Autonomie in Samenspraak

Van professionals wordt verwacht dat zij adequaat omgaan met de uitdagingen in de verpleeghuissector en voortdurend werken aan kwaliteitsverbetering. Het project ondersteunt de professionals hierin.

Onderdeel van:

Het project startte in 2019 om cliënten binnen zorginnovatiecentra (ZIC’s) te ondersteunen in hun autonomie. Omdat dit alleen mogelijk is door samen te werken met andere disciplines die betrokken zijn bij de cliënt, is er hier aandacht voor. We noemen dit interprofessioneel samenwerken en leren. Het onderzoek probeert interprofessioneel samenwerken en leren te versterken door actieonderzoek. Binnen het actieonderzoek worden de leermethodieken shadowing, verhalenworkshop en spiegelgesprek ontwikkeld en uitgeprobeerd om de autonomie van cliënten te onderzoeken. Ook worden er acties ingezet om dit te versterken. Een toolbox met reflectievormen wordt ontworpen om interprofessioneel leren te stimuleren. Via meerdere methoden worden de werkzaamheid van methodieken en de mogelijkheden voor integratie binnen de verpleeghuiscontext en het onderwijs geëvalueerd.

Plan van aanpak

Het project wordt uitgevoerd binnen drie zorginnovatiecentra. Dit zijn afdelingen waar professionals samenwerken met een grotere groep studenten én waarbij het streven is om een persoonsgerichte cultuur te creëren waarbinnen leren, opleiden, onderzoeken en innoveren geïntegreerd worden. Lecturer practitioners (LP's), master opgeleiden en veranderingsgerichte professionals, werkzaam binnen ZIC en de school, ondersteunen dit proces. Binnen ZIC’s zijn de leermethodieken en toolbox ontworpen en uitgeprobeerd (in 2019 en 2020). Na deze testfase worden deze uitgeprobeerd binnen andere, reguliere afdelingen (in 2021). Het uiteindelijke doel is om de methodieken en toolbox beschikbaar te stellen voor implementatie binnen de verpleeghuiszorg (vanaf 2022).

De ZIC's zijn gesitueerd in drie zorgorganisaties en hebben verschillende kenmerken:

Thebe | woonvoorziening voor volwassenen afhankelijk van beademingszorg en een afdeling voor tijdelijke opname van cliënten met somatische beperkingen (observatie of crisisopvang)
De Wever | geriatrische revalidatieafdeling
Vitalis | kleinschalige woonvoorziening voor kwetsbare ouderen met problemen ten gevolge van dementie

Vraagstelling

Hoe kan het interprofessioneel leren op de werkplek bevorderd worden, zodanig dat dit bijdraagt aan het versterken van cliënten in hun autonomie?

Leermethodiek

Gekozen is om de volgende, reeds bestaande, methoden door te ontwikkelen als leermethodiek: • Shadowing: cliënten worden gevolgd (participatieve observatie) in hun dagelijkse activiteiten om de mate en wijze van autonomie te observeren (McDonald, 2005). • Verhalenworkshop: verhalen van betrokkenen worden op actieve wijze verzameld en gedeeld (Abma & Widdershoven, 2005). • Spiegelgesprek: professionals luisteren naar een gesprek tussen cliënten(vertegenwoordiging) over ervaren autonomie (Mul& Witman, 2009). Gekozen is voor deze leermethodieken, omdat zij het perspectief van cliënten als vertrekpunt nemen en aansluiten bij een persoonsgerichte benadering.

Doel actieonderzoek

Het versterken van de autonomie van cliënten binnen drie zorginnovatiecentra in de verpleeghuissector.

Gewenste resultaten

• Geanonimiseerde verhalen over autonomie vanuit perspectief cliënten en professionals, omgezet in tekst, beeld of geluid, te gebruiken in onderwijs. • Doorontwikkelde leermethodieken voor implementatie binnen verpleeghuiszorg; • Een toolbox met snelle, actieve evaluatievormen die in dagelijkse werkprocessen ingebed worden; • (Vak)publicaties en presentaties bij (nationale) congressen.

