Lerend Innoveren met Verhalen over Technologie
Januari 2024, Jessica
4 januari 2024 gaat Jessica naar een bijeenkomst van het opleidingsteam van Valkenhof om het over de smartglass te hebben. Binnen het opleidingsteam is iedereen namelijk erg benieuwd of een smartglass een bijdrage kan bieden bij het begeleiden van leerlingen in het wijkteam van Valkenhof, Jessica werkt in het wijkteam als leerling en zou hier graag onderzoek naar willen doen. Het idee is om de smartglass een korte periode in te zetten waarbij Jessica zal gaan onderzoeken of de smartglass een meerwaarde biedt. Al snel is er contact met het Fontys en wordt duidelijk dat het mogelijk is om een smartglass voor een aantal weken te kunnen lenen voor het onderzoek. Een aantal weken hierna komt een docent van het Fontys langs om uitleg te geven aan verschillende personen in het opleidingsteam, waar Jessica ook bij aanwezig is. Jessica is erg benieuwd naar hoe de smartglass er eigenlijk uitziet, hoe de kwaliteit van camera zal zijn en ook over hoe de smartglass praktisch werkt. Jessica mag de smartglass gelijk even opzetten na een korte uitleg, toch wel erg grappig maar ook gek en onwennig om tegen zo’n apparaat te moeten praten. Zodra iemand naar een andere ruimte loopt met de smartglass op, waarbij de rest achterblijft en via Teams meekijkt, valt het op dat de kwaliteit van de camera erg goed is en dat je heel goed kan communiceren met elkaar. Jessica is heel erg enthousiast en is benieuwd hoe het zal zijn om de smartglass in de huizen van cliënten in te zetten. Ze deelt enthousiast over de smartglass met collega’s en merkt dat deze over het algemeen eigenlijk ook wel heel erg nieuwsgierig zijn. Dit had ze niet verwacht, ze had verwacht dat haar collega’s best wel sceptisch zouden zijn. Nu worden er ook wel kritische vragen gesteld, maar Jessica merkt dat er ook gelijk in mogelijkheden wordt gedacht en dat collega’s zelfs op ideeën komen waarin de smartglass mogelijk een toegevoegde waarde zou kunnen bieden.
Op een gegeven moment spreekt Jessica tijdens de pauze ook met Sanne, sinds een aantal maanden is zij een leerling in het wijkteam. Jessica verteld over de smartglass en deelt dat er mogelijk binnenkort een onderzoek plaats zal gaan vinden waarbij leerlingen de smartglass kunnen gaan uittesten. Sanne reageert enthousiast en geeft gelijk aan dat het haar best fijn lijkt wanneer het laagdrempeliger wordt om een begeleider mee te laten kijken. Nu ervaart ze dat begeleiders haar soms feedback moeten geven terwijl ze haar bijna nooit aan het werk zien. Ook geeft ze aan zich bij bepaalde handelingen soms nog onzeker te voelen maar ervaart binnen de thuiszorg een grotere drempel om een begeleider erbij te roepen dan op een afdeling.
Jessica heeft als voorbereiding op haar onderzoek verschillende afspraken met de ICT-afdeling van Valkenhof. Dit team pakt gelukkig alle technische dingen op die voorbereid moeten worden voordat de smartglass ingezet kan worden. In samenwerking met de docent van het Fontys en het ICT-team zet Jessica een kick-off op, tijdens deze kick-off is het de bedoeling dat leerlingen & begeleiders getraind kunnen worden in het omgaan met de smartglass.
April 2024, Sanne
Na haar ochtendroute in de wijk ziet Sanne haar middag er anders uit als normaal, in plaats van een middagroute staat vanmiddag namelijk de kick-off van de smartglass geplant. Jessica deelde hier een tijdje terug over in een pauze, ik was toen heel enthousiast. Thuis zat ik hier nog eens over na te denken en toen besefte ik me dat ik ook een leerling ben en dus ook mee zal doen met het onderzoek. Hoe langer ik hierover nadenk hoe meer beren ik op de weg begon te zien. Gaat dat mij wel lukken? Hoe zullen cliënten hierop reageren? Toen ik mijn kinderen hierover vertelde lachten ze me uit, ze weten dat ik helemaal niet goed overweg kan met techniek. Dat gaat nog wat worden, maar goed we gaan tijdens de kick-off zien hoe dat verloopt.
