Afronding project Autonomie in Samenspraak | Juli 2022

Inzet leermethodieken op reguliere afdelingen

Het Autonomie in Samenspraak project gaat richting het einde en wordt 30 juli officieel afgerond. In deze laatste fase worden de ontwikkelde leermethodieken uitgeprobeerd op reguliere afdelingen binnen de drie verschillende ZIC’s. Thebe heeft ’het ophalen van het verhaal’ als leermethodiek ingezet en Vitalis het ‘schaduwen’. Beide afdelingen krijgen hierbij ondersteuning door de onderzoeker/onderzoeksgroep die de leermethodieken faciliteerden op het ZIC. Uitleg en ondersteuning worden als waardevol ervaren. Het krijgen van tips en extra toelichting helpt de professionals op weg. Een eerste evaluatie laat zien dat de leermethodieken bijdragen aan bewustwording en het verkrijgen van inzichten betreffende de autonomie van de cliënten. Uit de eerste resultaten komen de volgende lessen naar voren:

1. De leermethodieken en evaluatiemethoden moeten overgedragen worden vanuit het project naar een nieuwe kartrekker binnen de organisatie.
2. Deze kartrekker voelt zicht verantwoordelijk om de leermethodieken en evaluatiemethode onder de aandacht te houden bij medewerkers.
3. Medewerkers moeten kunnen terugvallen op de kartrekker bij vragen en/of problemen
4. Het bespreken van verbeteracties die vanuit de leermethodieken naar voren komen kan het beste aan bestaande structuren en overleggen gekoppeld worden.
   

Terugblik netwerkbijeenkomst 17 mei

Tijdens de laatste netwerkbijeenkomst is er antwoord gegeven op de centrale onderzoeksvraag van het project: Hoe kan het interprofessioneel leren op de werkplek bevorderd worden zodanig dat dit bijdraagt aan het versterken van cliënten in hun autonomie?

Om deze vraag te beantwoorden startte de middag met korte pitches van de deelnemende zorgorganisaties over hun inzichten en bevindingen binnen het actieonderzoek dat zij hebben uitgevoerd.

Voorbeelden van deze bevindingen:

• Stimuleer actieve betrokkenheid door zelf de leermethodiek toe te passen of aanwezig te zijn. Dit leidt tot bewustwording bij het multidisciplinaire team.
• Ondersteun out of the box denken en het doorbreken van regels en routines.
• Zet werkvormen en methoden in die het kijken vanuit het perspectief van een ander bevorderen
• Los belemmerende structuren en werkprocessen in de samenwerking en de organisatie op, zodat alle zorgprofessionals en behandelaren kunnen deelnemen.

Hierna volgde er een overzicht van alle opbrengsten binnen het project. Aan het einde van de bijeenkomst was er interactie met de (online) aanwezigen. Hierin werden stellingen voorgelegd waarbij aangegeven kon worden of zij het eens of oneens waren. Bijvoorbeeld: “Door deelname aan het project ondersteun ik de autonomie van zorgvragers in de dagelijkse praktijk”. De gehele dag stond in het teken van de meerwaarde en mogelijkheden van de ontwikkelde leermethodieken en evaluatiemethoden.

Bij de startbijeenkomst van het project Autonomie in Samenspraak hebben we met elkaar een woordwolk gecreëerd op de vraag: Wat versta je onder autonomie. Dat hebben we op de sluitingsbijeenkomst herhaald. Er zijn overeenkomsten : met name eigen regie en zelf keuzes kunnen maken blijven prominent aanwezig. Opvallend in de 2e woordwolk is dat naast het zelf mogen kiezen ook het keuze geven aan bod komt. Ook jezelf mogen zijn en er toe doen zijn waardevolle uitspraken.

Afbeelding 1: woordwolk startbijeenkomst 2019

Afbeelding 2: woordwolk sluitingsbijeenkomst 2022

Opbrengsten binnen het project

De afgelopen jaren is er door de onderzoeksgroepen van de zorginnovatiecentra (ZIC) van Thebe, Vitalis en De Wever gewerkt aan een aantal materialen.
Drie leermethodieken zijn ontwikkeld: ‘ het spiegelgesprek’, ‘schaduwen’ en ‘de verhalenworkshop’. Deze hebben allen tot doel om het inzicht te vergroten in de situatie rondom de autonomie van cliënten. Om het gebruik van de leermethodieken te ondersteunen zijn er animaties over de leermethodieken gemaakt en handleidingen geschreven. Ook zijn er andere materialen ontwikkeld, zoals reflectietools, interventies (zoals praatkaarten), twee beschreven en in geluid opgenomen portretten rondom autonomie om in het onderwijs te gebruiken, E-learning ‘verhalen ophalen’ (in ontwikkeling) en een podcast. Daarnaast wordt er gewerkt aan een drietal artikelen die de ervaringen en resultaten weergeven rondom autonomie en het project.

Interview Marja Legius en Mirtle Hakkens door ZonMw

Marja Legius (docent en senior onderzoeker bij Fontys), Engeline van Gorp (verpleegkundige bij Thebe en student hbo-verpleegkunde) en Myrtle Hakkens (verpleegkundige en lecturer practioner bij Vitalis) zijn in april door ZonMw geïnterviewd over het project. Ze gingen in op de vragen: Wat leveren de methodieken ‘verhalen ophalen’ en ‘schaduwen’ op? Zowel voor de cliënten als de zorgprofessionals zelf.
Het interview lees je hier