Sprint naar content
Project

Hoogbegaafdheid

Wat houdt het thema in?

Alle leerlingen hebben recht op een ononderbroken ontwikkelingslijn, ook leerlingen met specifieke onderwijsbehoeften. Leerlingen met kenmerken van (hoog)begaafdheid hebben andere onderwijsbehoeften dan de meeste andere leerlingen. Binnen Fontys Hogeschool Kind en Educatie richten we ons onder andere op goed leraarschap voor leerlingen met kenmerken van (hoog)begaafdheid. We richten ons op primair onderwijs en tevens op de eigen (hoogbegaafde) studenten binnen de pabo’s. Het onderzoek vindt plaats binnen de basisonderwijs via de onderwijsonderzoekswerkplaatsen POINT (www.point013.nl) en binnen Fontys Hogeschool Kind en Educatie. We werken samen met het Wetenschappelijk Expertisecentrum RATiO (Radboud Talent in Ontwikkeling; www.ru.nl/bsi/ratio).


Opbrengsten

Lees hier meer over de opbrengsten van Anouke Bakx; lector Goed leraarschap, goed leiderschap.

POINT staat voor “PassendOnderwijs voorIederNieuwTalent”. POINT is een werkplaats voor onderwijsonderzoek met betrekking tot (hoog)begaafdheid en talentontwikkeling. Er zijn drie POINT-werkplaatsen: POINT013 (Tilburg), POINT040 (Eindhoven) en POINT073 (Den Bosch). Binnen POINT willen we de onderwijspraktijk en het wetenschappelijke onderzoek met elkaar verbinden. Wetenschappelijk onderzoek waarbij de onderzoekers samen met de leerkrachten het onderzoek vormgeven. Waar is behoefte aan? Wat werkt en waarom?

enIQma is een professionaliseringsspel (hoog)begaafdheid voor het primair onderwijs voor leraren, IB’ers en pabostudenten. Met enIQma kun je oefenen met casussen en signalen die mogelijk wijzen op (hoog)begaafdheid. EnIQma is meer dan een spel, het biedt ook een methodiek waarmee jij aan de slag kunt.

Op basis van onderzoek onder hoogbegaafde hbo studenten zijn er tools ontwikkeld om hen beter tot hun recht te laten komen in het hbo: een kenniskaart met de belangrijkste conclusies van het onderzoek, een handelingskaart met tips hoe het onderwijs voor hen beter in te richten en ervaringskaarten waarin duidelijk wordt gemaakt welke paradoxen hoogbegaafde studenten in het hbo ervaren.

Het Fontys lectoraat Goed leraarschap, goed leiderschap, Kenniscentrum Leven Lang Ontwikkelen, Kenniscentrum Youth Education for Society en het Fontys inclusieproject hebben onderzocht hoe Fontys medewerkers met cognitief talent kunnen floreren. Hiervoor zijn o.a. een aantal tools ontwikkeld.

Boeken, oratie en brochure

Online debatsessies, dialoogsessies en podcasts

Wetenschappelijke artikelen

  • Hornstra, L., Van Weerdenburg, M., Van den Brand, M., Hoogeveen, L., & Bakx, A. (accepted). High-Ability Students’ Need Satisfaction and Motivation in Pull-Out and Regular Classes: A Quantitative and Qualitative Comparison between Settings. Roeper Review.
  • Mathijssen, S. A. C., Feltzer, M. J. A., Hoogeveen, L., Denissen, J., & Bakx, A. (accepted). Back to the Drawing Board: A Descriptive Study on Potential Indicators of Giftedness in Human Figure Drawings of Children Aged 4 to 6 Years. Roeper review.
  • Hornstra, L., Van den Bergh, L., Denissen, J., Diepstraten, I., & Bakx, A. (2022). Parents’ perceptions of secondary school students’ motivation and well-being before and during the COVID-19 lockdown: The moderating role of student characteristics. Journal of Research in Special Educational Needs. 10.1111/1471-3802.12551
  • Bakx, A., Samsen-Bronsveld, E., Van Elderen, L., & Van Horssen-Sollie, J. (2021). Self-Descriptions of High-Performing and Regular-Performing Primary School Students: An Open, Exploratory Study. Roeper Review, 43(4), 256-271, DOI: 10.1080/02783193.2021.1967543
  • Hornstra, L., Bakx, A., Mathijssen, S., & Denissen, J. J. (2020). Motivating gifted and non-gifted students in regular primary schools: A self-determination perspective. Learning and Individual Differences, 80, 101871.
  • Bakx, A., van Houtert, T. , van den Brand, M. & Hornstra, L. (2019). A comparison of high-ability pupils’ views versus regular ability pupils’ views of characteristics of good primary school teachers. Educational Studies, 45(1), 35-56. DOI: 10.1080/03055698.2017.1390443.

