Hoe zien de opleidingen er nu uit?

Voor de gemiddelde alumnus is afstuderen al een lange tijd geleden. In de tussentijd zijn er verschillende dingen op je pad gekomen en er is veel veranderd. De opleidingen hebben ook niet stilgestaan. Hoe zien Technische Natuurkunde en Applied Science er nu uit en wat is er veranderd de afgelopen jaren? Hans van de Loo en Carla van Beuningen geven hier antwoord op.

Technische Natuurkunde: Van klassiek naar modern en flexibel onderwijs

Toen Hans in 1990 bij de opleiding Technische Natuurkunde kwam werken was het een klassieke en zelfstandige opleiding. De focus lag vooral op het beheersen van de kennis door het volgen van lessen. Vernieuwing was nodig voor betere aansluiting bij de studenten. Zo werd het PGO (probleem gestuurd onderwijs) ingevoerd, waarbij de studenten zelf initiatieven moesten nemen. Studenten werkten aan casussen en zochten zelf uit welke kennis zij moesten vergaren om dit op te lossen. Deze insteek was vernieuwend, verfrissend en bood studenten nieuwe kansen. Tevens werd in kaart gebracht welke competenties voor een TN-er van belang waren en hoe de ontwikkeling daarvan in de opleiding gestalte kon krijgen. In 2014 resulteerde dat binnen het Domein Applied Science tot een landelijk TN competentieprofiel, waarbij met name de onderzoeks-, experimenteer- en modelvormingscompetentie voor een TN-er erg belangrijk zijn.

Op dit moment kent TN naast theorievakken en practica ook projectonderwijs: hoe pak je een project aan, hoe doe je een onderzoek en wat heb je daarvoor nodig? Het werkveld is daarbij al vroeg aanwezig in de opleiding, vanaf het tweede leerjaar. Tevens zijn er meer mogelijkheden gecreëerd om richting te geven aan de eigen interesses binnen het brede vakgebied van de Technische Natuurkunde. Dat vakgebied is overigens nog breder geworden door het belang van o.a. data-analyse en machine learning

Om de overgang van het voortgezet onderwijs naar het HBO te verbeteren zijn al in 2005 begeleidingsuren ingesteld; eerstejaars studenten worden tijdens vaste uren geholpen door hogerejaars met o.a. het maken van huiswerk. Dit is nog steeds actueel.

Hans heeft de opleiding de afgelopen jaren zien digitaliseren. Krijtborden hebben plek gemaakt voor smartscreens en alles is beschreven in een digitale leeromgeving die vanuit de hele wereld toegankelijk is. Na 53 jaar is het nog steeds een gedegen, aantrekkelijke opleiding die van groot belang is voor het bedrijfsleven.

Applied Science: Minder gestructureerde klassikale lessen, meer vrijheid in het kiezen van een ‘eigen weg’

In 2004 werden Medisch Laboratoriumonderwijs, Chemie en Chemische Technologie samengevoegd tot de studie Applied Science. Studenten werden voorbereid op een snel veranderende samenleving met competentiegericht onderwijs, waarbij studenten meerdere wegen konden bewandelen om de competenties te behalen. In deze periode werden de ASIA-projecten bedacht en er kwam ruimte voor JIT-onderwijs; aanbieden van theorie die op dat moment nodig was. Snel werd het duidelijk dat dit onderwijs niet voldoende aansloot bij een deel van de doelgroep. Het roer ging om; de focus kwam terug op lessen in klassen. Zo veranderde de opleiding van heel visionair naar heel gestructureerd. Hierbij bleef naast het projectonderwijs in de propedeuse-fase ASIA behouden, evenals de minor met 6 onderzoeken van ieder een maand. De minor werd in 2018 aangepast. Zes kleine onderzoeken hebben plaats gemaakt voor drie grotere onderzoeken, die bijna altijd zijn ingebed in specialisaties (bijvoorbeeld Solar Fuels). Deze onderzoeken worden vaak uitgevoerd in opdracht van het bedrijfsleven of van ons eigen lectoraat, welke enorm is uitgegroeid. Waar eerst ‘slechts’ één lector was op het gebied van Thin Films and Functional Materials, heeft het lectoraat nu een parttime lector op het gebied van Solar Fuels en twee parttime lectoren op het gebied van Life Science. De onderzoeksruimtes zijn in hetzelfde tempo meegegroeid. Voor verdere verdieping van de onderzoeken worden deze vaak overgedragen aan een volgende onderzoeksgroep.

