Voortgang project Autonomie in Samenspraak | april 2022

Een actie(f) interprofessioneel leertraject gericht op het ondersteunen van de autonomie van cliënten in de verpleeghuiszorg

Na 3,5 jaar loopt het project Autonomie in Samenspraak op zijn einde. Het project startte in 2019 om de autonomie van cliënten binnen zorginnovatiecentra (ZIC’s) te versterken. Hier is aandacht voor omdat dit alleen mogelijk is door samen te werken met andere disciplines die betrokken zijn bij de cliënt. We noemen dit interprofessioneel samenwerken en leren en het onderzoek probeert dit te versterken door actieonderzoek. Binnen het actieonderzoek zijn de leermethodieken schaduwen, verhalenworkshop en spiegelgesprek ontwikkeld en ingezet om te onderzoeken hoe de autonomie van cliënten versterkt kan worden. Ook is een toolbox met evaluatiemethoden ontworpen. De toolbox bevat snel in te zetten actieve werkvormen waarmee je bijvoorbeeld dagelijkse werkprocessen kunt evalueren.
Als deelnemers, zoals verpleegkundigen en verzorgenden, behandelaren als fysiotherapeuten, logopedisten en anderen, docenten/lecturerpractitioners en onderzoekers, leerden wij veel over autonomie en interprofessioneel samenwerken. In deze nieuwsbrief geven we een update en delen we enkele resultaten.

Ontwikkelde materialen
In het eerste en tweede jaar van het project zijn prototypen ontwikkeld van de leermethodieken ‘spiegelgesprekken’, ‘shadowing’ en ‘verhalenworkshop’. Dit met als doel om inzicht te vergroten in de huidige situatie rondom de autonomie van cliënten. De methodieken zijn uitgeprobeerd binnen de zorginnovatiecentra (ZIC) van Thebe, Vitalis en De Wever. Ook zijn er andere materialen ontwikkeld, zoals tools en praatkaarten. Alle materialen zijn te vinden op de website.

Testen van leermethodieken
Bij Vitalis en Thebe worden momenteel op een reguliere afdeling leermethodieken uitgeprobeerd. Voor Thebe gaat het om ‘het ophalen van het verhaal’ als leermethodiek en bij Vitalis om het ‘schaduwen’ als leermethodiek. Beide afdelingen krijgen hierbij ondersteuning door de onderzoeker/onderzoeksgroep die de leermethodieken faciliteerden op het ZIC. Uitleg en ondersteuning worden als waardevol ervaren. Het krijgen van tips en extra toelichting helpt de professionals op weg. Een eerste evaluatie laat zien dat de leermethodieken bijdragen aan bewustwording en het verkrijgen van inzichten betreffende de autonomie van de cliënten.

Podcast
Wij zijn enthousiast over het project ‘Autonomie in Samenspraak’, omdat het beweging en verandering creëert in de praktijk. Mariska Spierings,verpleegkundige bij Thebe, Gabriel Roes, geestelijk verzorger bij De Wever en Miranda Snoeren (lector professionele werkplaatsen bij Fontys) gaan er in deze podcast over in gesprek met Bart Geeraerdts. Zij gaan in op hoe kleine aanpassingen of veranderingen in het handelen van professionals (in opleiding) grote impact kunnen hebben voor mensen die in een verpleeghuis verblijven.

Marja Legius

Interview ZonMw
Afgelopen maand werden Marja Legius, docent en senior onderzoeker bij Fontys, Engeline van Gorp, verpleegkundige bij Thebe en student hbo-verpleegkunde, en Myrtle Hakkens verpleegkundige en lecturer practioner bij Vitalis door ZonMw geïnterviewd over het project. Ze gingen in op de vragen: Wat leveren de methodieken ‘verhalen ophalen’ en ‘schaduwen’ op? Zowel voor de cliënten als de zorgprofessionals zelf. Met het project willen ze de kwaliteit van de zorg verbeteren door cliënten te ondersteunen in hun autonomie en ook het interprofessioneel samenwerken en leren stimuleren. Dat laatste zorgt voor meer begrip voor elkaar waardoor de samenwerking verbetert. Nieuwsgierig naar het interview?

Binnenkort
Het project ‘autonomie in samenspraak loopt nog t/m juli 2022. De komende maanden worden nog een aantal resultaten opgeleverd zoals:

• het inspreken van twee beschreven portretten rondom autonomie om in het onderwijs te gebruiken.
• animaties over de leermethodieken.

Alle materialen zijn binnenkort te vinden op de website

Netwerkbijeenkomst
Onze inzichten en ervaringen, opgedaan tijdens het project, delen we graag met jou. Hiervoor nodigen we je graag uit voor de netwerkbijeenkomst. Deze vindt plaats op 17 mei 2022 van 14.30 – 16.30 uur en is online bij te wonen. Tijdens deze bijeenkomst geven we antwoord op de onderzoeksvraag: Hoe kan het interprofessioneel leren op de werkplek bevorderd worden zodanig dat dit bijdraagt aan het versterken van cliënten in hun autonomie? De meerwaarde van de leermethodieken en evaluatiemethoden komen uitgebreid aan bod tijdens de bijeenkomst.