Publicaties
Thuis Maak je Samen (2018)
Wetenschappelijke publicaties
2018
Wouters, E.J.M. en J. van Hoof, Professionals’ views of the sense of home in nursing homes: Findings from LEGO SERIOUS PLAY workshops Gerontechnology Vol. 16, No. 4
https://journal.gerontechnology.org/
2017
C. van der Voort, E. Felix en J. van Hoof (2017), Zoals thuis; 35 werkvormen om met thuisgevoel in verpleeghuizen aan de slag te gaan. Fontys Paramedische Hogeschool, Eindhoven
J. van Hoof, A. Eijkelenboom, H. Verbeek, B.M. Janssen, Thuisgevoel in verpleeghuizen: een verkenning naar de ingrediënten van het thuisgevoel. Bron: FMT Gezondheidszorg
https://www.fmtgezondheidszorg.nl/thuisgevoel-in-verpleeghuizen-een-verkenning-naar-de-ingredienten-van-het-thuisgevoel/
https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S2095263517300079
J. van Hoof, B.M. Janssen. (2017). Van huis naar t(e)huis. Nurse Academy
2016 en eerder
Martens, I., van Hoof, J., Aarts, J. “Lekker liggen” in het verpleeghuis. FMT Gezondheidszorg 2016;11(5):8-10
J. van Hoof, H. Verbeek, B.M. Janssen, A. Eijkelenboom, S.L. Molony, E. Felix, K.A. Nieboer, E.L.M. Zwerts-Verhelst, J.J.W.M. Sijstermans, E.J.M. Wouters. (2016) A three perspective study of the sense of home of nursing home residents: the views of residents, care professionals and relatives. BMC Geriatrics 16:169 doi: 10.1186/s12877-016-0344-9
C. van Wezel, E.L.M. Zwerts-Verhelst, J. Sturm, J. van Hoof (2016) An explorative study of the beliefs of staff of psychogeriatric nursing homes regarding the use of dynamic lighting systems. Technology in Society 47:60-65 http://dx.doi.org/10.1016/j.techsoc.2016.09.001
https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S0160791X16300264?via%3Dihub
Wouters, E.J.M., van Hoof, J. (2016) Lego serious play as a method to determine the sense of home in the nursing home. Gerontechnology 15(Supplement):142s doi:10.4017/gt.2016.15.s.947.00
M.D. Rijnaard, J. van Hoof, B.M. Janssen, H. Verbeek, W. Pocornie, A. Eijkelenboom, H.C. Beerens, S.L. Molony, E.J.M. Wouters. (2016) The factors influencing the sense of home in nursing homes: a systematic review from the perspective of residents. Journal of Aging Research 2016; Article ID 6143645
J. van Hoof, M.L. Janssen, C.M.C. Heesakkers, W. van Kersbergen, L.E.J. Severijns, L.A.G. Willems, H.R. Marston, B.M. Janssen, M.E. Nieboer (2016) The importance of personal possessions for the development of a sense of home of nursing home residents. Journal of Housing for the Elderly 30(1):35-51
https://www.tandfonline.com/doi/full/10.1080/02763893.2015.1129381
M.P.J. Aarts, M.B.C. Aries, A. Diakoumis, J. van Hoof. (2016) Shedding a light on phototherapy studies with people having dementia: A critical review of the methodology from a light perspective. American Journal of Alzheimer’s Disease and Other Dementias 31(7):551-563 doi: 10.1177/1533317515628046
Haagsman, V., Verhoeven, R., van Hoof, J. Zitgedrag en stoelen in verpleeghuizen. FMT Gezondheidszorg 2016;11(1): 40-42
J. van Hoof, E. Felix, K.A. Nieboer, E.L.M. Zwerts-Verhelst, B.M. Janssen, J.M. Botermans, E.A.H. Hennen, M. van de Veerdonk, E.E.M. van Leuken, L.G. Westeijn, T.C. Geerits, J.J.W.M. Sijstermans, W.P.H. Bosems, M.B. Vossen. Three perspectives on the sense of home of nursing home residents. The views of residents, care professionals and relatives. Journal of Applied Gerontology (to be submitted)
M.D. Rijnaard, J. van Hoof, B.M. Janssen, H. Verbeek, W. Pocornie, A. Eijkelenboom, H.C. Beerens, S.L. Molony, E.J.M. Wouters. (2016). The factors influencing the sense of home in nursing homes: a systematic review from the perspective of residents. Journal of Aging Research
J. van Hoof, M.L. Janssen, C.M.C. Heesakkers, W. van Kersbergen, L.E.J. Severijns, L.A.G. Willems, H.R. Marston, B.M. Janssen, M.E. Nieboer (2016) The importance of personal possessions for the development of a sense of home of nursing home residents. Journal of Housing for the Elderly 30(1):35-51
https://www.tandfonline.com/doi/pdf/10.1080/02763893.2015.1129381
M.P.J. Aarts, M.B.C. Aries, A. Diakoumis, J. van Hoof. (2016) Shedding a light on phototherapy studies with people having dementia: A critical review of the methodology from a light perspective. American Journal of Alzheimer’s Disease and Other Dementias DOI: 10.1177/1533317515628046
van Hoof, J., & Wouters, E. J. (Eds.). (2014). Het verpleeghuis van de toekomst is (een) thuis. Bohn Stafleu van Loghum.
