Symposium Erfgoed & Duurzaamheid

Bij de titel ‘Erfgoed en duurzaamheid’ denken sommige mensen wellicht vooral aan het verduurzamen van monumenten en dat is zeker een belangrijk onderdeel van duurzaamheidsvraagstukken in de erfgoedsector. Maar het kan over meer gaan dan dat. Erfgoed gaat over onze samenleving en behalve ‘een duurzame samenleving’ is ‘duurzaam samen leven’ ook belangrijk. Hoe kun je als sector hier in brede zin handen en voeten aan geven?

Tijdens dit symposium op woensdag 5 februari 2025 zal daarom de focus liggen op duurzaam samenleven, wat door professor Erik Paredis, hoofddocent bij de Universiteit van Gent, beschreven wordt als “een samenleving met een hoge levenskwaliteit, waarin mensen rechtvaardig behandeld worden, die binnen ecologische grenzen blijft en die democratisch georganiseerd is.”

Keynote Marit Boekema

De verbinding tussen historisch erfgoed en duurzaamheid

Ons historisch erfgoed speelt een belangrijke rol in het begrijpen van de hedendaagse wereld. Het fungeert als een spiegel van het verleden, die ons helpt onze geschiedenis en culturele wortels te doorgronden. Tegelijkertijd bevindt onze samenleving zich in een tijdperk van snelle veranderingen. Klimaatverandering en het verlies aan biodiversiteit stellen ons voor grote uitdagingen en vragen om een nieuwe blik te werpen op het verleden. Hoe is de relatie tussen mens en natuur door de eeuwen heen veranderd? Dit biedt niet alleen inzichten, maar zet ons ook aan het denken over de normen en waarden van toen en nu. Het roept bovendien de vraag op welke boodschap we willen overbrengen met het erfgoed dat we bewaren en tentoonstellen.

Marit Boekema is historica, docente en PHD student environmental citizenship.

--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Workshops

The Linen Project
Dit project is voortgekomen uit de master ‘Practice Held in Common’ van ArtEZ Hogeschool voor de kunsten, waar men gekeken heeft naar manieren om kleinschalige productie van Vlas te herintroduceren in Nederland om linnen mee te produceren. Door mensen hierin te scholen wordt er een verbinding gelegd tussen cultureel erfgoed, educatie, landbouw, design, ambachtswerk en economie als sectoren waartussen samengewerkt kan worden. Hiermee kan op een interdisciplinair en/ of cross-sectoraal worden samengewerkt om waarden, kennis en vaardigheden uit te kunnen wisselen ten behoeven van een duurzame samenleving. In de workshop zal kennis worden gemaakt met het verbouwen van vlas en het produceren van linnen.

The Linen Project

--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Circulaire oplossingen voor 'erfgoedafval' - Marieke Lenders

In deze workshop verkennen we innovatieve circulaire oplossingen waarbij materiaal uit Nederlands cultureel erfgoed op creatieve manieren een tweede leven krijgt. We laten inspirerende voorbeelden zien van projecten waaraan Vandegrond collectief werkt, die oude materialen nieuw leven inblazen. Samen ontdekken we hoe circulaire principes ons erfgoed kunnen versterken en duurzame impact kunnen creëren.

Marieke Lenders zet zich 15 jaar in om bedrijven en ketens te verduurzamen. Van het opzetten van startups tot het innoveren met grote bedrijven. Bij Vandegrond verbindt ze startups én grote bedrijven om de circulaire economie en voedseltransitie te versnellen.

--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Een netwerk voor sociale duurzaamheid - Hanneke Tuithof

In deze workshop gaan we partnerschappen tussen scholen en erfgoedinstanties nader bekijken. In Utrecht werken docenten en erfgoedmedewerkers samen in een netwerk. Vanuit dit netwerk gaan we onderzoek doen naar hoe in dergelijke partnerschappen handelingskennis ontwikkeld kan worden om te werken aan sociale duurzaamheid.

Hanneke Tuithof is vakdidacticus geschiedenis aan de Universiteit Utrecht en Hoofddocent Curriculumvraagstukken bij de Hogeschool Utrecht.

--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Erfgoed en transformatie in een dorp - Dirk van Alphen

Tijdens de Dag van de Ontwerpkracht (4 juli 2024) was tout ontwerpend Nederland in de LocHal in Tilburg. Eén workshop ging over transformatie van een dorp op basis van erfgoedwaarden én ambities van de overheid. Over de rol van erfgoed schreef de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed een handreiking. Over die cocktail gaan we het 5 februari hebben aan de hand van een casus: erfgoed en verdichting in het dorpsgezicht Udenhout. Dat gaat over hoe je kernwaarden van een plek op een duurzame, leefbare wijze combineert met maatschappelijke vragen over woningbouw, verduurzaming en omgevingskwaliteit.

Dirk van Alphen is (bijna gepensioneerd) beleidsmedewerker erfgoed van de gemeente Tilburg.

--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Onder je voeten - Jan Janse

Welke kennis heb je nodig om terrein te kunnen inrichten of beheren? Je kunt daar al snel invloed op hebben wanneer je gebruik maakt van de sporen en de daaraan verbonden verhalen van hoe onze voorouders gebruik maakten van dit landschap. Staatsbosbeheer heeft in samenwerking met de Rijksdienst voor cultureel erfgoed een werkwijze ontwikkeld om aan de hand van archeologie inzicht te krijgen in de ontwikkelingsgeschiedenis van landschappen. De mens heeft er door de tijd heen veel invloed op uitgeoefend, dus het is belangrijk om ook bij het vormgeven van ons landschap hiermee rekening te houden. Hoe werkt dit door in bijvoorbeeld projectplannen en wat kan je er als erfgoedprofessional mee?

Jan Janse is tuin- en landschapsarchitect en senioradviseur Landschap en Cultuurhistorie bij Staatsbosbeheer. Daar is hij als projectleider en coördinator betrokken bij de afdeling landschapselementen.

--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Kosten

De kosten voor deelname aan dit symposium bedragen €95 euro. 
Ben je lid van het didactisch netwerk? Dan betaal je €45 euro.
Voor studenten en medewerkers van FLOT is deelname gratis.

Aanmelden

Aanmelden kan via onderstaande paarse button.