Eerst wordt wat uitleg gegeven over de smartglass, dit is heel fijn. De docent van het Fontys doet ook even voor hoe de smartglass werkt en vervolgens mogen alle deelnemers van de kick-off de smartglass even opzetten. Degene die de smartglass op heeft wordt erop uitgestuurd om drinken te halen, degenen die achter blijven geven opdrachten. Dit werkt eigenlijk wel heel goed. Ik stel mijn beurt om de smartglass op te zetten zo lang mogelijk uit, eerst even kijken hoe dat bij anderen gaat. Maar dan is het toch echt mijn beurt, ik zet de bril op mijn hoofd en maak de band vast. Hij voelt wel zwaar aan valt me gelijk op. En dan moet ik dat schermpje voor mijn oog krijgen, dat is even een gedoe. Zolang dit schermpje niet goed voor mijn oog zit kan ik niks zien en weet ik niet in welk menu ik zit. Maar het lukt met een beetje hulp. Dan wordt me verteld welke woorden ik moet uitspreken om in een Teams meeting terecht te komen, als je weet wat je moet zeggen lukt dit best goed. Ook ik loop naar het koffiezet apparaat en haal wat er gevraagd wordt. Het is wel echt even wennen en ik ben heel benieuwd hoe het zal zijn om de zorg met de smartglass op te verlenen, maar ik wil het wel echt een keer proberen.
Mei 2024, Anniek
Anniek begeleid al langere tijd leerlingen, en vindt het leuk dat ze een nieuwe manier van begeleiden mag gaan uitproberen. Andre is de eerste leerling die vandaag op pad zal gaan met de smartglass en ik mag op afstand begeleiden. Om 09:30 kom ik snel even terug van mijn eigen route en start mijn laptop op om Teams te openen. Het lukt vrij snel om in contact te komen met de leerling die op dat moment bij een cliënt thuis is. Ik kan Andre goed verstaan, maar ik kijk tegen de muur aan. Ik hoor dat Andre bezig is met de cliënt maar hier zie eigenlijk niks van. Ik probeer dit aan te geven, maar het duurt eventjes voordat Andre doorheeft hoe de camera in de juiste hoek ingesteld kan worden, zodra dit gelukt is kan ik wel goed meekijken en zie ik goed wat er gebeurt, de internetverbinding is ook goed. Op een gegeven moment heb ik alleen ineens zwart beeld, ik hoor Andre nog wel maar zie niks meer. Andre weet dit redelijk snel op te lossen, maar ik merk dat dit wel vervelend is omdat hij bij een dementerende cliënt is waardoor hij niet even de zorg kan stopzetten om de smartglass weer in de meeting te krijgen. Wat er precies gebeurde is mij onduidelijk, maar ik kan nu alles weer goed zien. Nadat het zorgmoment is afgelopen ga ik snel even naar een cliënt totdat Andre bij de volgende cliënt is met de smartglass. Ik kom weer terug op kantoor en kijk weer met Andre mee, maar het terugkomen uit mijn route voor deze momenten is niet ideaal merk ik. Dit zou ik liever anders hebben, in de middag heb ik vaak meer tijd, het zou mij beter uitkomen als dit soort momenten in de middag ingeplant worden. Tijdens dit tweede moment merk ik dat Andre al handiger is met de smartglass, hij weet de camera gelijk in de goede hoek in te stellen waardoor ik alles goed kan zien. Maar dan ineens heb ik weer zwart beeld, ook dit keer weet Andre het op te lossen wanneer hij weet wat hij tegen de smartglass moet zeggen. Andre voert rustig de zorg uit en heeft even geen instructies nodig van mij, mijn collega die naast me zit vraagt wat aan me. Waarop ik reageer en een gesprek met haar begin, dit doe ik expres heel zachtjes. Maar als ik Andre later spreek hoor ik dat het niet fijn is wanneer een gesprek wordt gevoerd, blijkbaar is alles heel goed hoorbaar door de smartglass heen, voor zowel de leerling als de client. Ik besluit dat het beter is om de volgende momenten in een aparte ruimte te zitten met mijn laptop omdat het op kantoor vaak rumoerig is. Een paar dagen later spreek ik mijn collega Manon, ook zei is begeleider en heeft nu al verschillende leerlingen op afstand begeleid. Ik