https://mijn.bsl.nl/het-verpleeghuis-van-de-toekomst-is-een-thuis/424356
van Hoof, J. (2014) Houtje Touwtje. InstallateursZaken 12(12):3
C.J.M.L. van Dijck-Heinen, E.J.M. Wouters, B.M. Janssen, J. van Hoof (2014) The environmental design of residential care facilities: A sense of home through the eyes of nursing home residents. International Journal for Innovative Research in Science & Technology 1(4): 57-69
http://www.ijirst.org/articles/IJIRSTV1I4016.pdf
http://www.ijirst.org/articles/IJIRSTV1I4016.pdf
J. van Hoof, A.M.C. Dooremalen, M.H. Wetzels, H.T.G. Weffers, E.J.M. Wouters (2014) Exploring technological and architectural solutions for nursing home residents, care professionals and technical staff: Focus groups with professional stakeholders. International Journal for Innovative Research in Science & Technology 1(3): 90-105
http://www.ijirst.org/articles/IJIRSTV1I3023.pdf
J. van Hoof, M.H. Wetzels, A.M.C. Dooremalen, M.E. Nieboer, P.J.L.M. van Gorkom, A.M.E. Eyck, E.L.M. Zwerts-Verhelst, S.T.M. Peek, C.S. van der Voort, M.J.G.A. Moonen, C.J.M.L. van Dijck-Heinen, H.T.G. Weffers, R.A. Overdiep, S. Aarts, C. Vissers-Luijcks, E.J.M. Wouters (2014) The essential elements for a nursing home according to stakeholders from healthcare and technology. Perspectives from multiple simultaneous monodisciplinary workshops. Journal of Housing for the Elderly 28(4):329-356 doi:10.1080/02763893.2014.930365
http://www.tandfonline.com/doi/pdf/10.1080/02763893.2014.930365
https://www.tandfonline.com/doi/pdf/10.1080/02763893.2014.930365
van Hoof, J., Wouters, E.J.M. (eds.) (2014) Het verpleeghuis van de toekomst is (een) thuis. Bohn Stafleu van Loghum, Houten, The Netherlands. ISBN 978-90-368-0692-3
van Hoof, J. Design of nursing homes of the future. Gerontechnology 2014;13(2):160
Zwerts-Verhelst, E.L.M., van Hoof, J., Wouters, E. Don’t forget about the garden! The design of gardens for people with dementia. Gerontechnology 2014;13(2):161-162
J. van Hoof, M.H. Wetzels, A.M.C. Dooremalen, E.J.M. Wouters, M.E. Nieboer, A.A.M. Sponselee, A.M.E. Eyck, P.J.L.M. van Gorkom, E.L.M. Zwerts-Verhelst, S.T.M. Peek, C. Vissers-Luijcks, C.S. van der Voort, M.J.G.A. Moonen, H.A. van de Vrande, C.J.M.L. van Dijck-Heinen, T.E. Raijmakers, C.E. Oude Weernink, N. Paricharak, C.G.J.J. Hoedemakers, J.M.M. Woudstra, L. van der Voort, T.C.F. van de Werff, B. van der Putten, R.A. Overdiep. Technological and architectural solutions for Dutch nursing homes: results of a multidisciplinary mind mapping session with professional stakeholders. Technology in Society 2014;36:1-12
http://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S0160791X13000869?via%3Dihub
van Hoof, J. Meerjaren project Fontys Hogescholen. Het verpleeghuis van de toekomst. TVVL Magazine 42(12):34-36
van Hoof, J. Rol installateurs bij bouw Verpleeghuis van de Toekomst onmisbaar. Klimaat & Sanitair 33(11):50-52
van Hoof, J. Rol installateurs bij bouw Verpleeghuis van de Toekomst onmisbaar. Elektro & ICT 33(11):46-48
van Hoof, J., Nuijten, O. (2013) Kenniskaart. Verpleeghuis van de Toekomst: 97 Legionella. ISSO, Rotterdam
van Hoof, J., Veening, A. (2013) Kenniskaart. Verpleeghuis van de Toekomst: 77 Sanitair. ISSO, Rotterdam
