SmartScan
SmartScan: een nieuwe manier van werken voor het aanmeten van ortheses (uitwendige hulpmiddelen) van de voet. Het onderzoek stond in het teken van het ontwerpen en vervaardigen van een 'tactiel scan systeem'. Mede mogelijk gemaakt door regieorgaan SIA, onderdeel van de Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek (NWO).
Onderdeel van:
Wat houdt het project in?
Ontwikkeling van een nieuw (aan)meet device: SmartScan. SmartScan maakt het mogelijk objectief data te verzamelen over geometrie en positie van het aangedane lichaamsdeel (zoals de voet) tijdens het aanmeetproces.
Huidige manier van werken
Meer dan de helft van de Nederlanders heeft voet- of enkelproblemen. Een deel daarvan is gebaat bij een hulpmiddel, een Enkel-Voet-Orthese (EVO). Het ontwerpen van dit hulpmiddel is een complex en dynamisch proces en gebeurt nu meestal met een gipsafdruk. De voet wordt omwikkeld met gipsverband en tijdens het hardingsproces brengt de behandelaar de gewenste vorm of stand van de voet aan. De behandelaar vormt met zijn handen wat hij in zijn hoofd bedenkt; een proces dat afhangt van de kennis en ervaring van de behandelaar.
Nieuwe manier van werken
Met project SmartScan richten de onderzoekers zich op een nieuwe manier van werken. Met behulp van ‘slimme handschoenen’ met sensoren wordt -voor het eerst- een volledig digitaal beeld verkregen van de voet vanuit de handen van de orthopedisch (schoen)technoloog. De behandelaar drapeert de handschoenen over de voet heen. De sensoren meten precies waar de vingers zich in de ruimte bevinden. Ook de kracht waarmee een behandelaar de voet indrukt wordt vastgelegd. Met deze 2 aspecten (positie en druk) heb je de gekwantificeerde data die je wilt hebben om een ontwerp van een nóg beter op maat gemaakt hulpmiddel te maken.
Het onderzoek naar dit high-tech instrument heeft 2 doelen:
- Het methodisch expliciteren en valideren van de impliciete kennis die behandelaars hebben.
- Het vernieuwen van het aanmeetproces.
Voordelen
De gipsafdruk van de voet wordt met deze nieuwe methode vervangen door een digitale weergave van de geometrie van de voet. Hierdoor wordt collegiale consultatie mogelijk en kunnen beelden -ook op afstand- digitaal vergeleken worden. Op termijn levert de nieuwe methode een flinke kostenbesparing op, omdat er minder sprake is van ‘trial and error’ (het aanmeten gaat in één keer goed). Het is ook een patiëntvriendelijkere methode, omdat het tijdrovende traject van het gipsen achterwege kan blijven. Door digitaal te meten heb je bovendien inzicht in hoe de situatie voorheen was en wat de wijzigingen gaan zijn. Het is ook een milieuvriendelijke innovatie, gezien de tonnen gips die door de huidige werkwijze jaarlijks bij het chemisch afval belanden. Nog een milieuaspect: door de orthese te maken met een 3D-printer, blijft er geen restmateriaal over.
Doordat je meer inzichtelijk krijgt wat er daadwerkelijk gebeurt, wordt de ambachtelijkheid van het beroep orthopedisch schoentechnoloog als het ware objectiever. Software speelt daarbij een belangrijke rol, want met de data die verzameld worden kan een gerichter ontwerp gemaakt worden van een orthese.
RAAK-award 2023
In november 2023 ontving het project SmartScan van Fontys Paramedisch de tweede prijs van de RAAK-award (voor praktijkgericht onderzoek in het hbo) op het SIA-Congres. De SmartScan was een van de 28 ingezonden projecten. De jury prijst de gedrevenheid en het enthousiasme van het team dat met dit project zo dicht op de praktijk zit en daarnaast ook een brede reikwijdte in het onderwijs heeft. Lees hier het bijbehorende nieuwsartikel.
