Disassembly

"Om disassembly toe te kunnen passen in het bedrijfsleven, dient er een andere manier van denken gerealiseerd te worden die is afgestemd op design for disassembly.”

Gespreksleider: Teade Punter

Teade startte met een uitleg over disassembly en wat we daar onder verstaan: producten/goederen uit elkaar halen, om vervolgens waardevolle producten hier uit te halen. Als voorbeeld gaf hij de Dutch Design Week, een jaarlijks evenement in Eindhoven, waar voorbeelden te zien waren rondom het onderwerp disassembly. Producten die op een nieuwe manier leven kregen. De deelnemers geven aan dat kunstenaars hier al lang mee bezig zijn. Klik hier voor de presentatie.

Koppeling maakindustrie

Wat zijn de motivaties om disassembly toe te passen?

• Wanneer wordt disassembly belangrijk voor ons bedrijf, wanneer beginnen?;
• Wanneer gaan klanten disassembly van ons eisen?;
• Wanneer gaat de wetgever disassembly van ons eisen?;
  - EU richtlijnen omtrent dit?;
• Wat zijn de aanjagers van disassembly?

- Binnen een bedrijf bijvoorbeeld recycling of uitstootreductie?;

• Hoe krijg je disassembly op de agenda bij jouw eigen bedrijf/organisatie?;
• Rekening houden met disassembly vanaf designfase?;
• Wat is de meerwaarde van disassembly?

Wetgeving
In juni zijn bovenstaande motivaties al deels besproken in de Special Interest Group (SIG) rondom disassembly, die Teade vanuit Fontys heeft opgezet. In die bijeenkomst ging het voornamelijk over wetgeving.

• Critical Raw materials act: Bedrijven moeten rekening houden met hergebruik van hun eigen producten. Hier zijn percentages aan gehangen, aantonen dat er hergebruik plaatsvindt.
  - Wetgevingen die vanuit 2030 toegepast worden, hoe ga je hier als bedrijf mee om?;
  - Bedrijven zijn hier al mee bezig, zetten al targets omtrent recycling. Bijvoorbeeld ASML richting 2025 voor ongeveer 95% recycling.

Discussie tijdens ASQ Fontys 2023

• Binnen de groep wordt gesproken over geopolitiek en de effecten hiervan op het gebruik van materialen. Wat doen de leverende landen met deze wetgeving (bijvoorbeeld China)?;
  
• Winst valt te halen bij gebruiksproducten, daar wordt reparatie bijvoorbeeld nog niet veel toegepast.
  - Veel mensen kunnen geen producten meer repareren. Producten zijn bijvoorbeeld complexer;
  - Producten zijn bijvoorbeeld alleen design for assembly maar nog niet design for disassembly.
  
• Uiteindelijk is rekening houden met design for disassembly cruciaal. Menskracht is echter nog een bottlenek hiervoor, waar zit het laag hangend fruit en waar zitten de win-winsituaties?
  
• Hot Spot mapping van de TU/e Delft, producten ontwerpen op het makkelijk verwijderen van die “hot spots”.
  
• Er is een link met diagnostiek en digital twinning - Digital twin en predictive maintenance
  
• Hoe ga je om met privacy, een product owner wil bijvoorbeeld geen informatie delen omtrent cycles die bijvoorbeeld een machine heeft doorlopen.

• Disassembly vergt een andere manier van aanpak.

• Businessmodel om bijvoorbeeld gratis het apparaat leveren en je betaald via 1KG per product.
  - Klanten staan hier voor open;
  - Klanten hebben wel weerstand over het inzien van informatie vanuit de leverancier van de machine.

Positie binnen de productketen

Vervolgens is Teade verder gaan kijken naar de positie van disassembly binnen de productketen en wat de volledige lijn is van disassembly, wat doorloopt een product om disassembly toe te passen. Vanuit de groep komt de vraag, wat zijn de stappen nadat het product weer op de plank ligt?

Toepassing van product passport in industrie 4.0

• Welke informatie dien je op te slaan (product passport) om disassembly toe te passen?

• AAS = Asset Administration Shell - Structuur voor digital lifecycle passport

- Overzicht creëren van informatie over een product vanuit verschillende raakvlakken.

- Hoe beveilig je informatie die staat weergegeven in de AAS?

• Er wordt binnen het werkveld nog niet veel gewerkt met product passport, echter bekend met het feit dat dit vanuit wet- en regelgeving wel relevant gaat zijn.
• Discussie: Het dient voor consumenten ook mogelijk te zijn om producten zelf te repareren. Dit wordt binnen de groep beaamt.

• Visueel maken van het leertraject dat bedrijf doormaakt en waar aan gedacht moet worden als keuze gemaakt wordt voor design for disassembly

  
  
  

Foto's gemaakt door Odette Beekmans

Groep 1

In deze groep werd gestart met het aan elkaar presenteren van de diverse producten van de verschillende bedrijven. Bij deze uitleg is ook steeds disassembly aan de orde gekomen. Regelmatig kwam daarbij het herinrichten van de keten aan de orde. Met de vraag hoe disassembly op te zetten moet opnieuw naar het eigen product worden gekeken. Dit betekent voor de deelnemers dat andere vragen dan bij ontwikkeling van producten gaan spelen.

Businessmodel
Zo is de verwachting dat er met andere stakeholders, dan voorheen, rekening moet worden gehouden omdat het verdienmodel met disassembly verandert. Ook speelt de vraag hoe men de producten terug gaat nemen? De huidige situatie kan zijn dat het merendeel van de producten waarover een klant klaagt wordt teruggenomen. Dit kan voor het huidige businessmodel okay zijn, maar in de context van disassembly kan naar aanpassingen in het model moeten worden gezocht. Meer inzicht in het gebruik en werking van producten, bijvoorbeeld door de inzet van Industrial IoT, is dan vereist. Ook benaderingen om de restwaarde van productonderdelen en de kosten voor het uit elkaar halen van het product in te schatten zijn nodig.

Groep 2

Ook in deze groep hebben de deelnemers hun producten aan elkaar gepresenteerd. Deze groep koos ervoor om 1 product, zonwering, als uitgangspunt voor de casus te nemen. Bij zonwering is het vaak zo dat er een nieuwe zonwering gekocht wordt, omdat het doek outdated is, terwijl alle technische onderdelen nog goed werken. De motor en het frame zouden prima hergebruikt kunnen worden. Het ‘disassembly’ maken van het product was hier dus geen uitdaging.

Wijziging rollen in keten
Ook deze groep constateerde dat met disassembly de relatie met tussenleveranciers wijzigt. Men wil dan ook inzicht hoe de keten verandert als de rollen in de keten wijzigen. Een belangrijke vraag die er speelde was: hoe krijg je de producten weer terug, zodat je ze kan hergebruiken? De huidige samenwerkingen met leveranciers is summier, waardoor dit een grote uitdaging wordt. Er is behoefte aan co-creatie met klanten en tussenleveranciers.