Overige praktijkartikelen (PDF's beschikbaar)

  • Hornstra, L., Smeets, K., Mathijssen, S., Denissen, J., & Bakx, A. (2022). Motiveren van (hoog)begaafde basisschoolleerlingen en hun klasgenoten in reguliere basisscholen: over behoefte aan autonomie-ondersteuning en betrokkenheid. Onderwijstijd, 2(1), 28 - 33.
  • Bakx, A., Greven, C., & Bas, S. (2022). Wetenschappelijk onderzoek: hoogsensitieve volwassenen aan het woord. HSP-magazine, 40-43.
  • Bakx, A., Van Gerven, E., & Weterings, A. (2022). Meer aandacht voor (hoog)begaafde leerlingen. Begaafdheidsonderwijs: Passend en pakkend onderwijs. Basisschoolmanagement, 1, 16-19.
  • Samsen, E., Hoogeveen, L., & Bakx, A. (2021). Top 20 principes voor onderwijs aan (hoog)begaafde leerlingen. Gifted@248, 33-36.
  • Bakx, A. (2021). Het goede doen, ook in de ogen van het kind, 13-16. In: Hoogbegaafdheid special: Met andere ogen, 1-22. met_andere_ogen_-_hoogbegaafdheid_-_special_12.pdf (aanpakmetandereogen.nl)
  • Van Horssen-Sollie, J., Samsen-Bronsveld, E., Van Elderen, L., & Bakx, A. (2021). Wie ben ik? Een onderzoek naar het zelfbeeld van hoogbegaafde basisschoolleerlingen. Landelijke Beroepsvereniging Remedial Teaching, 14-17.
  • Bakx, A., Van Weerdenburg, M., Hoogeveen, L., & Kroesbergen, E., (2021). Samen komen we verder! Samenwerking tussen wetenschap en praktijk om het onderwijs aan (hoog)begaafde leerlingen te verbeteren. Gifted@248, 30-33.
  • Van Wessum, L., Bakx, A., & Vrieling-Teunter, E. (2021). Succesvol professionaliseren van leraren: Hoe doe je dat? Tijdschrift voor Lerarenopleiders, 42(3), 44 – 53. magz_velov_42-3-5.pdf (brlo.nl)
  • Samsen-Bronsveld, E., Smeets, K., Zeeuwen, J., & Bakx, A. (2021). Passend onderwijs voor (hoog)begaafde leerlingen. Samenwerking tussen praktijk en wetenschap. Gifted@248, 22-26.
  • Smeets, K., Samsen, E., van Horssen-Sollie, J., van Elderen, L., & Bakx, A. (2021). Hoe zien (hoog)begaafde kinderen zichzelf? Gifted@248, 12-15.
  • Samsen, E., Laurens, N., Van Geloven, N., Heikamp, H., & Bakx, A. (2021). Professionaliseren met enIQma: Spel over (hoog)begaafdheid. LBBO Beter Begeleiden (mei), 30-33.
  • Peijnenbrug, J., Samsen, E., Smeets, K., & Bakx, A. (2021). Professionaliseringsbehoeften van leerkrachten op het gebied van (hoog)begaafdheid. Talent, 23(1), 12-13. Professionaliseringsbehoeften van leerkrachten op het gebied van (hoog) begaafdheid - Talent (tijdschrifttalent.nl)
  • Samsen, E., Smeets, K., Zeeuwen, J., & Bakx, A. (2021). Passend Onderwijs voor (hoog)begaafde kinderen: Samenwerking tussen praktijk en wetenschap. gifted@248: Magazine over (hoog)begaafde kinderen, 22-26.
  • Bulthuis, E., Diepstraten, I., Weterings, A., & Bakx, A. (2021). (Hoog)begaafde studenten in het hoger onderwijs: percepties van ICT-docenten. OnderWijsTijd, 1(1), 27-33.
  • Bakx, A., Samsen-Bronsveld, E., Smeets, K., & Hoogeveen, L. (2021)
  • Smeets, K., Bakx, A., & Hornstra (2021). Leraar24.nl.
  • Bakx, A., Samsen, E., & Hoogeveen, L. (2020). Top 20 principes uit de psychologie voor het onderwijs aan en het leren van creatieve, getalenteerde en begaafde leerlingen voor de VVE, het basisonderwijs en het voortgezet onderwijs. Center for Psychology in Schools and Education, APA.
