Samen innoveren
Onderdeel van:
Wat houdt het thema in?
Samen innoveren houdt in dat samen wordt gewerkt aan het oplossen van complexe vraagstukken in de onderwijspraktijk. Samen innoveren draagt niet alleen bij aan het ontwikkelen van inzichten en tools om complexe vraagstukken op te lossen, maar ook aan professionalisering van de deelnemers. Als het samen innoveren op een ontwerpgerichte en onderzoeksmatige manier plaatsvindt leren deelnemers van elkaar over het thema en ontwikkelen ontwerp-, onderzoeks- en samenwerkingsvaardigheden. De innovatie kan daardoor ook beter worden ingebed in de praktijk. Het benutten van elkaars expertise en elkaars netwerken krijgen daarbij extra aandacht. Het is ook een krachtige leeromgeving voor studenten, zogeheten hybride leeromgevingen. In het lectoraat doen we zowel onderzoek naar een effectieve methodiek, opbrengsten en de rol van deelnemers als verbinders.
Opbrengsten
Lees hier meer over de opbrengsten van Henderijn Heldens en Anje Ros.
De toolkit is ontwikkeld voor iedereen die in (bovenschoolse) teams op een effectieve manier wil samenwerken aan een innovatief vraagstuk. Hij bestaat uit een handleiding met een beschrijving van de methodiek, katern met achtergronden, PowerPoints, filmpjes en werkvormen die je zelf kunt aanpassen en die leiden tot diepgang en praktisch bruikbare oplossingen. De methodiek biedt structuur in het proces van samen leren en ondersteunt het ontwerpen van een praktische tool of handreiking die helpt het innovatieve vraagstuk op te lossen. De methodiek omvat acht sessies, voor elke sessie is er een leidraad in de vorm van een PowerPoint met daarin doel, een agenda en werkvormen.
De toolkit is ontwikkeld in opdracht van het Platform Samen Onderzoeken door Henderijn Heldens en Anje Ros.
Bij de toolkit samen innoveren in een innovatieteam is een webinar gemaakt, waarin we de methodiek toelichten, opbrengsten laten zien en vragen beantwoorden. Naast de webinar zijn er binnen en buiten Fontys diverse presentaties en workshops verzorgd over de toolkit. Tevens is een artikel over de methodiek in het Velon-tijdschrift geplaatst.
De webinar is gemaakt door het Platform Samen Onderzoeken met Henderijn en Anje.
Ros, A., Heldens, H., Dokter, N. & Rongen, M. (2021). Samen ontwerpen in een innovatieteam. Een methodiek voor samen leren en innoveren van opleiders, studenten en leraren. Tijdschrift voor Lerarenopleiders, 1. (PDF beschikbaar)
Ten behoeve van het inrichten van innovatieteams binnen het POS is een animatiefilmpje ontwikkeld over de werkwijze van de innovatieteams en de toolkit.
In dit Sprong-project werken lerarenopleidingen van verschillende Hogescholen samen met scholen in het PO, VO en MBO aan vraagstukken uit de praktijk in kennislabs. Hierbij gebruiken we de methodiek van innovatieteams (zie hierboven). Op de Sprong website zijn verschillende opbrengsten (handreikingen, tools) van kennislabs te vinden, waaraan deels ook lectoraatsleden hebben bijgedragen. Elk kennislab heeft een kennisregisseur die het proces faciliteert. Voor deze regisseurs is een training ontwikkeld in het lectoraat, die jaarlijks wordt aangeboden.
Het Sprong-project wordt gefinancierd door SIA, wordt uitgevoerd onder penvoerderschap van FLOT Henderijn en Anje zitten in de stuurgroep.
In hybride leeromgevingen werken studenten, vaak samen met werkveldpartners en soms ook docenten aan complexe vraagstukken. Om na te gaan hoe complex een vraagstuk daadwerkelijk is en of deze past bij de fase van de opleiding van studenten is de complextool ontwikkeld. De tool biedt ook handvatten om de complexiteit te verlagen of verhogen. Tevens is een artikel gepubliceerd hierover in het tijdschrift Onderzoek van onderwijs.
De Complextool is ontwikkeld in opdracht van Fontys, samen met Petra Swennenhuis
Ros, A., Heldens, H. & Swennenhuis, P. (2021) Leren van complexe vraagstukken uit de praktijk: hoe complex mag het zijn? Onderzoek van Onderwijs
Onderzoek bij vijf opleidingen van Fontys in vijf domeinen naar de motieven, opbrengsten, knelpunten en succesfactoren van de samenwerking in hybride leeromgevingen.
Hieruit volgen nog artikelen en tools, zie website Fontys Hybride leeromgevingen
Het Fontys HLO-Web, is een praktische tool voor het optimaliseren van leerprocessen in hybride leeromgevingen. Het is een hulpmiddel om tot krachtige leerprocessen te komen in HLO’s die kiezen voor de vorm ‘hybridisering’.
Het Fontys HLO-web is ontwikkeld door Anje Ros, Henderijn Heldens en Loek Herberts, samen met het Programma Hybride Leeromgevingen.
Motieven om samen te werken aan complexe vraagstukken in hybride leeromgevingen kunnen per partner verschillen. Deze tool helpt je om met elkaar te bespreken welke motieven ten grondslag liggen aan de samenwerking en welke opbrengsten worden beoogd.
De tool is ontwikkeld door Anje Ros, Henderijn Heldens en Peter Bos, samen met het Programma Hybride Leeromgevingen.
Het ontwikkelen van een effectieve hybride leeromgeving (HLO of learning community), waarin studenten, opleiders, werkveldpartners en onderzoekers samenwerken aan complexe praktijkvraagstukken, is veel complexer dan vaak gedacht. In dit artikel leggen Peter Bos, Maria Custers, Henderijn Heldens, Anje Ros, Miranda Snoeren en Lia Spreeuwenberg de uitdagingen bloot, als je HLO’s zo wilt organiseren dat alle partners ervan leren en tegelijk innovatieve opbrengsten worden gerealiseerd.
Henderijn Heldens en Anje Ros
Anje Ros
Anje Ros is ruim tien jaar lector bij Fontys Hogeschool Kind en Educatie. Ze wil met haar onderzoek bijdragen een innovaties in het onderwijs. Ze is samen met leraren, schoolleiders en opleiders voortdurend op zoek naar manieren waarop het onderwijs verbeterd kan worden.
Henderijn Heldens
Henderijn Heldens was senior onderzoeker bij het lectoraat Goed Leraarschap, goed leiderschap. Nu werkt zij als lector Onderwijs in Verbinding bij de Nieuwste Pabo in Sittard, maar vanuit haar nieuwe rol werkt zij nog steeds nauw samen met ons lectoraat in verschillende projecten. Henderijn heeft veel expertise op het gebied van samen innoveren, professionele identiteit en feedbackgeletterdheid.
Contact
Dr. H.P.F. (Henderijn) Heldens
Lector Onderwijs in Verbinding bij de Nieuwste Pabo