Podcast
Luister naar de podcast 'Zoek het uit!' waarin Els De Maeijer (teamleider bij Fontys Centrum voor Ondernemerschap) praat met Fred Holtkamp en Geert-Jos van der Maazen, over hoe het onderzoek SmartScan bijdraagt aan een vitale, duurzame en inclusieve samenleving. Het project Smartscan sleepte de tweede prijs in de wacht bij de SIA-RAAK awards (2023).
Video's
Kennisteam
F.C. (Fred) Holtkamp
Docent-onderzoeker Empowering people with technologyDr. ir. R.G.A.(Rens) Brankaert
Lector Warm technology and design (onderdeel van lectoraat HIT)Documenten
- Artikel Publinova (jan. 2024) 'SmartScan: prijswinnende orthopedische technologie'
- Artikel ED (sept. 2020) 'Drie ton subsidie voor orthopedisch onderzoeksproject Fontys'
- Artikel fontys.nl (sept. 2020) 'Subsidie voor onderzoek naar ‘gamechanger’ binnen de orthopedische schoentechnologie'
- Artikel fontys.nl (aug. 2017) ‘Slimme handschoen’ voor beter maatwerk nu ook in Duitsland meer bekend'
Partners
Publicaties
- Cazacu E, van der Grinten C, Bax J, Baeten G, Holtkamp F, Lee C. A Position Sensing Glove to Aid Ankle-Foot Orthosis Diagnosis and Treatment. Sensors. 2021; 21(19):6631. https://doi.org/10.3390/s21196631
- R. Smeets, L. Verhagen, B. Hornesch, T. Saris, R. Sijmens, S. Pluk, S. Jansen, X. Tung le, F. Zorin, F. Holtkamp,
H.vd. Vrande, C. Lee. An insole 3D force sensor for gait analysis, Conference proceedings Abstract IEEE (Kuala
Lumpur March 2020). - Holtkamp F., Vander Maazen van der GJ., Dehing A., Pedorthics education in progress, Seminar -workshop, 2019, OST congress Germany (2019)
- Interview: The awareness of what we can do is the major issue, Foot and Shoe 1/2019. Artikel via: https://shop.maurer-fachmedien.de/en/foot-shoe/journals/single-issues/pdf-single-issue-01-2018-181-detail
- Sonderkamp T., Holtkamp F.C., Materials in pedorthic footwear (pages 172-186), Pedorthic Footwear, ed. Postema K., Janisse D. and Rommers G.D., Berjalan, 2018
- Holtkamp F. C, Hoof van J. (2017) Smart“-Handschuh ermöglicht digitale Abformung mit manueller Korrektur, Foot & Shoe: The International Journal for Foot Orthotics.
- Holtkamp F. C., van Hoof J. (2017) Smartglove: a new approach to the digital integration of proprioception during the casting process of orthotic devices.
- Holtkamp F., van Hoof J. Smart glove: a new approach to the digital integration of proprioception during the casting process of orthotic devices. Orthopaedie Schue techniek. ISHIC 2017.
- Zoest, G.J.M. van; Berg, H.T.C.M. van den; Holtkamp, F.C. 2002, Three-dimensionality of contact forces during clinical manual examination and treatment : a new measuring system, Clinical Biomechanics, vol.17, (719-722), Elsevier
- SmartScan, The game changer inside orthopedic (shoe) technology. Design of a Tactile Digital Measurement System for measurement in Orthopedic Technology. Explicating tacit knowledge and skills&Development of a
geometric input device. ISBN 978909036815 F.Holtkamp, Geert-Jos van der Maazen Yvonne van Zaalen. - F. Holtkamp, G.J. van der Maazen, Y. van Zaalen. Reveal of SmartScan (under construction)
- T. Sonderkamp, F. Holtkamp, Y. van Zaalen. A systematic review of the explicit knowledge used and evidence base in the process of design and fabrication of orthopedic footwear (under construction)
- www.fontys.nl/smartscan
- A systematic review of the explicit knowledge used and evidence base in the process of design and fabrication of orthopedic footwear (under construction) T. Sonderkamp, F. Holtkamp, Y. van Zaalen
- Reveal of SmartScan (under construction) F. Holtkamp, G.J. van der Maazen, Y. van Zaalen