Waakvlamzorg: het belang van relaties in psychiatrische zorg

“Er moet meer aandacht en ruimte komen voor het belang van relaties in de psychiatrische zorg. Vooral wanneer iemand afstevent op een mogelijke crisis zijn persoonlijke connecties van groot belang”. Dat stelt Trimbos-medewerker Christien Muusse in haar proefschrift. Muusse vergelijkt de geestelijke gezondheidszorg voor mensen die in een psychiatrische crisis dreigen te belanden in Utrecht met die in het Italiaanse Triëst.

Relationele zorg

Uit eerder onderzoek van Christien Muusse bleken opvallende verschillen tussen de psychiatrische zorg in Triëst en Utrecht. Het aantal bedden is bijvoorbeeld een stuk lager in Triëst, en de ggz maakt er veel minder gebruik van dwangmaatregelen. Utrecht kent veel verschillende vormen van gespecialiseerde zorg. In Triëst leveren de ggz-wijkteams zogenoemde ‘relationele zorg’. Daarbij ligt de focus niet alleen op de cliënt met zijn of haar problemen. De zorg is ook gericht op het sociale en maatschappelijke netwerk waar iemand deel van uitmaakt.
Om deze contrasterende praktijken te beschrijven en te begrijpen heeft Muusse in beide teams een etnografisch onderzoek uitgevoerd. Ze deed dit vanuit een empirisch ethisch perspectief. In deze benadering ligt de nadruk op hoe zorg vorm krijgt binnen de relaties tussen hulpverleners, patiënten, naasten en hun omgeving en wat deze betrokkenen zien als goede zorg.

Waakvlamzorg

Muusse pleit in haar proefschrift voor ‘waakvlamzorg’: zorg waarin het gaat om verbinding maken, aanwezig zijn en steeds weer proberen wat werkt. Belangrijk hierbij is dat er minder nadruk komt op het heen en weer verwijzen naar ‘de meest passende zorg’, waarbij relaties worden verbroken in plaats van bestendigd. “Ik hoop dat er meer ruimte komt voor deze vorm van psychiatrische zorg,” zegt Muusse. “Dit vraagt om een zorgsysteem dat deze manier van werken ondersteunt, vooral voor de mensen met de meest complexe problemen.”

Spreker

Christien Muussee is cultureel antropoloog en werkt als kwalitatief onderzoeker bij het Trimbos instituut. Ze doet daar onderzoek naar de langdurige ggz en houdt zich bezig met thema's als herstel, ervaringsdeskundigheid en wijkgericht werken.
Haar promotieonderzoek “ Crisis, what crisis?” voltooide zij in november 2023 aan de Universiteit van Amsterdam.

Doelgroep

Deze lezing is interessant voor iedereen die werkzaam is in of geïnteresseerd is in geestelijke gezondheid.

Locatie

Dit Society College vindt plaats op de Fontys campus Rachelsmolen in Eindhoven. Deelnemers ontvangen bericht over de exacte locatie.