Ethisch Werken; hoe?

De toegepast psycholoog

Het lectoraat Ethisch Werken dat gevestigd is binnen het instituut van HRM en Toegepaste Psychologie streeft ernaar om ethisch werken te bevorderen. Maar Ethisch Werken, hoe doe je dat?

We werpen een blik op het werkveld van de toegepast psycholoog.

De deskundigheid van de toegepast psycholoog bestaat uit het beoordelen en beïnvloeden van gedrag. De toegepast psycholoog maakt gebruik van de talenten van mensen en weet hoe deze waargenomen, versterkt en geïnterpreteerd kunnen worden. Daarbij werkt de toegepast psycholoog zowel met individuen als met groepen mensen¹.

Gedrag beoordelen

Het beoordelen van gedrag betekent dat de toegepast psycholoog informatie verzamelt om daarmee tot een oordeel te komen over gedrag. Hierbij moet informatie verzameld, geanalyseerd en geïnterpreteerd worden. Centrale vragen hierbij zijn: hoe verzamel ik informatie op een verantwoorde wijze? Op welke manier kom ik tot een gedegen analyse en interpretatie? Zorgvuldigheid en deskundigheid van de toegepast psycholoog en de bewaking van de privacy van de cliënt staan hierbij centraal. Net als de kwaliteit, bestaande uit de betrouwbaarheid en validiteit, en toepasselijkheid van de ingezette instrumenten zoals testen, observatie en psychodiagnostische gespreksvoering.

Gedrag beïnvloeden

Het beïnvloeden van gedrag houdt in dat er wordt ingezet op gedragsverandering. Centrale vragen hierbij zijn: wie wil dat er gedrag veranderd wordt en waarom? Hoe doe je dit op een verantwoorde en onderbouwde wijze? Bij coaching of training kan de relatie coach-coachee-opdrachtgever voor spanning zorgen. Ook eigen verantwoordelijkheid en gelijkwaardigheid zijn thema’s die dilemma’s kunnen creëren. Bij voorlichting of reclame/marketing is de vraag van autonomie en vrijwilligheid belangrijk: wie bepaalt dat gedrag veranderd moet worden en wil diegene van wie het gedrag zou moeten veranderen dat ook wel?

Daarnaast is het voor zowel gedragsbeoordeling als gedragsbeïnvloeding cruciaal om als toegepast psycholoog te weten tot waar de eigen deskundigheid reikt en wanneer er doorverwezen dient te worden. Tenslotte, kan het ook voorkomen dat de professionele en persoonlijke waarden van de toegepast psycholoog conflicteren.

Ethiek

Zo krijgt de toegepast psycholoog in al zijn werkzaamheden en in alle werkvelden te maken met verschillende ethische overwegingen. Als ondersteuning kan bijvoorbeeld gebruik gemaakt worden van verschillende beroepscodes als leidraad². Om de studenten van vandaag, de toegepast psychologen van de toekomst, voor te bereiden op deze vaak complexe ethische afwegingen, zet het lectoraat Ethisch Werken zich in om het ethiek onderwijs uit te breiden en te versterken.

Heb je ideeën of wil je meepraten? Neem contact op met de kenniskringleden via lectoraatethischwerken@fontys.nl

[1] Bron: landelijk opleidingsprofiel Toegepaste Psychologie

[2] NBTP, NIP