Berichten

Afronding project Autonomie in Samenspraak: opbrengsten voor de praktijk | juli 2022

Het Autonomie in Samenspraak project gaat richting het einde en wordt 30 juli officieel afgerond. In deze laatste fase worden de ontwikkelde leermethodieken uitgeprobeerd op reguliere afdelingen binnen de drie verschillende ZIC’s. Thebe heeft ’het ophalen van het verhaal’ als leermethodiek ingezet en Vitalis het ‘schaduwen’. Beide afdelingen krijgen hierbij ondersteuning door de onderzoeker/onderzoeksgroep die de leermethodieken faciliteerden op het ZIC.

Voortgang Project Autonomie in Samenspraak | april 2022

Een actie(f) interprofessioneel leertraject gericht op het ondersteunen van de autonomie van cliënten in de verpleeghuiszorg. Na 3,5 jaar loopt het project Autonomie in Samenspraak op zijn einde. Het project startte in 2019 om de autonomie van cliënten binnen zorginnovatiecentra (ZIC’s) te versterken. Hier is aandacht voor omdat dit alleen mogelijk is door samen te werken met andere disciplines die betrokken zijn bij de cliënt. We noemen dit interprofessioneel samenwerken en leren en het onderzoek probeert dit te versterken door actieonderzoek.

Vitalis | juli 2021

In het nieuwsbericht van april vertelden we onder andere over de voorbereidingen die we troffen voor het schaduwen op de woonvoorziening voor kwetsbare ouderen met problemen ten gevolge van dementie. Inmiddels zijn we zover dat we enkele ervaringen die onze ‘schaduwers’ hebben opgedaan met jullie kunnen delen.

De Wever| mei 2021

Naar aanleiding van het onderzoek ‘autonomie in samenspraak’ binnen De Wever, locatie Damast afdeling m-ZIC Spinnewiel, is afgelopen april de leermethodiek ‘spiegelgesprek’ ingezet. Het doel van de bijeenkomst was het ophalen van informatie om de autonomie van cliënten op de afdeling te kunnen vergroten, studenten en het multidisciplinaire team te laten leren van samen onderzoek doen en het ontwikkelen van de leermethodiek.

Thebe | juni 2021

In het najaar 2019 is bij Thebe Elisabeth op beide ZIC afdelingen de leermethodiek spiegelgesprekken toegepast. Vanuit de analyse en resultaten zijn op basis van thema’s interventies in gezet om de autonomie van de cliënt te bevorderen. De volgende stap in het onderzoek is het inzetten van een nieuwe leermethodiek, namelijk het ophalen van het verhaal. Deze leermethodiek is afgelopen half jaar toegepast.

Lees hier alle berichten

Projectgroep

Miranda Snoeren	Fontys
Kevin Theunissen	Fontys
Mireille Colpaart	De Wever
Meriam Janssen	Tranzo
Dianne van Kuijk-v.d. Nieuwenhuizen	Roc Tilburg
Hettie Meussen	Thebe
Susan Mertz	Summa College
Denny van Boxtel	Vitalis

Onderzoeksgroepen

Thebe

Marja Legius, Mariska Spierings, Mirjam Neggers, Esther van Rooij, Saskia Berkers, Joris Ruijters, Marieta Duijzer en Ingeborg Wolters

De Wever

Gabriel Roes, Amber Zwegers, Rachel van de Oetelaar, Tamara van Ravestijn, Carli Borgmans, Marieke van Vugt en Patricia Volbeda

Vitalis

Bianca van Dinter, Donna Frost, Kristel de Vries, Evita van Toorn, Sylvia de Vries, Myrtle Hakkens, Sandra Okhuysen en Roel Bukkems

Meriam Janssen	Tranzo
Marja Legius	Fontys
Donna Frost	Fontys
Ingeborg Wolters	Fontys
Kristel de Vries	Vitalis
Patricia Volbeda	De Wever
Marieke van Vught	De Wever
Myrtle Hakkens	Vitalis

Partners

Contact

Dr. M.W.C. (Miranda) Snoeren-Teunissen

Lector Professionele Werkplaatsen

Kevin Theunissen

Docentonderzoeker