzijn een belemmering vormt voor je studievoortgang, maak dan een afspraak bij een studentendecaan.