Begeleiding bij afstand tot de stage- en/of arbeidsmarkt
Voor sommige studenten verloopt de weg
naar de arbeidsmarkt anders en/of is het niet zo vanzelfsprekend dat zij een duurzame plek weten te vinden op de arbeidsmarkt. Veel afgestudeerden met een extra ondersteuningsbehoefte (denk bijvoorbeeld aan autisme, ADHD, lichamelijke en/of psychische klachten) vinden het lastig om een passende baan te vinden.
Een aanzienlijke groep hbo-gediplomeerden met een bijzonder kenmerk zoals een functiebeperking of met een extra ondersteuningsbehoefte zit thuis, ondanks een groeiend aantal vacatures. Ze blijken een kleinere kans te hebben op het vinden van een baan en als ze een baan vinden, is deze vaak op lager niveau dan ze zouden willen (Büscher-Touwen e.a., 2018; Gillies, 2012; Van der Zwan e.a., 2020). De gemiddelde arbeidsparticipatiekloof tussen de groepen hoogopgeleide jongeren met en zonder een arbeidsbeperking of ondersteuningsbehoefte bedraagt 7,9% (ECIO, 2021). Studenten met een arbeidsbeperking of een ondersteuningsbehoefte nemen dus minder deel aan de arbeidsmarkt in vergelijking met gelijkaardig opgeleide medestudenten zonder een arbeidsbeperking of ondersteuningsbehoefte.
Fontys for Society
Als onderwijsinstelling zijn wij van mening dat het talent van deze groep te groot is om onbenut te laten en beschouwen we de situatie als ongewenst en een verspilling van talent op persoonlijk en maatschappelijk niveau. Ook het bedrijfsleven deelt deze mening in toenemende mate. Als onderwijsinstelling willen wij hierbij onze verantwoordelijk nemen. Dit hebben we als eerste gedaan door het belang van toegankelijk en inclusief onderwijs hierbij te onderstrepen door het thema op te nemen in de Fontys strategie: Fontys for Society.
Door deze groep studenten net die extra begeleiding aan te bieden, vergroten we de kans dat onze studenten een duurzame plek op de arbeidsmarkt kunnen krijgen. Hiermee geven we inkleuring aan ons motto: Fontys for Society!
Wat kun je doen?
Het is belangrijk om de student vanaf de start van de opleiding tot het moment van uitschrijving doorlopend te begeleiden. Soms geeft de student meteen aan wat de omstandigheden zijn en welke ondersteuningsbehoefte er is, maar soms komt dit pas later naar boven. Als de oorzaken niet bekend zijn, is het belangrijk om deze samen met de student te achterhalen. Geef je student de gelegenheid om duidelijk aan te geven waar de behoeften liggen.
Bekijk samen wat de student zelf kan doen en waar de opleiding iets in kan betekenen. Maak daar duidelijke afspraken over.
Als er sprake is van bijzondere omstandigheden, verwijs de student door naar een studentendecaan. Een studentendecaan kan ook meedenken om een passende oplossing te vinden en afhankelijk van de oorzaak de student ondersteunen bij het aanvragen van voorzieningen bij o.a. de examencommissie, DUO of Profileringsfonds.
De eerste praktijkervaringen kunnen kwetsbare momenten zijn. Bouw daarom in deze fase extra contactmomenten in voor studenten die al in beeld zijn en vaak al eerder extra ondersteuning kregen bij hun studie. Het doel van het extra contactmoment is verbinding behouden met de student en achterhalen hoe het gaat (vroegsignalering van mogelijk vastlopen).
Het gaat dus niet alleen op voorbereiding op werkveld vanuit de vakinhoud, maar juist dat er ook aandacht is voor de ontwikkeling van de professionele identiteit, aandacht is voor het werk-fit maken en inzicht verkrijgen welke werkcontext het meest passend is voor de student zelf. Dit zou het liefst gestart moeten worden voorafgaand aan de eerste beroepspraktijkervaring van de student.
Bij het voorbereiden en begeleiden van de studenten op het vervolg is het van belang om studenten goed te begeleiden bij dit (keuze)proces, waarbij er 2 ontwikkellijnen zijn:
- Gericht op zelfinzicht en wat bij je past.
- Inzicht in de (keuze)mogelijkheden tijdens en na de studie.