van Hoof, J., Stevens, C. (2013) Kenniskaart. Verpleeghuis van de Toekomst: 76 Geur en ventilatie. ISSO, Rotterdam
van Hoof, J., Nuys, J. (2013) Kenniskaart. Verpleeghuis van de Toekomst: 75 Plafondgemonteerd tilsysteem. ISSO, Rotterdam
van Hoof, J., Reinten, J. (2013) Kenniskaart 74. Verpleeghuis van de Toekomst: Geluid ISSO, Rotterdam
van Hoof, J., Schellen, L. (2013) Kenniskaart 73. Verpleeghuis van de Toekomst: Temperatuur. ISSO, Rotterdam
van Hoof, J., Westerlaken, N. (2013) Kenniskaart 72. Verpleeghuis van de Toekomst: Licht. ISSO, Rotterdam
van Hoof, J., Wouters, E. (2013) Kenniskaart. Verpleeghuis van de Toekomst: 64 Domotica. ISSO, Rotterdam
Link kenniskaarten: https://kennisbank.isso.nl/?_fDublinCoretype=KennisKaart
- Thuis maak je samen
-
Probleem
Wat maakt dat je na een lange reis toch wel weer een beetje naar thuis verlangt? Of dat je na een stressvolle dag maar één ding wil doen: de auto pakken en naar huis rijden? Zijn dat vertrouwde spullen zoals je bank, bed of collectie boeken? Of de mensen en dieren die er zullen zijn zodra je de voordeur opent?
Het praktijkgerichte onderzoek Het verpleeghuis van de Toekomst is een (t)huis, een initiatief van Joost van Hoof, voormalig lector bij Fontys Paramedische Hogeschool en nu lector aan de Haagse Hogeschool, laat zien dat de dingen die ons een thuisgevoel geven, ongeacht onze leeftijd, geslacht of achtergrond, een duidelijk patroon tonen. De nadruk kan per persoon wat verschillen, maar iedereen hecht er belang aan gezien en erkend te worden, omringd te zijn met vertrouwde spullen, voldoende kleur en licht in een ruimte en gezelschap te hebben van mensen waarmee we een prettige relatie hebben. Dit draagt er aan bij dat we ons thuis voelen.
Esther Felix, docent onderzoeker bij Fontys Paramedische Hogescholen en tevens geïnterviewde voor dit artikel, was ten tijde van het gebruikersonderzoek werkzaam bij één van de onderzoekpartners, zorginstelling Vitalis. Ze heeft geholpen bij de afname van de interviews en de ontwikkeling van het boekje Zoals Thuis, waarover later meer. Claire van der Voort, lector bij Fontys Paramedische Hogeschool heeft ook een belangrijke bijdrage geleverd bij het onderzoek
-
Aanpak
Thuisgevoel op de kiek
De vele bezuinigingen in de zorgsector hebben niet altijd voor een positief imago gezorgd, terwijl zorginstellingen vaak intensief bezig zijn met de vraag hoe de leefomgeving van hun bewoners zo prettig mogelijk te maken, weet Esther te vertellen. Daar zag initiatiefnemer Van Hoof een belangrijke vraagstelling: Wat zorgt ervoor dat mensen zich ergens thuis voelen? In samenwerking met Esther en Claire is er een gebruikersonderzoek onder bewoners (dementerenden en bewoners met somatische klachten), verzorgenden en mantelzorgers bij de zorginstellingen van Vitalis Vonderhof, BrabantZorg, Archipel en Savant opgestart. Aan elke geïnterviewde is gevraagd foto’s te maken van wat hem of haar een thuisgevoel geeft. Dementerende bewoners zijn bij deze opdracht geholpen door hun verzorgers. ‘Met mijn afstuderen heb ik ook een gebruikersonderzoek toegepast, maar daarbij vroeg ik de deelnemers dagboekjes bij te houden van hun ervaringen. Met het maken van de foto’s wordt het nog beeldender hoe mensen tegen dingen aankijken. Het is een bijzondere verzameling geworden.’
