Project

Wearables en stress: van sensoren naar zorg

Wearables en stress: van sensoren naar zorg. De bruikbaarheid van wearables in de zorg introduceren, optimaliseren en evalueren.

Onderdeel van:

Health innovations & technology

Wat houdt het project in?

Stressgerelateerde klachten hebben een grote impact op de gezondheid van mensen. Met name langdurige of intense stress kan tot lichamelijke en psychische gezondheidsklachten leiden. Het beïnvloedt de kwaliteit van leven en draagt bij aan hoge maatschappelijke kosten (zoals zorgkosten en kosten door arbeidsverzuim). Goed stressmanagement draagt bij aan het terugdringen van deze klachten. Het meten van het stressniveau helpt hierbij. De nieuwste draagbare sensoren maken het mogelijk om stressniveaus betrouwbaar te meten, door bijvoorbeeld het meten van hartslagvariabiliteit en huidgeleiding. Hierdoor kan iemand inzage krijgen in zijn eigen stressniveau, of het stressniveau van iemand die dat zelf niet goed kan communiceren (bijvoorbeeld bij dementie en onbegrepen gedrag).

Eerder onderzoek, o.a. door studenten van Fontys Hogescholen, heeft aangetoond dat een wearable de potentie heeft om stressmanagement in de zorg te ondersteunen. Stakeholders (mensen met stress gerelateerde klachten en/of hun (in)formele verzorgers) staan open voor het gebruik van wearables, mits er aan bepaalde randvoorwaarden is voldaan. Technisch is het mogelijk belangrijke data te ontsluiten, real-time te verwerken door het gebruik van slimme algoritmes, en terug te geven aan de eindgebruiker. Er zijn echter nog veel vragen rondom de toepassing van wearables in stressmanagement en gezondheidszorg. Bijvoorbeeld: hoe kunnen wearables gebruikt worden om de zorg te ondersteunen bij stress-gerelateerde klachten? Welke informatie wil een eindgebruiker hebben? Welke doorontwikkelingen zijn er nodig? Welke wet- en regelgeving is precies van toepassing? Om deze vragen te kunnen beantwoorden werken we samen met complementaire expertises, waarin onder andere gezondheidszorg, ICT en juridische expertises samenkomen. Naast kennisinstituten zijn ook zorginstellingen en MKB’s (softwarebedrijven) nauw betrokken.

Dit project is onder andere gesteund vanuit SIA postdoc (2019-2020), Fontys TEC (for society) thema Health (2019), Fontys Centre of Expertise High Tech Systems and Materials (HTSM) (2020-2021), ZonMW MDI (2021-2022) en het Fontys kenniscentrum A.I. (2022).

Methodiek

Samen met verschillende Fontys lectoraten, zorginstellingen en bedrijven onderzoeken we welke wearables geschikt zijn voor verschillende zorgcontexten, hoe we het beste welke data kunnen ontsluiten en real-time terug kunnen geven aan de eindgebruiker in een zorgcontext, en hoe een gebruiksklare applicatie ingericht kan worden voor de klinische praktijk. Hierin zijn niet alleen technische aspecten belangrijk, maar ook juridische aspecten en technologie acceptatie (sociale innovatie) spelen een belangrijke rol.

Technische overwegingen
De wearable moet technisch betrouwbaar en valide kunnen meten. Niet alleen de sensor zelf, maar ook de context heeft hier invloed op. Sommige wearables kunnen in specifieke contexten niet zo goed meten, waar ze dit in een andere situatie wel kunnen. Daarnaast moet de ruwe data die de wearable meet beschikbaar zijn om te kunnen streamen naar een dataplatform. Het dataplatform moet zo ontworpen zijn, dat verschillende wearables hierop aangesloten kunnen worden en data real-time verwerkt kan worden. Algoritmes waarvan is aangetoond dat ze geschikt zijn voor stressdetectie moeten geïmplementeerd verwerkt worden in het dataplatform. Vervolgens moet de verwerkte data (de uitkomst van de geïmplementeerde algoritmes) gevisualiseerd kunnen worden voor de eindgebruiker, op een manier die aansluit bij de gebruikerseisen.

Sociale overwegingen
Veel veelbelovende technologieën worden niet geadopteerd in de zorg. Een van de grootste obstakels is het gebrek aan acceptatie door stakeholders, zoals door de cliënten zelf, maar ook de zorgprofessionals (behandelaars) en mantelzorgers. Verschillende factoren spelen een rol in de acceptatie van een technologie. Deze factoren worden meegenomen in dit onderzoeksproject. De wearable en de software moeten geaccepteerd worden door de stakeholders en moeten passen in het betreffende zorgproces. Uit eerder onderzoek blijkt dat het belangrijk is dat een persoon tussen verschillende wearables kan kiezen. Ook de manier van metingen uitlezen (de ‘user interface’ van de software) en de ervaren gebruikersvriendelijkheid is belangrijk voor de zorgprofessionals: als deze niet aansluiten bij de manier waarop zij deze metingen gebruiken, zal de technologie in de praktijk niet bruikbaar zijn.

Juridische overwegingen
Tijdens het ontwikkelen van zorgoplossingen is het belangrijk om de wetgeving daarin al mee te nemen. Het gaat hierbij onder andere om het waarborgen van fundamentele mensenrechten, zoals het recht op privacy en het recht op gegevensbescherming. Ook bijvoorbeeld het aansprakelijkheidsrecht relevant, waarin het naleven van de Medical Device Regulation (‘MDR’) en de (concept) AI verordening belangrijk zijn.

Met het oog op bovenstaande overwegingen (sociaal, technisch en juridisch) zijn al deze expertises betrokken bij dit onderzoek. Samen met de eindgebruikers, softwareontwikkelaars en juridische experts wordt er onderzoek gedaan naar oplossingen voor het meten van het stressniveau. De afgelopen jaren is er met studenten van onder andere Fontys ICT (FHICT), Fontys Paramedische Hogeschool (FPH) en de Juridische Hogeschool Avans-Fontys onderzoek uitgevoerd naar bijvoorbeeld welke wearables er onder welke omstandigheden valide stress-gerelateerde metingen verricht kunnen worden, wat de wensen van stakeholders zijn met betrekking tot wearables en user interfaces, en welke wetgeving van toepassing is.

Door de samenstelling van het consortium ontstaan nieuwe en nauwere connecties tussen bedrijven, zorginstellingen en onderzoeksinstellingen. Op deze manier stimuleren we zorginnovaties en maken we oplossingen toegankelijk.