Dit is naar voren gekomen tijdens een onderzoek verricht door ResearchNed in opdracht van Fontys Hogeschool (2020) bij technische en economische opleidingen. Als je wilt sparren over hoe je dit kunt doen: neem contact op met de studiekeuzeadviseurs van dienst Studentenvoorziening. Zij hebben expertise niet alleen op het gebied van studiekeuze, maar zeer zeker ook op begeleiden van keuzeprocessen en begeleiden van de oriëntatie op het vervolg na de studie.
Op Fontys Helpt staat veel informatie voor studenten gebundeld over het thema ‘na je studie’, o.a. meer informatie over de mogelijkheden voor zowel vervolgstudie, baan of tussenjaar, handige sollicitatietips en praktische tips. Op Fontys Helps staat alle informatie, die relevant is voor internationale studenten (beschikbaar begin 2024).
Denk hierbij bijvoorbeeld aan het begeleidingsteam, slb-coördinatoren, vakdocenten, examencommissie. Met name slb-coördinatoren en begeleidingsteam kunnen ook extra ondersteuning bieden voor deze studenten. Voor studenten is het vaak erg prettig om dicht bij het onderwijs de juiste begeleiding te ontvangen. Juiste interne doorverwijzing helpt deze student hierbij.
Daarnaast kunnen collega’s van dienst studentenvoorzieningen (studiekeuzeadviseurs, studentendecaan en/of -psycholoog) en Career Jumpstart iets betekenen voor de studenten. Zij bieden extra gespecialiseerde ondersteuning aan voor studenten én willen graag sparringpartners zijn als het gaat casuïstiek en thematiek.
Ben je geïnteresseerd in professionalisering, kennisuitwisseling met collega’s en de nieuwste ontwikkelingen rond coaching binnen en buiten Fontys? Sluit je dan aan bij het netwerk Studentcoaching op Teams.
Naar wie kun je doorverwijzen
Als een student aangeeft dat er een extra ondersteuningsbehoefte is tijdens de studie en deze meer of iets anders nodig heeft dan je kunt bieden als studentcoach, dan kun je de student doorverwijzen naar:
- Intern binnen je eigen opleiding c.q. instituut (conform de intern geldende afspraken) naar een slb-coördinator of begeleidingsteam.
- Intern binnen Fontys naar een studentendecaan via Fontys Helpt of Fontys Helps.
Als de student een extra ondersteuningsbehoefte heeft en zich gaat oriënteren op de periode na de studie, dan kan de student worden doorverwezen naar:
- Studiekeuzeadviseurs via Fontys Helpt of Fontys Helps voor oriëntatie op switch of een vervolgstudie.
- Career Jumpstart via hun website. Zij bieden voor bijna-afgestudeerde Fontys studenten, die richting de arbeidsmarkt gaan, met een extra ondersteuningsbehoefte jobcoaching aan.
- Een externe partij waar studenten naar verwezen kunnen worden, is SWOM .
SWOM (Stichting Studeren en Werken Op Maat) is thuis in de wereld van begeleiding en de geldende wet en regelgeving voor studenten met een afstand tot de arbeidsmarkt. Denk hierbij aan de participatiewet en de wet banenafspraak. Naast deze inhoudelijke kennis zijn ze thuis in het begeleiden van studenten naar een arbeidsplek die past bij hun mogelijkheden en kwaliteiten. Studenten met bijvoorbeeld een functiebeperking of een psychische aandoening dan wel een fysieke beperking kunnen een beroep doen op SWOM. Fontys verwijst studenten graag naar hen door!
Handige links
- Handreiking “Stapsgewijs naar een duurzame plek op de arbeidsmarkt"
- Factsheet “Jobcoaching bij Fontys"
- Tips voor het borgen van deze extra ondersteuning binnen het instituut (volgt)
- Career Jumpstart
Onwikkel jezelf
Wil je jezelf meer ontwikkelen op het gebied van jobcoaching of wil je meer achtergrond informatie:
Training docent als jobcoach
Deze training is bedoeld voor de ervaren docentcoach die de loopbaanbegeleiding van (bijna) afgestudeerde studenten met een ondersteuningsbehoefte willen begeleiden.
Bekijk het ontwikkelaanbod op Fontys HubMeld je aan voor het netwerk Studentcoaching
Ben je geïnteresseerd in professionalisering, kennisuitwisseling met collega’s en de nieuwste ontwikkelingen rond coaching binnen en buiten Fontys? Sluit je dan aan bij het netwerk Studentcoaching op Teams.
Aanmelden bij het netwerk StudentcoachingBrochure ‘Stapsgewijs naar een duurzame plek op de arbeidsmarkt’
Handvatten om jobcoach principes toe te passen in de onderwijscontext
Bekijk of download naar de brochure