Docentonderzoeker
J. (Jefta) Bego
Sinds 2007 ben ik werkzaam als lerarenopleider Maatschappijleer bij Fontys. Deze afgelopen 3 jaar ben ik lid geweest van de kenniskring Didactiek van de Gammavakken. Binnen de kenniskring heb ik onder andere onderzoek gedaan naar de doelen en overtuigingen die lerarenopleiders maatschappijleer hebben omtrent de schoolvakken waarin hun studenten gaan lesgeven.
De studenten gaan na het afronden van de tweedegraads opleiding op het vmbo maatschappijleer en/ of maatschappijkunde geven, en/ of op het mbo burgerschap. Na het afronden van de eerstegraads opleiding geven ze meestal maatschappijleer en/ of maatschappijwetenschappen op de havo en/ of het vwo. Al deze schoolvakken zijn in ontwikkeling en er wordt regelmatig nagedacht over de inhoud en opzet van deze vakken. Vanuit het idee dat lerarenopleiders vaak grote invloed hebben op de vormgeving van de schoolvakken waarvoor ze hun studenten opleiden, vond ik het interessant om te analyseren welke doelen ze willen nastreven en welke overtuigingen ze hierover hebben. Uit het onderzoek van Hanneke Tuithof is eerder al gebleken dat doelen en overtuigingen van de docent een grote rol spelen bij de ontwikkeling van zijn of haar Pedagogical Content Knowledge (PCK).
Over mijn eigen onderzoek heb ik een bijdrage geschreven voor het vakblad Maatschappij & Politiek (PDF) Na de zomer worden nog een of meer bijdragen gepubliceerd. Ook heb ik een artikel geschreven in de jubileumbundel van de NVLM; deze bestond in 2020 vijftig jaar. In het kader van de van de kenniskring en het lectoraat van Hanneke Tuithof is een filmpje over de opbrengsten van het lectoraat gemaakt. Hierin heb ik toegelicht wat mijn onderzoek inhield en hoe zich dat verhield tot de kennis die we hebben verzameld over de ontwikkeling van PCK bij docenten, lerarenopleiders en studenten.
De kenniskring heeft zich ook bezig gehouden met samenwerken aan onderwijs binnen het leergebied Mens en Maatschappij. Daarvoor heb ik een bijdrage geleverd aan de bundel ‘Wat werkt als je samenwerkt’ (PDF). Daaraan heb ik zowel vanuit de kenniskring meegewerkt, als vanuit de Ontwikkelgroep M&M, waarvan ik vanuit mijn bestuursfunctie vanuit de NVLM deel uitmaakte. Deze Ontwikkelgroep (ook wel ‘de buitenkring’ genoemd) zal in de zomer van 2020 een tweede publicatie opleveren: een handreiking voor de samenwerking tussen de M&M-vakken, die door de SLO als website zal worden gepubliceerd. De Ontwikkelgroep krijgt na het beëindigen van het lectoraat een vervolg als landelijk kernteam M&M educatie en ook daaraan blijf ik deelnemen. An dit team is een Project Samenwerking tussen Mens en Maatschappijvakken gekoppeld dat in 2019 is gestart met 12 middelbare scholen en opleiders vanuit 3 lerarenopleidingen. Opbrengsten vanuit deze verschillende werkgroepen hebben ook een plek gekregen in mijn onderwijs en binnen de opleiding. In het eerste onderdeel vakdidactiek op de opleiding is het studenten laten nadenken over doelen van de schoolvakken maatschappijleer het uitgangspunt. Direct bij de start van de opleiding staan de doelen voor of met het maatschappijleeronderwijs centraal. Voor het leren samenwerken tussen mens en maatschappijvakken in de masteropleiding heb ik samen met collega’s een leerwerktaak voor de masterstage ontworpen.
Eind 2019 is een start gemaakt met het ontwikkelen en schrijven van een handboek Gammadidactiek. Het schrijversteam is inmiddels een aantal keer (digitaal) bijeen gekomen en inmiddels is besloten dat ook ik hieraan een bijdrage zal leveren. Dit is echter nog volop in ontwikkeling.
De kenniskring (en met name het werken met Hanneke en de andere betrokken collega’s) heeft me ontzettend veel inspiratie opgeleverd. In een groep betrokken collega’s, met een groot hart voor (gamma)onderwijs, heb ik mijn onderzoeksvaardigheden uitgebreid, me verder in de vakdidactiek verdiept en mijn netwerk met andere enthousiaste docenten verbreed.
