Project

GLA:D

Het GLA:D onderzoek: Ontwikkeling van voorlichting op maat voor patiënten met heup- en/of knieartrose binnen het conservatieve fysiotherapeutische behandeltraject.

Onderdeel van:

Health innovations & technology

Bij patiënten met invaliderende pijn en gefaalde conservatieve behandeling, wordt een gewrichtsvervangende operatie geadviseerd.⁽¹⁾ Echter blijkt dat na een gewrichtsvervangende operatie slechts 58,5 tot 69,9% van de mensen erg tevreden is met de uitkomst.⁽²⁾ Er zijn aanwijzingen dat conservatieve behandeling door middel van oefentherapie gewrichtsvervangende operaties kan voorkomen.^{(3, 4)} Conservatieve behandelingen voor artrose zijn bewegings- en oefentherapie aangevuld met eventueel pijnstillende medicatie.^{(1, 5)}

In Nederland wordt bewegings- en oefentherapie veelal door fysiotherapeuten aangeboden en uitgevoerd. De KNGF richtlijn geeft geen nadere specificatie van oefentherapie waardoor er een grote diversiteit aan behandelingen bestaat.⁽⁶⁾ Om realistischere verwachtingen te scheppen lijkt voorlichting een belangrijk onderdeel van behandeling.⁽²⁾ Het KNGF geeft in haar richtlijn aan dat behandeling voorlichting moet bevatten om kennis over aandoening en behandelopties te vergroten.⁽⁶⁾ Het lijkt erop dat het meenemen van verwachtingen van patiënten voor conservatieve fysiotherapeutische behandeling van knie- en heupartrose nog geen standaard onderdeel van behandeling is.⁽⁶⁾

In Denemarken is een gestandaardiseerde behandeling ontwikkeld die scholing met oefentherapie combineert; Good Life with osteoArthritis Denmark (GLA:D).^{(7, 8)}Deze behandelmethode is inmiddels uitgezet in diverse landen, waaronder Canada, Australië, China, Zwitserland en Nieuw Zeeland. Het programma is ontwikkeld voor mensen met knie- en/of heuppijn die voor conservatieve behandeling in aanmerking komen. Het programma bestaat uit twaalf fysiotherapeutische groeps-sessies waarin neuromusculaire oefeningen worden uitgevoerd die plaatsvinden in een periode van zes weken tot drie maanden. Daarnaast volgt de deelnemer ook scholingssessies gericht op achtergrondkennis van artrose, risicofactoren en het effect van bewegen. Deze scholing maakt het programma wezenlijk anders dan reeds bestaande oefenprogramma’s voor knie- en heupartrose. Het GLA:D programma is in een Deense populatie effectief gebleken in het verminderen van pijn en medicijngebruik, het verhogen van loopsnelheid en verbeteren van kwaliteit van leven.^{(8, 9)} Het programma geeft langdurige pijnvermindering bij mensen met knieartrose, onafhankelijk van activiteitenniveau bij aanvang van het oefenprogramma.⁽¹⁰⁾

Samenwerking

Het GLA:D programma is in oktober 2020 in de regio Eindhoven geïmplementeerd bij 15 fysiotherapiepraktijken. Voor deze implementatie hebben diverse partijen uit zowel eerste- als tweedelijnszorg samengewerkt. De andere samenwerkingspartners zijn Orthopedie Groot Eindhoven, Máxima Medisch Centrum (verzorgt de scholing), Praktijkondersteuning Zuidoost Brabant (PoZoB) en verzekeraar VGZ. Het programma en de genoemde samenwerking bieden de mogelijkheid om meer kennis te vergaren omtrent het gebruik van voorlichting over knie- en heupartrose binnen conservatieve fysiotherapeutische behandeling in Nederland.