Iets waar Carla ook trots op is; de nieuwe aanpak van het eerste project in het eerste leerjaar. In 2019 werd het 1^e project uit de reguliere periode gehaald en ondergebracht in de hele tweede toetsweek. Hierdoor kunnen de eerstejaars beter wennen aan de overstap van het voortgezette onderwijs naar het HBO. Beroepsoriëntatie staat in deze week centraal door meerdere opdrachten vanuit alle invalshoeken van de opleiding.

De opleidingen op dit moment

Zowel TN als AS zijn opleidingen waarbij niet alleen kennis, maar ook vaardigheden centraal staan. De opleidingen hebben veel projectonderwijs, waarbij het werkveld actief betrokken is. Bij AS wordt op dit moment de P-fase herzien. Fontys beweegt naar meer flexibel onderwijs waarin studenten niet volledig gebonden zijn aan een rooster, maar meer vrijheid krijgen in hun week. De digitalisering van het onderwijs in de afgelopen periode heeft hier een bijdrage aan geleverd. Studenten krijgen meer mogelijkheden om flexibeler om te gaan met hun tijdsindeling.

Opbouw Applied Science

Opbouw Technische Natuurkunde

De afgelopen jaren is er veel veranderd in de begeleiding van studenten. Op dit moment kunnen studenten ondersteuning krijgen van Planckgas; een organisatie binnen TNW die studenten helpt die een steuntje in de rug nodig hebben. De ondersteuning wordt geboden op verschillende vlakken: plannen, organiseren, uitstelgedrag en faalangst aanpakken en huiswerkbegeleiding. Er zijn ook buddy-studenten, studiemaatjes voor studenten. Ook de studieloopbaan begeleiding (SLB) is intensiever geworden. Bij AS zijn er tevens fulltime SLB-ers (iemand zonder inhoudelijke kennis, maar die wel kan coachen). Daarnaast worden de SLB-ers met ingang van het studiejaar 2021 – 2022 studiecoach genoemd.

Studenten lijken niet veel veranderd. Karaktereigenschappen van de studenten blijven hetzelfde. Studenten willen dingen begrijpen en hebben een natuurlijke nieuwsgierigheid en brede interesse. Hans geeft aan dat de studentenaantallen bij TN zijn toegenomen tot circa 120 eerstejaars waarvan gelukkig ook het aantal meisjes procentueel gezien flink is gegroeid. Carla merkt op dat huidige studenten het zwaarder hebben door hoge sociale druk. Hier wordt aandacht aan besteed, gerelateerd aan het vakgebied: wat gebeurt er met je brein als je steeds op jouw telefoon kijkt?

TNW probeert de relatie tussen onderzoek en onderwijs te verbeteren. Het lectoraat levert hierin een grote bijdrage. De speerpunten van het lectoraat zijn maatschappelijk relevant en in de regio van belang. De kennis van de opdrachten/onderzoeken die daar uitkomt, vloeit terug in het onderwijs. Kijk voor meer informatie op Lectoraat Applied Natural Sciences | Fontys Hogescholen | Fontys

En natuurlijk hebben beide opleidingen veel contacten met alumni, ook via stage en afstuderen. Wil jij graag blijven samenwerken met Fontys en heb jij een project of stage/afstuderen? Neem dan contact op met ons via een van de volgende mailadressen: tnwasia@fontys.nl (projecten AS), stage-tnw@fontys.nl (projecten AS), v.snels@fontys.nl (projecten TN) of s.voorn@fontys.nl (stage- en afstudeeropdrachten TN).