Waarom is de vraag over wat iemand een thuisgevoel geeft ook aan de medewerkers van zorginstellingen gesteld? Je zou denken dat het alleen om de bewoners draait en hen prettig laten voelen. Esther: ‘Het thuisgevoel in een zorginstelling maak je samen. Vandaar dat we de ervaringen van alle betrokkenen in kaart hebben gebracht.’
De foto’s van het gebruikersonderzoek vormden input voor de ontwikkeling van een boekje over werkvormen in zorginstellingen. Er konden namelijk 15 factoren in 3 thema’s worden gedestilleerd die bepalend zijn voor het creëren van een thuisgevoel: de fysieke, psychologische en sociale factoren. Onder deze indeling zijn oefeningen gehangen waarmee medewerkers van zorginstellingen aan de slag kunnen. Een voorbeeld van één van de oefeningen is een ander jouw tanden te laten poetsen. Dit moet het gevoel van ‘overgeleverd zijn aan’ onderstrepen, een ervaring van bewoners die zich moeten laten verzorgen omdat ze dat zelf niet meer goed kunnen. Deze oefening draagt bij aan de bewustwording van de beleveniswereld van de bewoners. De oefening met het maken van foto’s van ‘thuisgevoel’-dingen vormt ook één van de oefeningen.
-
Voortgang
Eindproducten Onderzoek
Het doel van initiatiefnemer Joost van Hoof was dat er een concreet product voort zou komen uit de onderzoeksresultaten.
Onder andere Claire van der Voort, lector aan de Fontys Paramedische Hogeschool heeft samen met het consortium van o.a. de zorginstellingen bepaald wat dat product dan zou moeten zijn. Een conclusie was al duidelijk op basis van de resultaten: het zou in een middel voor bewustwording gegoten worden. Het consortium gaf aan graag met hapklare brokjes te werken die dagelijks op de werkvloer toegepast kan worden. Hier is het boekje Zoals Thuis, een werkvorm met 3 thema’s (sociale, fysieke en psychologische factoren) en 15 subcategorieën ofwel oefeningen uit voort gekomen.
Het boekje wordt nu voor meerdere doelgroepen ingezet: studenten in opleiding (MBO en HBO), mantelzorgers en zorgprofessionals. Deze werkvorm met is eigenlijk toe te passen op elke vorm van patiëntcontact. Het kan dus ook gebruikt worden voor thema’s zoals de autonomie van patiënten, hun zelfregie, hoe maak je onderling contact, etc. Het draagt dus bij aan de bewustwording van de beleveniswereld van de patiënt, cliënt of bewoner van een verpleeghuis in de bredere zin, voor zowel studenten in opleiding als het werkveld.
Er is tevens een video gemaakt waarin betrokkenen (een verzorger, een bewoner en het kind van de bewoner) van Verpleeghuis Vitalis Vonderhof verwoorden wat een thuisgevoel voor hen betekent (link: https://vimeo.com/196197148).
Oog voor de mens
Er zijn voor dit project studenten vanuit de 5 studies van Fontys Paramedische Hogeschool geworven vanuit de minor Fontys EGT (Expertisecentrum Gezondheidszorg en Technologie).
De studenten zijn zoveel mogelijk betrokken bij het gebruikersonderzoek, de ontwikkeling van de werkvormen in het boekje Zoals Thuis en het onderzoeksgebied van het Verpleeghuis van de Toekomst is een (t)huis.
‘Wat ik belangrijk vind om mee te geven aan studenten is naar de mens te kijken die voor hen staat. Ze niet als case te bekijken, maar ook echt als persoon.’ zegt Felix.
SIA RAAK
Het is Verpleeghuis van de Toekomst is een (t)huis is een SIA RAAK onderzoek. SIA is het Nationaal Regieorgaan Praktijkgericht Onderzoek. Het heeft als doel kennisnetwerken van hogescholen, ondernemers en publieke professionals zoveel mogelijk te laten samenwerken aan innovatievragen en het vinden van oplossingen voor problemen waar professionals in het werkveld tegenaan lopen. Met de RAAK-regeling worden projectonderzoeken financieel ondersteunt.