merk dat zij minder positief is dan ik ben. Tot nu toe vind ik het eigenlijk geweldig, afgezien van het feit dat ik regelmatig ineens geen beeld heb merk ik dat ik het best wel een fijne manier van begeleiden vind. Ik kan mijn leerlingen duidelijke instructies geven, zij kunnen vragen stellen wanneer ze dat willen en dit verloopt heel goed. Ik ben normaal gesproken best wel geneigd om de zorg van leerlingen over te nemen wanneer ik zie dat ze vastlopen. En nu kan dat gewoon niet, dat is voor mij en voor de leerling eigenlijk wel beter, ik denk dat het leerlingen helpt om zelfstandiger te worden. Dan hoor ik van Manon dat zij op haar mobiel heeft meegekeken met de leerlingen. Ze geeft aan dat dit echt niet werkt, ze heeft hier geen goed beeld op, de mobiel wordt erg heet, gebruikt veel internet en de batterij loopt snel leeg. Ze geeft aan dat ze op foto’s die in het dossier worden geplaatst meer details kan zien dan via de live verbinding, zij ziet op deze manier geen meerwaarde om de smartglass in te zetten. We praten even verder en komen tot de conclusie dat er zeker wel wat dingen aangepast zouden moeten worden. Wanneer de smartglass ingezet wordt moet dit goed georganiseerd worden, er moet een ruimte beschikbaar zijn waar de begeleider met een laptop kan zitten aangezien het niet werkt om via de mobiel te begeleiden. Maar vooral ik blijf toch wel enthousiast, ik zou het best wel fijn vinden om de smartglass in te kunnen zetten in de toekomst. Ik denk bijvoorbeeld dat de medicatietoets die elke nieuwe leerling moet doen prima afgenomen kan worden met behulp van de smartglass, dan hoeven collega’s niet verschillende ochtendroutes mee te lopen maar alleen even mee te kijken wanneer de leerling medicatie aan gaat reiken. Waar Manon wel een punt heeft is dat het niet echt haalbaar is leerlingen te beoordelen zodra ze feedback zouden willen over hun communicatie met de cliënt, omgevingsgeluid wordt namelijk weg gefilterd waardoor de cliënt vaak niet te verstaan is.
Mei 2024, meneer van Santen, mevrouw Vossen & meneer Nobel
Een tijdje terug hebben acht verschillende cliënten de vraag gekregen of ze akkoord geven om de smartglass eenmalig in te zetten voor een onderzoek. Mevrouw Vossen vindt het eigenlijk wel een grappig ding om te zien, ze kan zich ook wel voorstellen dat het bij de wondzorg die zij nodig heeft wel fijn is voor een leerling wanneer de begeleider mee kan kijken. Ze kan de begeleider door de smartglass heen horen praten en merkt dat de begeleider en leerling goed met elkaar kunnen communiceren. Hierdoor loopt het zorgmoment wel iets anders dan normaal, maar dat is wel te begrijpen geeft ze aan. Als een begeleider mee naar mijn huis was gekomen was het mogelijk ook zo verlopen dat zij meer met elkaar praten dan met mij, een leerling moet ook wel kunnen leren. Het idee dat iemand meekijkt op afstand vindt ze helemaal niet vervelend. Hiernaast geeft mevrouw Vossen aan dat het voor haar wel belangrijk is dat ze zich op haar gemak voelt, dit is afhankelijk van haar band met de zorgverlener. ‘Ik zou het niet fijn vinden wanneer iemand voor het eerst komt en dan de smartglass op heeft’ geeft ze aan. Maar verder is ze eigenlijk wel positief over de inzet van de smartglass. Meneer Nobel daarentegen is erg kortaf, hij vond het prima dat de smartglass eenmalig werd ingezet, maar vindt het maar flauwekul en is erg duidelijk over het feit dat hij niet zou willen dat de smartglass vaker wordt ingezet. Meneer van Santen vindt de techniek wel interessant en vindt het leuk om te zien hoe het werkt. Ook hij heeft er niks op tegen dat de smartglass wordt ingezet en ziet in dat het een handig ding is voor de leerlingen. Wel geeft hij aan angstig te zijn voor de automatisering in de toekomst en hij zou niet willen dat elk zorgmoment wordt gedaan met de smartglass.
