STARR: Duidelijke verwachtingen

Rustige werksfeer door duidelijke verwachtingen en consequent gedrag.

Kern:

Tijdens de verlengde instructie wordt soms gepraat door de leerlingen die al aan de slag gaan, terwijl dat niet mag. De juf zegt onmiddellijk met rustige stem dat ze wil dat het stil is, omdat leerlingen de instructie willen horen en dat de leerling die niet stil is zijn tafel even apart moet schuiven.

Situatie

Ik geef drie keer per week verlengde rekeninstructie tijdens de zelfstandig werklessen aan de kinderen die dit nodig hebben. Soms praten kinderen tijdens die instructie, terwijl ze zelfstandig aan het werk moeten zijn.

Taak

Het is mijn taak om te voldoen aan de instructiebehoeften van leerlingen. Veel kinderen hebben genoeg aan de standaard instructieles, zij mogen zonder instructie zelf aan de slag. Andere kinderen hebben in een klein groepje verlengde instructie nodig. Het is mijn taak om ze dat te bieden en met hen bijvoorbeeld sommen begeleid in te oefenen, tot ze deze begrijpen. Een rustige werksfeer is daarbij een voorwaarde.

Actie

Voor ik aan zo’n verlengde rekeninstructie begin, vertel ik de klas dat ik nog wat extra uitleg ga geven aan kinderen die dit nodig hebben of willen. Ik vertel dat dit ongeveer 15 minuten gaat duren. In die tijd wil ik dat de andere kinderen stil en zelfstandig aan de slag gaan. Met de kinderen herhaal ik even wat ze ook alweer kunnen doen als ze iets niet snappen. De kinderen noemen dan: nog een keer de opdracht lezen, op een kladblaadje proberen de som uit te rekenen, de som overslaan of ander werk pakken. Nadat ik dit heb besproken geef ik mijn verlengde instructie.

Als een kind op zo’n moment ervoor kiest om toch te praten (ook al is het fluisterend over een som), dan grijp ik direct in op een rustige manier. Met rustige stem zeg ik dan: ‘Ik had gevraagd om stil te zijn, omdat deze kinderen de uitleg graag willen horen. Je bent niet stil, schuif je tafel even apart.’ Vervolgens ga ik verder met mijn instructie, ervan uitgaande dat de leerling doet wat ik heb gezegd.

Resultaat

Het resultaat is dat het kind zijn/haar tafel apart schuift en stil is en de rest van de klas ook. Dit komt omdat ik helder mijn verwachtingen heb neergelegd en heb uitgelegd waarom ik graag wil dat het stil is. Ook word ik niet boos, maar ik vertel rustig wat de overtreding en de consequentie daarvan is. Dan richt ik me weer op mijn instructie.

Op deze manier ben ik heel duidelijk en consequent en dus veilig voor de kinderen. Na een kwartier als mijn uitleg is afgelopen, bedank ik de kinderen voor het stil zijn en vertel ik ze dat ze weer op fluistertoon mogen overleggen.

Reflectie

In het verleden heb ik ook wel eens niet ingegrepen als kinderen gaan praten. Hiermee sneed ik mezelf in de vingers, omdat het dan niet eerlijk is als ik het derde kind dat gaat praten wel aanspreek en daarvoor niemand. Dit geeft terecht gevoelens van frustratie en oneerlijkheid bij het derde kind.

Door mijn verwachtingen helder uit te spreken, ben ik transparant en weten de kinderen waar ze aan toe zijn bij mij. Hierdoor hoef ik zelden boos te worden, omdat ze weten wat de consequentie is van bepaald gedrag.

Door telkens te reflecteren op mijn eigen leerkrachtgedrag en de oorzaak van regel-overtredend gedrag bij mezelf te zoeken, ben ik tot deze aanpak gekomen. Omdat ik heb gemerkt dat deze aanpak zorgt voor een fijne sfeer en minder regel-overtredend gedrag, handhaaf ik deze aanpak.

Bij confrontaties zoek ik de oorzaak niet bij het kind, maar bij mezelf. Ik denk dan na over wat er mis is gegaan in mijn communicatie naar deze leerling toe, waardoor het verkeerd ging.