Onderzoek toont aan dat verwachtingen van patiënten niet altijd op wetenschappelijke kennis berusten en vaak niet realistisch zijn.⁽¹¹⁾Te hoge verwachtingen leiden daarmee vaak tot teleurstellingen na operatieve behandeling en kunnen mogelijk voorkomen worden als informatievoorziening vooraf beter is.^{(2, 11)} Of dit ook geldt bij conservatieve behandeling is nog onbekend.

Onze hypothese is dat realistische verwachtingen over het behandelresultaat zorgen voor betere patiëntgerapporteerde ervaring na behandeling. Realistischere verwachtingen over behandelresultaat ontstaan waarschijnlijk als de verwachting van een patiënt worden afgestemd op de behandelmogelijkheden.⁽¹²⁾ Het streven naar een betere afstemming tussen deze verwachtingen en uitkomst zorgt voor realistischere verwachtingen en betere waarde van zorg.

Deelonderzoeken

De volgende onderzoeksvragen leiden tot meer inzicht in de rol van verwachtingen binnen fysiotherapeutische behandeling van heup- en knieartrose:

Wat is er in literatuur bekend over methoden om patiëntverwachtingen te meten binnen fysiotherapeutische behandeling?
Welke verwachtingen hebben patiënten omtrent fysiotherapeutische behandeling van heup- en knie artrose?
Welke factoren spelen, volgens de behandelaar, een rol bij een realistisch fysiotherapeutisch behandelsucces bij heup- en knieartrose en hoe beïnvloeden deze factoren behandeling?
Leidt het GLA:D programma in de Nederlandse setting tot verbetering van ervaren klachten?
Welke factoren voorspellen of het GLA:D programma succesvol zal zijn op gebied van pijn vermindering en vermindering van bewegingsbeperkingen en welke rol spelen patiëntverwachtingen hierin?

Referenties

1. Sinusas K. Diagnosis and treatment OA. American Family Physician. 2012;85(1):49-56.

2. Tolk JJ, Janssen, R.P.A., Haanstra, S.M., van der Steen, M.C., Bierma-Zeinstra, S.M.A, Reijman, M. The influence of Expectation modification in Knee arthroplasty on Satisfaction of PatiEnts: a randomized Controlled Trial: the EKSPECT Study. The Bone & Joint Journal. 2020;accepted/in press.

3. Pisters MF, Veenhof C, Schellevis FG, De Bakker DH, Dekker J. Long-term effectiveness of exercise therapy in patients with osteoarthritis of the hip or knee: a randomized controlled trial comparing two different physical therapy interventions. Osteoarthritis Cartilage. 2010;18(8):1019-26.

4. Skou ST, Roos EM, Laursen MB, Rathleff MS, Arendt-Nielsen L, Simonsen O, et al. A Randomized, Controlled Trial of Total Knee Replacement. N Engl J Med. 2015;373(17):1597-606.

5. Hagen KB, Smedslund G, Osteras N, Jamtvedt G. Quality of Community-Based Osteoarthritis Care: A Systematic Review and Meta-Analysis. Arthritis Care Res (Hoboken). 2016;68(10):1443-52.

6. (KNGF) KNGvF. Richtlijn artrose heup-knie. 2018.

7. Roos EM, Barton CJ, Davis AM, McGlasson R, Kemp JL, Crossley KM, et al. GLA:D to have a high-value option for patients with knee and hip arthritis across four continents: Good Life with osteoArthritis from Denmark. Br J Sports Med. 2018;52(24):1544-5.

8. Skou S, Roos, E. Good Life with osteoArtritis. FysioPraxis. 2017;oktober:32-3.

9. https://www.glaid.dk/pdf/Årsrapport%202018%20eng_f.pdf

10. Skou ST, Bricca A, Roos EM. The impact of physical activity level on the short- and long-term pain relief from supervised exercise therapy and education: a study of 12,796 Danish patients with knee osteoarthritis. Osteoarthritis Cartilage. 2018;26(11):1474-8.

11. Hoffmann TC, DelMar, C. Patients' expectations of the benefits and harms of treatments, screening and tests; a systematic review. JAMA internal medicine. 2015;175(2):274-86.