Mei 2024, Sanne
De kick-off is alweer eventjes geleden en ik vraag me af of ik nog wel weet hoe de smartglass werkt. Sanne is vandaag aan de beurt en mag naar twee cliënten gaan met de smartglass. Ik vind het wel echt spannend, ook omdat ik een handeling ga doen waarvan ik het lang heb uitgesteld om deze zelfstandig te doen. Op kantoor start de ik smartglass nog even op om te kijken of het me lukt, er zit gelukkig een duidelijk stappenplan bij die Jessica heeft opgesteld. Wanneer ik de woorden uitspreek die op het stappenplan staan lukt het me eigenlijk heel snel om de smartglass op te starten en in de teams meeting te komen, dit verbaast me een beetje. Een klein beetje gerustgesteld, maar nog steeds zenuwachtig ga ik naar de cliënt. De cliënt is gelukkig heel rustig en vind de smartglass ook wel iets interessants. Ik start de smartglass op, eerst kom ik in de verkeerde meeting terecht, dat is wel iets lastigs wanneer er verschillende meetings in de agenda geplant staan. Maar na even te bellen met Anniek zitten we al snel allebei in dezelfde meeting. Nu kan ik beginnen met de handeling die ik zo spannend vind om te doen. Anniek stelt me gerust en geeft aan dat als het echt niet lukt ze er alsnog zo kan zijn met de auto, ook dit stelt me gerust. Ik begin en merk dat Anniek me goed kan helpen op afstand. In het begin weet ik vrij goed wat ik moet doen en ik vind het grappig om te merken dat ik helemaal niet het gevoel heb alsof iemand op mijn vingers meekijkt. Normaal gesproken word ik erg zenuwachtig wanneer mijn begeleider meekijkt, nu heb ik dat gevoel helemaal niet. Dit verbaast me, want van tevoren had ik Andre gesproken en die gaf aan juist wel het gevoel te hebben gehad dat iemand op zijn vingers meekeek. Op een gegeven moment komt het lastige gedeelte van de handeling en stel ik verschillende vragen aan Anniek, dit gaat heel erg goed. Ik merk dat ze goed kan zien wat ik aan doen ben. Ook vind ik het erg fijn dat Anniek meekijkt omdat ik van haar weet dat ze deze handeling vaker heeft uitgevoerd. Ik concludeer dat ik het met deze manier van begeleiden belangrijk vind dat ik mijn begeleider vertrouw.
De handeling gaat eigenlijk best goed, totdat ik met twee verschillende kabeltjes in mijn hand sta, iets tegen de cliënt zeg waarop de smartglass zomaar reageert op wat ik tegen de cliënt zei. Ik hoor van Anniek dat ze niks meer ziet, waar ik van schrik omdat ik niet weet wat ik moet doen en ik heb die twee kabeltjes in mijn handen. Jessica is meegegaan en wist gelukkig wat ik moest zeggen waardoor ik weer in de meeting kom en Anniek weer kan zien wat ik doe. Dit moet wel echt opgelost worden, van andere leerlingen hoorde ik achteraf ook dat hetzelfde gebeurde. Blijkbaar reageert de smartglass soms op het verkeerde moment op woorden die worden uitgesproken en wordt de camera daardoor uitgeschakeld. Achteraf besef ik dat ik het fijn vond om op deze manier begeleid te worden en is het me enorm meegevallen, ik vond het uiteindelijk veel makkelijker om met de smartglass om te gaan dan ik had verwacht. Het stimuleert me om zelfstandig na te denken en het geeft me net dat duwtje in de rug om een handeling zelfstandig uit te voeren die ik eigenlijk wel al kan, maar waarover ik nog onzeker ben. Het is dan heel fijn om toch iemand op de achtergrond erbij te hebben. Wel vraag ik me af hoe dat in de toekomst zal gaan, nu waren alle momenten geplant maar vaak loop je als leerling spontaan tegen situaties aan waarin je soms niet weet wat je moet doen. Juist tijdens dit soort situaties zou het fijn zijn als een begeleider mee kan kijken. Wanneer de smartglass alleen tijdens planbare momenten ingezet kan worden, vraag ik me af of deze echt een meerwaarde biedt. Al is mijn conclusie wel dat de smartglass tijdens wondzorg en andere protocollaire handelingen ideaal is. In de toekomst zouden misschien zelfs examens met behulp van de smartglass afgenomen kunnen worden.
