PASS: Optimalisatie van slikdiagnostiek middels echografie
De PASS-studie: Wat kan de meerwaarde van echografie zijn met het oog op de ontwikkeling van efficiënte slikrevalidatietechnieken op maat?
Onderdeel van:
Wat houdt het project in?
Dysfagie is een slikstoornis waarbij de PASSage van speeksel, voedsel of dranken van de mond richting de maag bemoeilijkt wordt. Dysfagie kan acuut ontstaan, bijvoorbeeld na een cerebrovasculair accident, trauma of intoxicatie, maar ook langzaam ontwikkelen als gevolg van een tumor of progressieve neurologische aandoeningen, zoals de ziekte van Parkinson of Alzheimer. Slikstoornissen kunnen in grote mate invloed hebben op de kwaliteit van leven inclusief risico op ondervoeding, dehydratatie en aspiratie pneumonia.
Om vast te stellen óf en in welke mate er sprake is van een dysfagie kan een slikobservatie en daarbij een functioneel slikonderzoek gedaan worden. Indien het relevant is voor het verdere behandeltraject kan een instrumenteel slikonderzoek worden uitgevoerd om meer specifieke informatie te verkrijgen over wat er wel en niet goed gaat bij het slikken. Zowel een Flexibele Endoscopische Evaluatie van het Slikken (FEES) als een VideoFluoroscopische Evaluatie van het Slikken (VFES) kan hiervoor worden uitgevoerd.
Naast VFES en FEES zou ook echografie ingezet kunnen worden bij het evalueren van de slikfunctie. Binnen de PASS studie (Practical Assessment of Swallowing using Sonography) verkennen we deze mogelijkheden. Met echografische technieken kunnen spieren en structuren gevisualiseerd en beoordeeld worden die betrokken zijn bij het slikken. Er wordt binnen deze studie gekeken naar spierdikte, echogeniciteit van betrokken spieren, elasticiteit van de spieren en de verplaatsing van laryngeale structuren. Echografie blijkt een geschikte techniek om karakteristieken van de mondbodemspieren te visualiseren alsook de verplaatsing van hyolaryngeale structuren te kwantificeren. Daarbij wordt middels geautomatiseerde beeldanalyse meer objectieve en gestandaardiseerde informatie gegeven over de slikfunctie.
Doel
Het doel van deze studie is om de klinische meerwaarde van echografie in de diagnostiek van slikstoornissen te onderzoeken, in de vorm van een meer accurate, gestandaardiseerde, specifieke en objectieve beoordeling van de slikfunctie. Uiteindelijk hopen we mede door beter inzicht in het onderliggende slikmechanisme ook een gerichtere behandelstrategie te kunnen bieden.
Resultaten
Gedurende dit onderzoeksproject zullen de echoprotocollen opgeleverd worden, waarbij aangegeven wordt hoe de voor het slikken relevante structuren in het mond-keelgebied middels echografische technieken gevisualiseerd en geanalyseerd dienen te worden. Hierop volgend worden normatieve data bij gezonde deelnemers verzameld om deze vervolgens te kunnen vergelijken met data van de geïncludeerde dysfagiepatiënten. Deze patiëntenpopulatie wordt gemeten op verschillende momenten in de tijd, om naast de betrouwbaarheid van de metingen en de validiteit van het diagnostisch instrument ook een uitspraak te kunnen doen over de responsiviteit.
Aanpak
De PASS studie heeft een plek binnen de MSK leergemeenschap van Fontys Paramedisch. Door zowel de inhoudelijke als methodologische overlap van deelnemende projecten binnen deze leergemeenschap, leveren zowel studenten als betrokken collega docent-onderzoekers een waardevolle bijdrage aan het onderzoeksproject.
Studenten voeren deelprojecten uit binnen de PASS studie. Doorlopend leveren ze een belangrijke bijdrage aan de ontwikkelingen van de meetprotocollen, trainingen, kennisdisseminatie alsook de dataverzameling bij zowel de gezonde populatie als de geïncludeerde patiëntenpopulatie. Deze metingen worden daarbij gekoppeld aan de professionele werkplaatsen van de betrokken ziekenhuizen.
Consortium
Dit project is met een externe subsidie van NWO in de vorm van een promotiebeurs voor leraren gestart in september 2022. Het onderzoek wordt uitgevoerd door Fontys Paramedisch, in samenwerking met het Catharina ziekenhuis en Radboudumc. Het onderzoek is verbonden aan de Technische Universiteit Eindhoven.
Betrokken docenten en onderzoekers
Lotte Terwoert (Fontys Paramedisch, TU/e) Angelique Dierick-van Daele (Fontys Paramedisch, FMG, Catharina ziekenhuis) Massimo Mischi (TU/e) Simone Knuijt (Radboudumc)
Publicaties
Terwoert L. (2022, 25 november). PASS: Quantitative Diagnostics of Swallowing Disorders using Ultrasound [presentatie]. NVLF jaarcongres 2022, Utrecht
Terwoert L., Debie D.J.J., Kroes F.A., Vos A.P., Dierick-van Daele A.T.M., Mischi M. (2022, 12 mei). Quantitative diagnostics of swallowing disorders using ultrasound techniques. Reliability of ultrasound measurements of hyolaryngeal muscles and structures [presentatie]. 2nd edition Point of Care Ultrasound Conference, Eindhoven.
Terwoert L., Debie D.J.J., Kroes F.A., Vos A.P., Dierick-van Daele A.T.M., Mischi M. (2022, 7 april]. Quantitative diagnostics of swallowing disorders using ultrasound. Reliability of ultrasound measurements of hyolaryngeal muscles and structures [Posterpresentatie]. Wetenschapsavond 2022 Catharinaziekenhuis, Eindhoven.