  • Laurens, N., Heikamp, N., van Geloven, N., & Bakx, (2020). Spelend leren over (hoog)begaafdheid. Zorg Primair, 7, 25-27.
  • Van Gerven, E., Bakx, A., & Weterings, A. (2020). De openheid om zonder label te kunnen werken, is ingehaald door de praktische werkelijkheid. LBBO, magazine Beter Begeleiden, november, 12.
  • Bakx, A., Samsen-Bronsveld, E. Hornstra, L., Diepstraten, I. Speetjens, S. Van den Bergh, L., Denissen, J., & Van der Ven, S. (2020). Het welzijn en motivatie van PO- en VO-leerlingen tijdens onderwijs op school en afstandsonderwijs: de visie van ouders. Factsheet. Tilburg/Nijmegen/Utrecht: POINT-onderzoekswerkplaats i.s.m. Nederlands Jeugdinstituut.
  • Bronsveld, E. & Bakx, A. (2020). Professionaliseringsspel (hoog)begaafdheid. Didactief, juni 2020,
  • Bakx, A. & Hoogeveen, L. (2020). Herkenning en erkenning van (hoog)begaafde leerlingen: behoefte aan kennis en ervaring bij leerkrachten. Zorg Primair, themanummer inclusiever onderwijs, 14-15.
  • Van Elderen, L. & Bakx, A. (2020). Begeleiding van hoogbegaafde leerlingen: de betekenis van kennis, attitude en leerkrachtvaardigheden in persoonlijke groei. ZorgPrimair, 4, 13-16.
  • Bakx, A. (2020). Samen leren in het belang van begaafde leerlingen. LBBO Beter Begeleiden, maart(2), 30-34.
  • Bakx, A. (2020). Onderwijsonderzoekswerkplaats: waar wetenschap en praktijk samen komen. Schoolmanagement totaal, 2, 6-9.
  • Bakx, A. (2020). Aandacht voor het zelfbeeld: hoe zien kinderen zichzelf? JSW, special hoogbegaafdheid, 32-34.
  • https://www.radboudrecharge.nl/nl/artikel/geef-hoog-begaafde-kinderen-meer-regie-over-eigen-leren.
  • Bakx, A., & Bronsveld, E. (2019). Perspectief van het hoogbegaafde kind: wie ben ik?! Zorgbreed, 62 (16, 2), 16-25.
  • Bakx, A. & Van Balkom, J. (2018). Onderzoekswerkplaats Hoogbegaafdheid. Themanummer Zorg Primair, 5, 1-32.
  • Heijkamp, N. & Bakx, A. (2018). Hoogbegaafdheid en motivatie. Zorg Primair, 5, 14-16.
  • Van Kempen, C. & Bakx, A. (2018). Het hoogbegaafde kind in ‘the spotlight’. Zorg Primair, 5, 25-27.
  • Van der Velden, L. & Bakx, A. (1018). Gemotiveerd begaafd. Zorg Primair, 5, 27-30.
  • Bakx, A., van den Brand, M., & van Houtert, T. (2017). Signaleren en begeleiden van dubbel bijzondere (hoog)begaafde leerlingen. Tijdschrift IB, 4, 37-39.
  • Van den Brand, M., van Houtert, T., Bakx, A., & de Boer, E. (2017). Werken met (hoog)begaafde leerlingen in de klas. LBBO, Beter Begeleiden, januari, 26 – 31.
  • Brand, van den, M., Houtert, van, T., Hornstra, L., & Bakx, A. (2016). Interessant om goed te luisteren naar (hoog)begaafde kinderen: wat is er nodig om ook deze kinderen te boeien? Zorg Primair, 08, 17-19.
  • Houtert, van, T., Brand, van den, M., Bakx, A. & Hornstra, L. (2016). Goed leraarschap in de ogen van begaafde leerlingen: Tips voor het werken met hoogbegaafde kinderen. Zorg Primair, 4, 11-12.

In de media

Anouke Bakx

Anouke Bakx is lector Goed leraarschap, Goed leiderschap bij Fontys Hogeschool Kind en Educatie. Tevens werkt zij als bijzonder hoogleraar Begaafdheid aan de Radboud Universiteit. Zij is deskundig op het gebied van leren van leerlingen, kwaliteit van de leraar en van onderwijsvernieuwing.

Contact

Foto van persoon

Prof.dr. A.W.E.A. (Anouke) Bakx

Lector Goed leraarschap, goed leiderschap