Er zijn wel verschillende verbeterpunten, ikzelf vond de smartglass niet heel zwaar maar Andre gaf aan de smartglass wel aardig zwaar te vinden. Ook het pootje wat in je gezicht zit is niet heel fijn, deze zou ik graag uit mijn gezicht willen hebben maar omdat de microfoon hierin zit kan dat niet. Ik en de andere leerlingen denken wel echt dat de smartglass een meerwaarde zou kunnen bieden, hier zijn goede trainingen voor nodig voor zowel de leerling als de begeleider. Maar ik ben heel enthousiast en vind eigenlijk dat elke leerling een keer zou moeten proberen te werken met de smartglass!
Resultaten
Van der Zijpp, T. & Brandsma, T. (2024). VR-bril bevordert samen zorgen bij dementie. TVZ - Verpleegkunde in praktijk en wetenschap, 134(4), 46–49.
Wouters, E. &Van der Zijpp, T. (2024).Technologie in de zorg: echt mensenwerk. Geron. Volume 32,Issue 2.
Van Meijel, E., Brandsma, T. Anh Do, V. &Van der Zijpp, T.(2023). Digitale visite met ondersteuning van een slimme bril. ICT & Health, 4.
Van de Kerkhof, J., Van Roosmalen, K., Van de Looy, T. &Van der Zijpp, T.J.(2023). Impact Tinybot Tessa op zelfredzaamheid.ICT & Health, 1.
Van der Zijpp, T.J.(2023).Technologie, onze zorg. Verpleegkunde.1, 61-64.
Zijpp, van der, T.J.(2022).Technologie, onze zorg. Lectorale rede. Fontys Hogeschool. Eindhoven.
Wouters, E.,Van der Zijpp T.J.(2020). Virtual Reality als ondersteunende technologie voor mensen met dementie. In:Nieuwe Technologieën in het sociaal domein, zorg en welzijn. Sociaal Web. http://magazines.sociaalweb.nl/nieuwe-technologieen-in-het-sociaal-domein-zorg-en-welzijn.
Van der Zijpp, T.J., Sturm, J., Van Rooijen, S. (2018). Meer dan verbondenheid met thuis: De waarde van virtual reality in de zorg.TVZ Verpleegkunde in Praktijk en Wetenschap, 128 (2), 44-47
Partners
Het onderzoek wordt gefinancierd met subsidie van VWS en de Centres of Expertise Health & Inclusive Society van Fontys Hogeschool met het oog op samenzorg via de Werkplaats Sociaal Domein. Trekkers zijn het lectoraat Sociale Veerkracht en Persoonsgerichtheid in een ouder wordende samenleving.
In ons consortium participeren zorg- en welzijnsorganisaties uit de regio Brabant en Limburg.
Contact
Mail naar livt@fontys.nl
Dr. T.J. (Teatske) van der Zijpp
Lector Technologie in het lectoraat Persoonsgerichtheid in een ouder wordende samenlevingDrs. H.W.P. (Hélène) van den Nieuwenhoff
Docent-onderzoekerIn dit project werken studenten, docenten, zorgprofessionals en burgers samen in de regio. We onderzoeken hoe technologie op een persoonsgerichte manier toegepast kan worden in samenzorg: een samenwerking tussen informele zorg - door (georganiseerde) inwoners- en formele zorg -door professionals en gemeenten-, om mensen in staat te stellen een zelfstandig en bevredigend leven te leiden, zelfs in het licht van fysieke, mentale of sociale uitdagingen.