Toekomstbestendige zonnepanelen

De circulaire economie biedt mogelijkheden om de toegang tot PV-zonne-energie te verbeteren, terwijl de waarde van componenten en materialen van zonnepanelen behouden blijft door hergebruik en recycling van de eerste generatie PV-componenten voor zonne-energie, en voor ontwerp voor levensduurverlenging, reparatie, recycling en hergebruik van de tweede generatie panelen. Dit interdisciplinaire project maakt gebruik van experimentatie met nieuwe, multi-stakeholder bedrijfsmodellen om langdurig gebruik van materialen te verkennen en te testen, terwijl de toegang tot PV-zonnesystemen voor burgers wordt verbeterd.

Wat houdt het project in?

Om de klimaatdoelen te halen moeten we nog meer hernieuwbare brandstoffen gaan gebruiken en duurzame, hernieuwbare energie gaan opwekken, zoals windenergie en zonne-energie. Bij de productie van windmolens en zonnepanelen worden, net als in de productieprocessen van al onze spullen, (deels schaarse) grondstoffen gebruikt. Aan het eind van de levensduur van al deze producten worden ze tot afval. Bij zonnepanelen begint dit probleem aandacht te krijgen. Zonnepanelen die van het dak af komen worden wel recycled, maar vaak buiten onze landsgrenzen en de grondstoffen die uit het recycleproces komen belanden als fundering onder ons wegdek en worden niet gebruikt bij de productie van nieuwe zonnepanelen. Deze vorm van recyclen noemen we downcyclen.

Kan dat niet anders? Ook panelen die verouderd zijn, maar nog prima werken, alleen niet meer verkocht worden en panelen die vervangen worden voor nieuwe panelen met hoger rendement, belanden op de afvalhoop. Kunnen we het gebruik van (goed functionerende) panelen niet verlengen, bijvoorbeeld als tweedehands panelen? Of kunnen ze een upgrade krijgen en als refurbished of remanufactured paneel met een nieuw veiligheidscertificaat nog jaren vooruit op een dak of in een andere sector, bijvoorbeeld de glastuinbouw of de berm langs infrastructuur. Dan blijft natuurlijk recycling het laatste station en daar moeten we streven naar échte recycling. Terugwinnen van grondstoffen om die weer in het productieproces van nieuwe zonnepanelen te gebruiken. In de ontwerpfase van panelen wordt hard gewerkt aan ontwerp voor circulariteit, panelen die makkelijker te demonteren en te recyclen zijn. Daarnaast is er een ontwikkeling naar panelen met een lagere CO2 footprint en gebouw geïntegreerde panelen, die naast energie opwek een functie hebben als dak of gevel. De technische kennis die hiervoor nodig is, is volop in ontwikkeling bij producenten en onderzoeksinstituten zoals TNO en bij de TU/e. Kennis rondom reparatie en remanufacturing is ook noodzakelijk als we een langere gebruiksduur nastreven. Hiervoor proberen we partijen van binnen en buiten de zonnepanelen sector met elkaar te verbinden om hun kennis en ervaring te delen.

Projectdoelstelling

In dit project, wat we samen met 20 consortiumpartners gaan uitvoeren, willen we onderzoeken welke nieuwe netwerken en samenwerkingsvormen van partijen nodig zijn; tussen producenten en groothandels, installateurs en vastgoedverbeteraars, tussen gemeenten, energiecorporaties en recyclers. Maar vooral ook welke innovatieve business modellen hiervoor nodig zijn om de zonnepanelen sector in het zuiden van Nederland toekomstbestendig te maken. Daarbij is het streven dat zonne-energie voor iedereen toegankelijk en betaalbaar word. De nieuwe, circulaire business modellen zullen in dit project worden bedacht en getest in de vorm van een survey, interviews en tests bij gebruikers en afnemers in de hele zonnepanelen keten. Zo hopen we te ontdekken wat wel of niet werkt en tot een haalbaar en schaalbaar model te komen voor een toekomstbestendige zonnepanelen sector. 

Periode

Het projectvoorstel is ingediend bij NWO in de call Kennis en Innovatie Convenant (KIC)- Energy transition as a socio-technical challenge en is momenteel in beoordeling. De uitspraak over toekenning van de subsidie wordt verwacht in februari-maart 2022. Verder lezen in de Public summary Nederlands.

Contact